Datum:           15 oktober 2014

De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. Er staan veel belangrijke punten op de agenda. De twee belangrijkste punten voor onze fractie zijn de crisis met ISIS in Irak en Syrië en het Midden-Oostenvredesproces.

Ik heb begrepen dat president Obama van Amerika weer een gesprek zal organiseren met de Italiaanse minister en de Duitse, Franse en Britse leiders. Heeft onze minister ook een uitnodiging gehad? Het gaat over de gezamenlijke aanpak van Amerika en Europa bij de bestrijding van ISIS. Is de minister daarbij aangehaakt of is hij daarbuiten gehouden? Weet hij wat daar precies besproken zal worden? Wordt er in dat gesprek alleen maar gesproken over Irak of zal er ook over Syrië gesproken worden? Ik hoor graag wat de minister van die video conference call weet.

Ik wil nu ingaan op het vervolg. Het is duidelijk dat ISIS niet alleen kan worden bestreden met luchtsteun. We hebben in Irak lokale partners, namelijk het Iraakse leger en de peshmerga's, maar dat ligt in Syrië veel lastiger. Er is dus een grote noodzaak om tot een breed overleg te komen. Ik heb dat vorige week ook al gezegd. Dat zou een breder overleg moeten zijn dan het overleg dat nu alleen met de Europese partners wordt gevoerd. Dat zou een overleg moeten zijn met de totale coalitie die ISIS wil isoleren en bestrijden, dus met de golfstaten, Rusland, Amerika en Europa. Is de minister bereid om te polsen of daarvoor draagvlak bestaat bij zijn collega's in de Raad Buitenlandse Zaken? We moeten met elkaar nadenken over de vraag hoe we ISIS kunnen isoleren en vervolgens bestrijden. Ik hoor daarop graag een reactie van de minister.

In de brief van 14 oktober wordt gesproken over een factfindingmissie inzake het ondersteunen van de gematigde krachten en eventueel de Koerden. Ik dank de minister daarvoor. Hij heeft gezegd dat Nederland niet het standpunt inneemt dat het wapens wil leveren aan de gematigde krachten. Moet ik het zo begrijpen dat die factfindingmissie een opmaat daartoe zou kunnen zijn, dat specifiek wordt onderzocht of er daadwerkelijk wapens geleverd zouden kunnen worden, en onder welke omstandigheden dat dan zou kunnen? Dat zou me dan wel weer verontrusten.

Als luchtsteun in Syrië niet voldoende helpt om ISIS te bestrijden, wat blijft er dan nog over? De Turken willen niets doen en het standpunt van Europa is ook duidelijk. De Amerikanen willen geen troepen op de grond, behalve misschien enkele trainers. De enige uitweg die de ChristenUnie nog zou kunnen bedenken, is het nog actiever ondersteunen van de peshmerga's, de Koerden vanuit Irak. Wij moeten er op de een of andere manier voor zorgen, door druk op Turkije of door druk op Assad, dat de peshmerga's in Syrië actief mogen zijn. Welke mogelijkheden ziet de minister op dat vlak? Kan hij ook al aangeven wanneer onze trainers naar Irak zullen vertrekken?

Ik kom te spreken over het Midden-Oostenvredesproces. Er is nu een tijdelijk staakt-het-vuren. Er heeft een donorconferentie plaatsgevonden voor de wederopbouw van Gaza. Zou er niet eerst sprake moeten zijn van een permanent staakt-het-vuren, met het afdekken en het overeenkomen van de voorwaarden daarvoor, voordat ook Nederland en de Europese Unie de portemonnee trekken? Onder welke voorwaarden zou Nederland dat dan zien zitten? Fatah heeft aangekondigd dat zij mogelijk de salarissen voor de Hamasambtenaren zou gaan betalen in ruil voor het overnemen van het bestuur in Gaza. Kloppen die berichten? Hoe beoordeelt de minister dat? Worden dan niet via Nederland en de Europese Unie de salarissen van Hamas betaald? Hamas is toch nog steeds een terroristische organisatie. Moeten we niet wachten totdat Hamas van de terroristenlijst is afgehaald voordat Nederland gaat betalen aan de salarissen van Hamasambtenaren?

Mijn laatste opmerking gaat over de uitwisseling die we met de minister hebben gehad over de perverse prikkel. Er ligt een Kamerbrede oproep om dat met Fatah te bespreken. Het gaat om het stoppen van de perverse prikkel die uitgaat van de betaling van de veroordeelde Palestijnse terroristen in Israëlische gevangenissen. Wij hebben wel een brief ontvangen, maar daarin stond niets over dit punt. Kan de minister een laatste stand van zaken geven over die perverse prikkel? Is er al vooruitgang geboekt met Fatah over het eruit halen van die prikkel?

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.