Datum:             15 november 2011

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):

Voorzitter. De afronding van een belastingplan is altijd weer een memorabel moment. Wij hebben er alle vele uren aan debatten met elkaar op zitten. Het is goed om hier in de plenaire zaal de definitieve standpunten te wisselen. Ik dank de staatssecretaris op voorhand voor de vele uren die hij met ons in een zaal heeft doorgebracht. Ik hoop dat we daar morgen een mooi einde aan kunnen maken.

De kernvraag voor de ChristenUnie is of we met dit Belastingplan goed voorgesorteerd staan om de economische klappen op te vangen. Dat die klappen nog zullen volgen, is duidelijk. De cijfers van het CBS van vandaag liegen er niet om: een krimp van de economie met 0,3%. Er is sprake van een daling van de gezins- en de overheidsconsumptie, een beperkte exportgroei en een stagnerende banengroei. In deze economisch onzekere tijden is het daarom hard nodig om zorgvuldig om te gaan met crisismaatregelen die bedrijven en werknemers in moeilijke tijden ondersteunen. Daarom een laatste oproep aan het kabinet om te denken vanuit het perspectief van het bedrijfsleven en van werknemers, om goede crisismaatregelen te behouden. We hebben ze nodig. Ze helpen het groeivermogen te versterken, zeg ik minister Verhagen na.

Al eerder pleitte de ChristenUnie voor het verlagen van de loon- en inkomstenbelasting, zodat werken meer loont. Ook heeft mijn fractie gepleit voor het voortzetten van het lage btw-tarief in de bouw om de werkgelegenheid in deze sector te ondersteunen. Ondanks dat wij nul op het rekest kregen van het kabinet, blijft de ChristenUnie pleiten voor goede maatregelen. Daarom heb ik vorige week bij de begrotingsbehandeling van ELI een motie ingediend om de tijdelijke maatregel voor willekeurige afschrijving nog eens te overwegen en om die met een jaar te verlengen. Gezien het gunstige effect voor het bedrijfsleven, juist in deze tijden. De ChristenUnie weet zich gesteund door een grote groep bedrijven. Ik noem er slechts enkele: Eneco, Gasunie, IHC Merwede, E.ON, Scheepsbouw Nederland.

De laatste geeft bijvoorbeeld aan dat door een verlenging van deze regeling tussen de 20 en 45 scheepsorders kunnen doorgaan. Die betreffen schepen die in Nederland zullen worden gebouwd op voornamelijk Noord-Nederlandse werven. Dat vertaalt zich in een werkgelegenheid van 2100 tot 4300 fte voor 2012 en een omzet voor de bv Nederland van 340 tot 680 mln. Hiervan vloeit tussen 58 en 116 mln. terug naar de Staat. Dit kan de staatssecretaris toch niet koud laten? Daarom heb ik een amendement ingediend over de willekeurige afschrijving. Wij hopen oprecht dat het kabinet hier nogmaals kritisch naar kijkt. Het zijn immers niet de minste bedrijven die hierom vragen. Bovendien levert deze regeling ons veel meer op dan zij ons kost.

Met het oog op het stimuleren van investeringen, in het bijzonder in de kwetsbare innovatieve hoek, heb ik ook een amendement ingediend voor behoud van de heffingskorting voor groen beleggen, in navolging van het amendement dat de fractie van de ChristenUnie vorig jaar heeft ingediend.

De heer Groot (PvdA):

Sorry, ik ben opnieuw iets te laat. Ik heb nog een vraag over de willekeurige afschrijving. Ik hoor mevrouw Schouten zeggen dat zij de oprechte hoop heeft dat de staatssecretaris haar tegemoet komt. De laatste lijst van antwoorden laat er toch helemaal geen onduidelijkheid over bestaan dat de staatssecretaris niet van zins is om die motie uit te voeren? Ik begrijp dat de mores van de Kamer zijn dat als een motie niet wordt uitgevoerd, de bewindsman wordt geacht op te stappen. Denkt mevrouw Schouten ook in die zin?

