De heer Slob (ChristenUnie):
Voorzitter. Mede namens de Nederlandse Spoorwegen bied ik mijn excuses aan voor mijn wat late aankomst alhier. Er was een behoorlijke treinstoring en die heeft de reisprogrammering van mij en veel andere reizigers behoorlijk op haar kop gezet. De switch naar de omroeppolitiek was daardoor wel snel gemaakt, want bekend is dat op dat vlak ook veel op zijn kop staat, mede vanwege een aantal besluiten, die zijn genomen. Mijn fractie is een aantal maal niet mee kunnen gaan met die besluiten. Ik denk maar aan het programmeringssmodel. Wij kunnen nu natuurlijk wel tranen met tuiten huilen, maar een meerderheid van de Kamer heeft hier destijds voor gekozen, terwijl er geen meerderheid te vinden was voor uitspraken van de Kamer om bezuinigingen ongedaan te maken. Dit zijn de gevolgen.

Ik ben blij met de ruimte die lijkt te ontstaan voor een uitvoerige bespreking en bestudering van de financiële situatie van de publieke omroepen. De heer Bakker en de heer Atsma hebben net ook gevraagd of er in financieel opzicht nog veranderingen in konden worden aangebracht, als ik mij niet vergis. Bij dezen laat ik weten dat mijn fractie alle initiatieven die op dat vlak worden genomen, steunt, mits zij redelijk en financieel solide zijn. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.

Ik vraag met het oog op het wetsvoorstel met name aandacht voor de bezuiniging op de distributie via de analoge ether, zoals enkele collega's ook hebben gedaan. Het kabinet kiest voor deze maatregel om verdere besparingen bij de publieke omroep niet ten koste van de programma's te laten gaan. Dat is een opmerkelijke uitspraak in het licht van wat daarna allemaal naar buiten is gekomen over de gevolgen van derving van reclame-inkomsten. Wij weten hoe die zich hebben ontwikkeld. Ook is uiteindelijk de motie-Bakker/Atsma aangenomen. Voor mijn fractie was het wel duidelijk dat de publieke omroepen echt aan hun plafond zaten en dat het feit dat de derving van reclame-inkomsten niet werd gecompenseerd, programmatische gevolgen moest hebben. De brief van het kabinet in reactie op de motie-Bakker/Atsma bevestigt dat volgens mij ook, want daar staat letterlijk in dat sommige programma's zijn stopgezet of vervangen door andere, er meer herhalingen worden ingezet en nieuwe, dure programma's zijn komen te vervallen. Dat zijn inderdaad programmatische effecten. De kwaliteit en de diversiteit van het aanbod van de publieke omroep is dus in hoog tempo aan het dalen. De raad van bestuur van de publieke omroep heeft ons daar meerdere malen op gewezen, dus nieuw is dat niet. Mijn fractie denkt daarom dat het moment is aangebroken om daar in ieder geval een deel van goed te maken door te beginnen met het niet laten doorgaan van de additionele bezuiniging.

Mijn fractie vindt dat de beslissing om de analoge ether af te stoten op een vreemd moment komt. Nederland zou het beste jongetje van de klas zijn als het nu al besliste om over te schakelen.

Bovendien is het enigszins merkwaardig dat in een eerdere brief van december 2005 nog werd geconstateerd dat er nog geen betaalbaar alternatief te realiseren is en dat de omschakeling naar digitale ethertelevisie per 1 januari 2006 nog niet verantwoord zou zijn. Zo veel is er naar onze mening in de tussentijd toch niet veranderd dat wij nu ineens wel tot omschakeling zouden kunnen overgaan aan het einde van dit jaar? De alternatieven zijn in die tijd niet veel goedkoper geworden en er bestaat ook nog heel veel onduidelijkheid over of dit allemaal wel zal werken zoals dat zou moeten.
Mijn fractie is ook beducht voor de gevolgen die de omschakeling zal hebben voor de buitengebieden en voor de regionale omroep, die een bijzondere functie vervult bij de rampenbestrijding. Het kan toch niet zo zijn dat straks een groot deel van de mensen geen regionale omroep meer kan ontvangen en dat ook dit aspect dus niet kan worden waargemaakt? Ik spreek dit kabinet daarop aan. Veiligheid is voor dit kabinet een heel belangrijk item. Dat horen wij ook bij een thema als dit consequent mee te nemen in onze afwegingen.

