HILVERSUM - Clips met veel seks erin hebben wel degelijk een negatief effect op de kijker. Dat effect is vooral aanwezig bij kwetsbare jongeren. Kamerlid Arie Slob (ChristenUnie) riep op niet te vervallen in een ,,loopgravenoorlog''. Toch had gisteren de mediaconferentie van Christenunie, EO en NCRV over de relatie tussen clips met geweld en seks op jongeren iets van een verbale oorlog. MTV en BNN, commercieel en publiek, tegen de rest. Of, zoals D66-Kamerlid Bert Bakker suggereerde, de seculieren tegen de christelijken. Zijn waarneming werd met boegeroep ontvangen.

De aftrap werd gegeven door Patti Valkenburg, hoogleraar 'jeugd en media' en medeverantwoordelijk voor de 'Kijkwijzer'. Valkenburg maakte korte metten met de gedachte dat er over het veel besproken onderwerp in wetenschappelijke opzicht niets te zeggen valt. ,,Ik was stomverbaasd, er is veel meer dan we denken.''

De conclusies van al die studies zijn eenduidig. Er is een negatief verband tussen clips op muziekzenders en agressie, met name seksuele agressie. Een probleem is, gaf Valkenburg aan, is dat jongeren vaak niet eens doorhebben hoezeer ze beïnvloed worden door de clips die geënt zijn op de straatcultuur, vooral de rapcultuur. Wat een meisje in de clip ziet als een zelfbewuste, 'coole' vrouw, zien jongens als hoerige verleidster.

Ouders, onderwijs, media en overheid hebben volgens de hoogleraar allemaal hun verantwoordelijkheid om kinderen en jongeren meer bewust te maken van de gevaren die in clips kunnen schuilen. Wat in elk geval goed is, is dat de school werk maakt van media-educatie. Dat bleek in het debat een punt waarover waarschijnlijk spijkers met koppen worden geslagen. De kans is groot dat er een politieke meerderheid te vinden is die gestalte wil geven aan media-opvoeding.

De 'Kijkwijzer' heeft een systeem bedacht waarbij angst, seks, alcohol, grof taalgebruik op schadelijkheid wordt bekeken en ingedeeld. Sommige beelden worden afgekeurd, andere mogen alleen na acht uur of na tien uur 's avonds. Alle tv-zenders, publiek en commercieel, film- en videobranche doen aan dat systeem van zelfregulering mee. De 'Kijkwijzer' zegt niks over de geschiktheid of goede smaak van clips.

Groepsverkrachting
Jochem de Jong, directielid van muziekzender MTV, verdedigde zijn omroep met kracht. ,,Wij zijn niet de as van het kwaad die jongeren tot groepsverkrachting aanzetten.'' Professor Valkenburg zei dat de muziekzenders voor veel jongeren wel een inspiratiebron zijn. Vooral kwetsbare jongeren kunnen erdoor beïnvloed worden.

Precies vanuit die verontrusting is ook PvdA-Kamerlid Jeroen Dijsselbloem in actie gekomen tegen MTV en andere tv-zenders waarin de straat- en rapcultuur wordt verheerlijkt. ,,Het gaat niet om mijn eigen kinderen, die geef ik voortdurend tegengas'', zei de PvdA'er. ,,De alleenstaande Antilliaanse moeders waarvan de kinderen op straat opgroeien, die behoren tot de kwetsbare groep. Dat leidt tot gedrag dat we twintig, dertig jaar geleden nog niet eens hadden bedacht.''

Het Kamerlid is in zijn vrije tijd voorzitter van het Haags poppodium 'Het Paard'. ,,Het probleem met veel jongens is dat ze de straatcultuur nabootsen. Op de dansvloer kunnen ze met hun poten niet van de meiden afblijven. Praat maar eens met discotheekeigenaren.'' Voor hem de hoogste tijd dat de politiek dit probleem serieus aanpakt. ,,We moeten durven moraliseren, dit is heel relevant.''

Dijsselbloem kreeg steun van enkele Rotterdamse straatwerkers van Youth for Christ. ,,Ik zie het aan de jongens waarmee ik werk. Als ouders hun kinderen niet opvoeden dan gebeurt dat op straat. Die straatcultuur wordt gepromoot door de muziekzenders. In kleding, denken en gebaren is de invloed van de erotische clips merkbaar.'' Daar helpt de 'Kijkwijzer' niet.

Dat bracht Andries Knevel tot de constatering dat het systeem van de 'Kijkwijzer' een product is van blanke, welopgevoede mensen en niet goed werkt. Valkenburg kondigde ter plekke aan dat ze in de wetenschappelijke commissie van de 'Kijkwijzer' de visie op ,,seks en verkeerde seks'' opnieuw moeten bespreken. ,,De laatste weken heb ik veel bijgeleerd'', bekende ze.

Bron: Nederlands Dagblad, Piet H. de Jong, redacteur Nederlands Dagblad

Zie ook:

• Dossier: Mediaconferentie