van onze redactie binnenland

Het Platform Syrische Koerden in Nederland (PSKN) overweegt een rechtszaak aan te spannen tegen Verdonk. De PSKN vindt dat de minister de identiteit moet onthullen van de leden van de delegatie. De Franse mensenrechtenorganisatie Synatic heeft aan het platform gemeld dat een van de delegatieleden, Yussif Mouhamed Hamdan, ooit de beruchte Syrische martelgevangenis Feraa Falastien leidde. Woordvoerder Abdulsalem Youssef van het PSKN: ,,De man heeft bij de Syrische inlichtingendienst de rang van kolonel, en de gevangenis die hij leidde was berucht vanwege de martelingen die er plaatsvonden. Amnesty International heeft een rapport over Feraa Falastien geschreven. Maar zolang minister Verdonk niet bevestigt dat hij inderdaad in de delegatie zit, kunnen we niet veel ondernemen.''

Kamerlid Huizinga: ,,Als dit vermoeden bevestigd wordt, bijvoorbeeld door het rapport van Amnesty International, dan gaan we daar absoluut met Verdonk over spreken.''

De delegatie is momenteel in Nederland 270 uitgeprocedeerde en illegale Syriërs aan het interviewen, met het oog op hun terugkeer naar Syrië. Met name het vermoeden dat het leden van de geheime dienst betreft, zorgt voor grote onrust onder Syrische christenen en Koerden in Nederland. De Kamervragen waren gesteld door de Kamerleden Huizinga (ChristenUnie) en De Vries (PvdA). ,,De delegatie bestaat uit twee immigratiedeskundigen van het Syrische Ministerie van Binnenlandse Zaken'', aldus de minister. ,,Een groter kluitje in het riet is er niet'', zegt Tineke Huizinga. ,,De vraag was of het hier gaat om leden van een Syrische geheime dienst. Ze zegt op die vraag geen 'nee'. Ze laat de vraag onbeantwoord en dat is nogal wat.'' De Vries was gisteren niet bereikbaar voor commentaar.

Huizinga vergelijkt de zaak met de kwestie-Congo. ,,Ook daar is een regiem aan de macht waar het overheidsapparaat en de geheime dienst nauwelijks van elkaar te onderscheiden zijn.'' In de Congo-kwestie bleek dat ambtenaren van Verdonk aan de Congolese overheid gemeld hadden dat het ex-asielzoekers betrof, informatie die nooit verstrekt mag worden. Ook Amnesty International maakt de vergelijking met de Congo-kwestie. Amnesty vraagt de minister een einde te maken aan de ,,schimmigheid''. Woordvoerder Theo Wijngaarden: ,,De minister heeft dat bij het Congo-debat uitdrukkelijk beloofd dat de zaken transparanter zouden worden, maar daarvan blijkt in dit geval niets.''

Minister Verdonk ontkende gisteren pertinent dat gevoelige gegevens bij de Syrische delegatie bekend zouden zijn, maar diverse Syrische organisaties houden vol dat de delegatie over 'alle dossiers' beschikt. De PSKN meldt dat het vluchtrelaas van de asielzoekers zelfs in het Arabisch vertaald op tafel lag.

Ook bij Kamerlid Huizinga zijn dergelijke berichten binnengekomen. ,,Er wordt door de delegatieleden aan de vluchtelingen gevraagd of ze humaan of politiek vluchteling zijn.'' Huizinga vraagt zich af of die vraag überhaupt gesteld mag worden, maar volgens haar toont het in elk geval aan dat het goed is als er derden bij een dergelijk gesprek aanwezig zijn. De Syrische delegatie weigert zelfs de advocaat van de asielzoekers toe te laten, en ook IND-mensen worden geweigerd.

,,De delegatie heeft na de eerste twaalf presentaties te kennen gegeven geen belang te hechten aan de aanwezigheid van de IND'', aldus minister Verdonk gisteren in haar antwoord. ,,Hierbij is van belang dat het inrichten van de feitelijke presentatie een zaak is van de betreffende autoriteiten.'' Huizinga bevestigt dat dit de gangbare praktijk is, maar zij is het juist met die praktijk oneens. ,,Het kan in dit geval zeer nuttig zijn om van een onafhankelijke bron te horen wat er precies gebeurd en gezegd is.''

Amnesty International is verwikkeld in een interne verhuizing, waardoor het rapport over de Firaa Felastiengevangenis gisteren niet gevonden kon worden. Wel kreeg de mensenrechtenorganisatie gistermiddag vanuit Londen een rapport over een Syrische asielzoeker die vanuit Nederland werd uitgezet. Hij is bij terugkomst gearresteerd, en vanwege het feit dat hij politiek asiel had aangevraagd beschuldigd van ,,het verspreiden van leugens tegen de staat''. Theo Wijngaarden: ,,Hij heeft de doodstraf gekregen. Die wordt in Syrië niet uitgevoerd, maar die wordt omgezet in een lange gevangenisstraf.''

Christenen
De minister verklaarde gisteren in haar antwoord wel hoe de indruk ontstond dat de terugkeergesprekken uitsluitend met Syrische christenen gevoerd werden. ,,De presentaties vinden plaats op de IND-kantoren te Zwolle en Den Bosch en in Uitzetcentrum Rotterdam. De vreemdelingen die gevorderd zijn om (in de eerste week, red.) in Zwolle op gesprek te komen hebben veelal wel een christelijke achtergrond, doordat een groot deel van de Syrisch Orthodoxe christenen in Nederland in het oosten van het land woonachtig is.''

Abdulselam Youssef van de PSKN vraagt zich af of dat wel klopt. ,,Het grootste deel van de Koerden, die doorgaans moslim zijn, woont in Gelderland, en die moeten ook naar Zwolle voor gesprekken met de IND.'' Volgens Youssef zijn de Koerden veel beter georganiseerd dan de christenen. ,,Maar we hebben hetzelfde belang, zowel hier in Nederland als daar in Syrië. Heel veel Koerden in Nederland zijn afkomstig uit dezelfde Syrische stad als waar ook de meeste christenen afkomstig zijn. De gemeenschappen hebben tot dusver weinig contact, maar nu moeten we samen optrekken.''

Bron: Nederlands Dagblad