De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. Aangezien de uitbreiding van het Associatieakkoord op de agenda van de Razeb staat, wil ik daarmee beginnen. Wij hebben blijvende steun voor de tweestatenoplossing, maar wij moeten onze ogen niet sluiten voor de harde politieke realiteit van dit moment. Eigenlijk is het vredesproces in een patstelling beland. Israël wordt steeds meer het mes op de keel gezet, door te dreigen met sancties of het bevriezen van het Associatieakkoord, wat volgens onze fractie averechts zal werken. Daarom pleit onze fractie voor het blijven nastreven van de tweestatenoplossing, en veel meer inzetten op vertrouwenwekkende maatregelen, niet via de tekentafel, maar van onderaf proberen partijen via economische samenwerking bij elkaar te brengen. Ik heb er in het artikel in de Volkskrant van vanmorgen al op gewezen dat het EU-model mogelijk een voorbeeld is. Het gaat om een procesmatig model dat tot pacificatie zou kunnen leiden. Ik noem de Economische samenwerkingsfoundation (ESF), die dit precies nastreeft. Ik verwijs naar het bloemenproject van Nederland, dat in dezelfde lijn ligt. Wij krijgen steeds meer berichten vanuit de Gazastrook en de Westbank dat daar in toenemende mate sprake is van discriminatie, intimidatie en geweld. Onlangs waren er nog grafschendingen. Daar is een ware exodus van christenen aan de gang. Is de minister bereid om de Palestijnse Autoriteit ook daarop aan te spreken?

Er moet maximale druk worden uitgeoefend op het Birmese regime om Aung San Suu Kyi niet opnieuw veroordeeld te krijgen. De oproep aan de minister om zich bij de Razeb sterk te maken voor een VN-wapenembargo speelt al een tijd. Verder moet via de EU worden geprobeerd Servië ervan te weerhouden wapens te leveren aan het regime in Birma. De uitreisban voor de rechters van Birma moet op de agenda van de Razeb worden geplaatst. In februari 2010 vinden in Sudan parlements- en presidentsverkiezingen plaats. Het is belangrijk dat voldoende mensen en middelen beschikbaar worden gesteld om tijdig een EU-waarnemingsmissie naar dat land te sturen. Deze missie moet goed worden toegerust, zodat die verkiezingen zo vrij en democratisch mogelijk verlopen.