Wij zouden het liefst willen dat de bezuiniging helemaal niet wordt gerealiseerd. Het amendement van de heer Van Dam daartoe zullen wij dan ook steunen. Wij hebben zelf ook al in een vroeg stadium een amendement ingediend, ervan uitgaande dat de bezuiniging misschien onontkoombaar was maar niet op deze manier moet worden toegepast. Dat amendement heeft de staatssecretaris al van commentaar voorzien in de nota naar aanleiding van het verslag. Ik vond dat commentaar niet overtuigend. Daarin stond dat de bezuiniging helemaal geen problemen zou opleveren. Inmiddels zijn wij gezamenlijk wel tot andere conclusies gekomen in deze eerste termijn. Verder vond de staatssecretaris de oplossing die wij hadden gekozen, namelijk dat een nieuwe dekking ook nog langs beide Kamer moet gaan, staatsrechtelijk niet chic. Zij heeft verwezen naar artikel 37 van de aanwijzing voor de regelgevende gecontroleerde delegatie. Natuurlijk kan het ook op die manier, maar wij willen heel graag de betrokkenheid van de Kamer. Daarom vinden wij een nieuwe dekking voor dit bedrag, mocht dat nodig zijn, een next-bestoplossing na het amendement van de heer Van Dam. Ik houd mijn amendement dan ook aan. Ik hoop natuurlijk dat de staatssecretaris haar knopen zal tellen en op grond van datgene waartoe dit wetsvoorstel zou kunnen leiden zal uitspreken dat zij dit voorstel nog maar even laat liggen om te proberen er financieel met elkaar uit te komen.

Tweede termijn 27-06-2006

De heer Slob (ChristenUnie): Voorzitter. Ik dank de staatssecretaris voor haar beantwoording in eerste termijn, inmiddels alweer bijna twee weken geleden. Ik zal voldoen aan uw verzoek om het kort te houden. Daarom beperk ik mij tot een onderdeel van het wetsvoorstel, waar mijn fractie moeite mee heeft, namelijk het voorstel om de analoge ether af te stoten. Ik kan melden dat mijn fractie daar op dit moment geen voorstander van is.

Wat ons betreft is dit niet het moment om af te schakelen. In een aantal gebieden in ons land zijn huishoudens, met name in het buitengebied, er nog niet klaar voor. Mogelijkerwijs kan alleen tegen hoge kosten de overgang van het analoge naar het digitale signaal worden gemaakt. Dat is absoluut niet de bedoeling en wat ons betreft ook niet acceptabel. De heer Van Dam zal straks een motie indienen die mede door mijn fractie is ondertekend. Daarin wordt de regering verzocht, de afschakeling tot nader order op te schorten en om te werken aan een beter, verantwoord en ook betaalbaar alternatief.

Voor de bezuiniging die in het wetsvoorstel wordt voorgesteld, heeft mijn fractie in een heel vroeg stadium een amendement ingediend om het bedrag van 11 mln. niet ten laste van de publieke omroep te laten komen. Wij denken dat het onverantwoord is. Ik verwijs naar het debat van afgelopen donderdag om dit te onderstrepen. Met dit amendement bieden wij de staatssecretaris de uitweg om via artikel 37 van de Aanwijzingen voor de regelgeving met andere voorstellen te komen en om die beide Kamers te laten passeren. Ik heb in eerste termijn aangegeven dat wij de reactie op ons amendement, die al in de nota naar aanleiding van het verslag is opgenomen, niet overtuigend vinden. Wij zullen het amendement dan ook in stemming laten komen.