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):

In de motie wordt niet meteen gevraagd om de regeling te continueren, maar om de mogelijkheden te bezien die er zijn. De staatssecretaris zegt die mogelijkheden niet te zien. Wij hebben nu een amendement ingediend omdat wij die mogelijkheden wel zien. Wij hebben ook een dekking genoemd. In die zin helpen wij de staatssecretaris een handje.

Ik was bij het groen beleggen. Behoud van deze regeling is cruciaal voor ondernemers, omdat zij daardoor gebruik kunnen blijven van goedkopere financiering, zoals in de glastuinbouw, of omdat zij van doorslaggevend belang is voor het al dan niet starten van duurzame innovatieve projecten. De ChristenUnie weet zich in dit pleidooi gesteund door een grote groep bedrijven, onder andere verenigd in LTO Nederland, Energie-Nederland en Bouwend Nederland. De staatssecretaris geeft in zijn beantwoording aan open te staan voor alternatieven indien dit praktisch werkbaar is. Vervolgens komt hij met een aantal bezwaren. Dat zijn bezwaren waaraan door de sector goed aan tegemoet kan worden gekomen. Ik vraag hem daarom nu uit te spreken dat hij de regeling wil behouden. Mijn amendement biedt daarvoor een goede basis.

Ik kom te spreken over mijn overige amendementen, allereerst dat over de Edelweissroute. Dat amendement is van belang om binnen de wetgeving de bonafide executeurs te beschermen tegen hoofdelijke aansprakelijkheid. Ik dank de staatssecretaris hartelijk voor zijn positieve reactie hierop.

Ik heb ook een amendement ingediend over de WOZ-waarde en de tegenbewijsregeling. Dit amendement komt tegemoet aan degenen die een huis hebben geërfd en in een tijd van dalende huizenprijzen moeten afrekenen volgens een veel hogere WOZ-waarde uit de voorafgaande jaren. Ik dank de staatssecretaris voor het meedenken op dit punt. Hij heeft een oplossingsrichting gesuggereerd door het introduceren van een systeem op grond waarvan naar keuze kan worden uitgegaan van een actuelere WOZ-beschikking, dus ook die van het komende jaar. Dat lijkt mij een goede suggestie, die bovendien nu al kan worden gerealiseerd. Als de staatssecretaris hier positief tegenover staat, ben ik bereid om mijn amendement op dat punt aan te passen. Ik hoor graag hoe hij in dat geval aankijkt tegen het voorstel om dat te dekken door de eerste schuif in de erf-en schenkbelasting enigszins te verkorten.

Bij de invoering van de Wet inkomstenbelasting 2001 werd het maatschappelijk ongewenst gevonden om in erfrechtelijke vruchtgebruiksituaties de eigenwoningregeling te onthouden. Daarom is uitdrukkelijk bepaald dat in dergelijke gevallen sprake is van een eigen woning. Het gevolg is dat de degenen die het vruchtgebruik hebben van de woning ook de eigenwoningschuld kunnen aftrekken in box 1. Deze bedoeling lijkt nu te worden ondergraven door de recente uitlating van de regering dat de eigenwoningregeling in dergelijke gevallen niet van toepassing is als de gewone lasten en herstellingen door de vruchtgebruiker worden gedragen en verricht. Ik heb een amendement ingediend zodat conform de bestaande opvattingen in de praktijk de eigenwoningregeling in dergelijke gevallen van toepassing blijft.

Als de staatssecretaris toezegt dat de eigenwoningregeling toch ook voor vruchtgebruiksituaties van toepassing is, trek ik uiteraard mijn amendement in. Voor de praktijk is het echter erg van belang om hierop een duidelijk antwoord te krijgen. Er is nu immers wel grote verwarring hierover ontstaan.

Ik kom bij het amendement over de vrijstelling voor bossen, natuurterreinen en landgoederen. Na herhaaldelijk vragen is het de fractie van de ChristenUnie nog niet duidelijk waarom vol eigendom wel is vrijgesteld van box 3, en bloot eigendom en vruchtgebruik niet. In de praktijk is er geen misbruik. Er is dus ook geen noodzaak om vrijstelling te weigeren. Dit wordt ook geconstateerd in het rapport Fiscale faciliteiten en knelpunten bij natuurontwikkeling door particulieren, dat in opdracht van het toenmalige ministerie van LNV is opgesteld. Daarom heb ik een amendement ingediend, maar laat ik de staatssecretaris een handreiking doen. Als hij op dit punt nog eens op een constructieve manier met de Federatie Particulier Grondbezit in overleg wil gaan, ben ik bereid mijn amendement in te trekken. Ik hoor graag zijn reactie daarop.

Ik kom bij het amendement over de defiscalisering van nalatenschappen die voor de Wet IB 2001 zijn opengevallen. Deze discussie hebben wij al vele malen gevoerd. Vele malen heb ik geconstateerd dat wij niet verder tot elkaar komen. Dat betreur ik oprecht. Ik handhaaf mijn amendement. Ik laat het aan de Kamer over hoe zij daartegenaan kijkt.

Dan kom ik bij de informatieverplichting. Ik dank de staatssecretaris voor de toezegging om in het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst de samenloop weg te nemen. Ik verzoek de staatssecretaris wel om die gevallen duidelijk te onderkennen in het Besluit Bestuurlijke Boeten. Dubbele beboeting kan alleen als er ook feitelijk twee verschillende gedragingen zijn aan te wijzen. Waar het niet nakomen van informatieplicht ongeveer inherent is aan de primaire gedragingen, mag niet dubbel worden beboet. Ik vraag de staatssecretaris wel om de aangepaste besluiten ter informatie naar de Kamer te sturen. Als hij dit toezegt, ben ik bereid mijn amendement op dit punt in te trekken.

We hebben met de staatssecretaris een discussie gevoerd over het vitaliteitsplan en over de tijdigheid van het opnemen van de maatregelen in dit Belastingplan. Er vinden nog steeds onderhandelingen plaats, ook met de sociale partners. De discussie hierover wordt ook nog steeds gevoerd in de commissie voor SZW. De fractie van de ChristenUnie wil wel graag de garantie dat de discussie over het vitaliteitssparen nog open is. Mijn fractie wil ook dat na de aanname van het Belastingplan nog ruimte is voor wijzigingen. Daarom dien ik de volgende motie in.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat het Belastingplan 2012 voorstellen bevat voor de vormgeving van het vitaliteitspakket;

overwegende dat de gesprekken tussen het kabinet en de bonden over de vormgeving van het vitaliteitspakket nog gaande zijn;

van mening dat het vaststellen van het Belastingplan 2012 de onderhandelingen over het vitaliteitspakket niet mag beperken;

verzoekt de regering, te bevestigen dat de discussie over het vitaliteitspakket nog open is, en dat er ook na aanname van het Belastingplan nog ruimte is voor wijzigingen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Schouten en Braakhuis. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 45 (33003).

De heer Van Vliet (PVV):

Dit gaat over de voorgestelde regeling rond het vitaliteitssparen. Als ik het goed begrijp, stelt de fractie van de ChristenUnie voor om na aanname van het Belastingplan cum annexis, toch nog de mogelijkheid open te houden om erover te discussiëren en het debat erover open te breken. Is dat niet wat vreemd? Als wij dat zo zouden doen, zouden wij dat met alle elementen van het Belastingplan op dezelfde manier kunnen gaan doen. Waarom is dit speciaal voor dit thema nodig?

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):

Omdat de discussie hierover nog wordt gevoerd. In de discussie met de staatssecretaris is ook gewisseld dat mijn fractie er moeite mee heeft dat zaken nu al worden opgenomen in het Belastingplan, terwijl die eigenlijk nog nader moeten worden uitgewerkt met de sociale partners en in de commissie voor Sociale Zaken. Er liggen ook nog verschillende opties op tafel. De staatssecretaris hecht er sterk aan dat dit onderdeel nu in het Belastingplan blijft staan. Hij heeft zelf geopperd dat wij kunnen amenderen. Mijn fractie wil dat de sociale partners expliciet weten dat hierdoor hun ruimte niet wordt beknot. Zij kunnen nog een open discussie voeren over de vraag hoe dit moet worden vormgegeven in het kader van het pensioenakkoord. Ik weet dat de PVV niet voor het pensioenakkoord is. Mijn fractie heeft daar wel voor gestemd. Wij willen dan ook dat de sociale partners hiervoor wel de ruimte krijgen.

De heer Van Vliet (PVV):

Het gaat mij niet om de mening van mijn fractie over het pensioenakkoord. Nadat hierover echter iets werd toegezegd aan de partij van de heer Groot, bleek die toezegging vervolgens een impact te hebben op de discussie die wij in fiscalibus met elkaar voerden. Volgens mij zijn de openingen er dus gewoon. Wij spreken over het Belastingplan cum annexis. Ik zou het jammer vinden als partijen gaan vragen om bepaalde onderdelen ervan toch nog maar even op tafel te houden. Dat zou ik een verkeerd principe vinden. Volgens mij komt dit gewoon met het pensioenplan. Ik zie dat principe niet zitten.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):

Als ik dit argument van de heer Van Vliet omdraai, zou dit betekenen dat alle maatregelen die wij ooit in een belastingplan opnemen, niet meer te amenderen zijn. Ooit is een heel mooi amendement op stuk nr. 10 ingediend. Dit amendement gaat over oldtimers. Als de heer Van Vliet dit er nu uit wil amenderen, zeg ik: gelijke monniken, gelijke kappen; dan halen we zijn amendement er ook uit. Natuurlijk staat het de Kamer altijd vrij om zaken te amenderen. Dat geldt ook voor dit punt, ook omdat het pas in 2013 ingaat. Ons signaal aan de sociale partners is om dit niet beperkend te laten zijn voor de discussie over het vitaliteitspakket, aangezien deze discussie gevoerd moet worden.

De Geefwet heeft veel losgemaakt en er is veel over gedebatteerd in de laatste weken. Wat de ChristenUnie betreft, had het wetsvoorstel ambitieuzer gekund, met meer visie, met name op het vrijwilligerswerk dat in Nederland wordt verricht. We zullen beoordelen wat er ligt, samen met de ingediende amendementen.

De ChristenUnie behoudt haar grote twijfels over de multiplier. We zullen bezien wat er aan amendementen ligt en zijn benieuwd naar de reactie van de staatssecretaris hierop.

De ChristenUnie vindt het daarnaast nog steeds onwenselijk dat onderscheid wordt gemaakt tussen sbbi's en anbi's, maar wij vinden het idee van een steunanbi wel een charmante oplossing. Op die manier kunnen de kleinere verenigingen, die veel betekenen voor lokale gemeenschappen, nog steeds ondersteund worden. In die zin staan wij positief tegenover het amendement-Omtzigt/Neppérus dat hiervoor een oplossing biedt.

De ChristenUnie heeft vragen gesteld over de gevolgen van de uitvoeringsregeling voor beleggingsactiviteiten. In de gesprekken die de staatssecretaris overeenkomstig zijn toezegging met de betrokken organisaties heeft gevoerd, blijkt dat dit nu naar wens is opgelost. Ik dank hem daarvoor. Om het genoemde punt van de vrijwilligers in de Geefwet een extra impuls te geven, dien ik een motie in waarin ik verzoek om te onderzoeken of vakantiedagen fiscaalvriendelijk kunnen worden omgezet in een gift.

De Kamer,

overwegende dat veel Nederlanders een groot aantal niet-opgenomen vakantiedagen hebben opgebouwd;

overwegende de inzet van het kabinet om de mogelijkheid om niet-opgenomen vakantiedagen mee te nemen naar volgende jaren te beperken tot een halfjaar;

van mening dat het inleveren van vakantiedagen voor een goed doel een goede bestemming kan zijn voor niet op te nemen vakantiedagen;

verzoekt de regering, de mogelijkheid te onderzoeken, hoe vakantiedagen om te zetten zijn in een gift en de Kamer hierover in het voorjaar 2012 te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Schouten en Omtzigt. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 46 (33003).

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):

Ik sluit af met een opmerking over de autobrief. Ook hierover is veel gezegd. Ik wil op dit moment nog slechts één punt onder de aandacht brengen, het amendement-Huizing/Omtzigt op stuk nr. 8 dat als doel heeft om de bijtelling voor elektrische auto's naar 7% te brengen. Het is nota bene niet het kabinet, maar het zijn de coalitiepartijen die dit voorstellen. De ChristenUnie is hier zeer op tegen. Het is totaal in strijd met het eerder aangenomen amendement-Cramer voor 0% bijtelling. Ik hoor graag van de staatssecretaris in zijn reactie hoe dit amendement zich verhoudt tot de green deal die het kabinet heeft gesloten en die gericht is op het stimuleren van elektrisch rijden. Onzes inziens zit hier nog wel een discrepantie.

De heer Bashir (SP):

Ik heb iets ongebruikelijks. Mevrouw Schouten had het zojuist over een motie over willekeurige afschrijvingen. Over deze motie, die is ingediend bij de begrotingsbehandeling van Economische Zaken, is op 8 november gestemd. Het gaat om motie op stuk nr. 42 (33000-XIII). Mijn fractie heeft per abuis voor deze motie gestemd. Wij hadden tegen willen stemmen. De motie blijft nog steeds aangenomen, maar eigenlijk is er met terugwerkende kracht voor die motie geen meerderheid. Het amendement dat mevrouw Schouten over dit onderwerp heeft ingediend, zal ook niet de steun van mijn fractie krijgen.

De voorzitter:

Wij gaan daar verder helemaal niets aan veranderen.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):

Jammer!

De voorzitter:

Het is leuk voor de Handelingen, maar het heeft verder geen rechtsgevolg.

De heer Huizing (VVD):

Mevrouw Schouten sprak over mijn amendement over de bijtelling.

Ik wil toch vragen hoe mevrouw Schouten dan de bijtelling als een belastinginstrument ziet. Naar mijn mening is die bedoeld om loon in natura te belasten. Mevrouw Schouten stelt nu voor om de bijtelling te gebruiken als milieu-instrument. En deelt mevrouw Schouten mijn mening dat er in deze categorie ook heel veel auto's zitten die werkelijk geen enkele positieve bijdrage leveren aan milieuverbetering, omdat ze bijvoorbeeld elektrisch kunnen rijden maar ook op benzine kunnen rijden? Het is dan een kwestie van het omdraaien van een knopje. In veel gevallen rijden die auto's alleen op benzine en hebben ze dus de bijbehorende uitstoot.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):

Het amendement-Cramer c.s. is destijds ingediend omdat dit een innovatieve technologie was -- dat moet de VVD toch aanspreken -- die een impuls nodig had omdat de ontwikkelingskosten en de aanschafkosten van de auto hoog waren en wij het allemaal erg belangrijk vonden om dergelijke innovatieve technologieën te stimuleren door een bijtelling van 0%. Ik kan mij herinneren dat de VVD-fractie daar ook positief tegenover stond. Het is in die zin niet primair een milieumaatregel geweest, hoewel zij wel goed is in dat opzicht, maar een maatregel om de innovatie een impuls te geven. De vraagprijs van dat soort auto's moest geen belemmering vormen voor mensen die een dergelijke auto wilden aanschaffen. Ik bestrijd dus dat het destijds alleen een milieumaatregel is geweest, hoewel het natuurlijk wel een technologie is die op de lange termijn heel goed kan uitpakken voor het milieu. Mij lijkt dat iets wat je kunt stimuleren voor de VVD niet iets is wat je per se moet tegenhouden.

Dan het omzetten van het knopje. Naar mijn weten is het amendement vooral gericht geweest op de elektrische auto's die nu in ontwikkeling zijn en die op smart grids kunnen worden opgeladen. Daarvan is het echt de bedoeling dat ze op elektriciteit rijden.

De heer Huizing (VVD):

Het gaat om een norm: als je minder uitstoot hebt dan 50 gram CO2 per kilometer, val je niet meer in de 0%-bijtelling maar straks in de 7%-bijtelling. Is mevrouw Schouten het met mij eens dat het veel beter is als de overheid normen stelt waarvan zij vindt dat die bijdragen aan het bereiken van het grotere doel, een beter milieu, dan dat zij daar de instrumenten bij gaat verzinnen? De overheid kan die instrumenten laten invullen door de markt en daarmee ook innovatie stimuleren.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):

Dit is een wonderlijke situatie. Dit is nu eindelijk een maatregel waarbij de belasting laag of nihil is, en toch is de VVD tegen. Ik ken de VVD als een partij die juist altijd voor lage belastingen is. Nu stelt zij eigenlijk een belastingverhoging voor, omdat zij hier ook iets aan wil verdienen. Dat is feitelijk wat de heer Huizing zegt. Wij vinden dat die technologie nog verder doorontwikkeld moet en kan worden en het daarom belangrijk is dat nog steeds de impuls bestaat voor mensen om de auto aan te schaffen, waarbij de vraagprijs geen belemmering vormt. Daardoor kun je ook concurrerend zijn ten opzichte van het buitenland in de ontwikkeling van de auto's.

De voorzitter:

Mijnheer Huizing, ik wil u niet te veel belasten met uw voet. Ook hadden wij één interruptie met één vervolgvraag afgesproken.

De heer Huizing (VVD):

Dat klopt. Dan kom ik er in mijn eigen termijn nog even op terug.

De heer Van Vliet (PVV):

Mevrouw Schouten zei dat elektrische auto's in de 7%-categorie gaan vallen. Dat is niet correct. Elektrische auto's blijven vrijgesteld. Er zit een heel dikke fiscale faciliteit op, op kosten van alle belastingbetalers. Het gaat om de auto's met range extender, de Opel Ampera. Als we daar helemaal niets aan doen en alles maar op 0% laten, op kosten van alle belastingbetalers, is mevrouw Schouten dan niet, net als ik, bevreesd dat volgend jaar 47 automerken met 112 modellen komen die allemaal precies binnen die regeltjes passen en wij weer een openeinderegeling hebben, die weer leidt tot een volgende discussieronde?

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):

De voorwaarde die eraan verbonden is, is dat sprake is van een lage uitstoot. Als het de markt lukt om 47 modellen met zo'n lage uitstoot tegelijk op de markt te brengen, ben ik alleen maar heel gelukkig.

De heer Van Vliet (PVV):

Mevrouw Schouten is heel duidelijk. De ChristenUnie gunt het de Nederlanders niet om de auto van hun eigen keuze te kiezen. Er moet per se een fiscale sturing op plaatsvinden. Mijn fractie is het daar absoluut niet mee eens en heel veel Nederlanders ook niet, volgens mij. Wij zien elkaar na de volgende verkiezingen.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):

Als de heer Van Vliet consequent zou zijn in zijn betoog, zou hij alle belastingen van auto's moeten halen. Ook in dit Belastingplan zit een differentiatie op de autobelastingen. Ik heb de heer Van Vliet geen amendementen zien indienen waarin hij die tarieven ongedaan maakt. Hij is dus niet consequent in zijn betoog.

Voor meer informatie zie ook www.tweedekamer.nl.