Datum:             25 oktober 2011

Mevrouw  Ortega-Martijn (ChristenUnie):

Voorzitter. 10-10-'10 is gepaard gegaan met ingrijpende wijzigingen in ons Koninkrijk. Er is nog een lange weg te gaan. Behalve de inhoudelijke inzet dient er ook geïnvesteerd te worden in de onderlinge verhoudingen. Wij vormen immers samen het Koninkrijk. De ChristenUnie-fractie staat voor deze investering. Cruciaal voor ons is de vraag of de autonome landen goed op weg zijn. Vanzelfsprekend dragen zij hiervoor de primaire verantwoordelijkheid. Zij staan nog voor een aantal uitdagingen. Wat is de stand van zaken met betrekking tot de realisatie van de verbeterplannen over de korpspolitie en de gevangenis? Wat is de stand van zaken met betrekking tot het samenwerkingsprogramma Institutionele Versterking en Bestuurskracht?

Afgelopen zomer werd ik wederom geconfronteerd met ernstige misstanden van incest, kindermisbruik en kindermishandeling. Ook Nederland heeft te kampen met deze misstanden. De bescherming van fundamentele kinderrechten moet binnen het Koninkrijk gewaarborgd zijn. Is de minister bereid om in samenspraak met de andere autonome landen in het Koninkrijk dit onderwerp op de agenda te zetten van de rijksministerraad? Op welke manier kunnen de autonome landen van elkaar leren en hierin gezamenlijk optrekken?

De minister schrijft in de begroting dat het SEI nog geëvalueerd moet worden. Is de minister, indien er sprake blijft van een onderbesteding van SEI-gelden, bereid om de overgebleven financiën of een deel ervan aan te wenden voor kennisontwikkeling, technische ondersteuning en versterking van een aantal vrijwilligersorganisaties in de autonome landen? Ik ontvang graag een toezegging.

De uitdagingen op het gebied van economie en financiën zijn voor de nieuwe landen groot. De economische ontwikkeling ligt helaas achter op die van de regio. Het investeringsklimaat is duidelijk aan verbetering toe. Het is echter niet alleen kommer en kwel. Zelf was ik bijvoorbeeld onder de indruk van de plannen met betrekking tot het havengebied in Sint-Maarten: een prachtige plek voor toeristen. Maar ook op Curaçao zijn ontwikkelingen gaande voor het aanboren van nieuwe markten zoals de opwekking van groene energie. Ook het IMF constateert dat er flinke hordes zijn genomen en dat er nog een heleboel in de planning staat. Dat biedt perspectief. Als mediator tussen het bedrijfsleven en de autonome landen is er een belangrijke rol weggelegd voor Nederland volgens artikel 37, lid 2, b en d van het Statuut. Het aankomende congres op initiatief van InterExpo is daar een voorbeeld van. Zitten er meer van dergelijke initiatieven in de pijplijn? Ziet de minister binnen de Belastingregeling voor het Koninkrijk concrete mogelijkheden voor een stimulans in de economische ontwikkeling?

Voor Sint-Maarten lag er met 10-10-'10 misschien wel de grootste uitdaging. Sint-Maarten moest zijn overheidsapparaat van onderop opbouwen. Het IMF geeft aan dat het voorzieningenniveau nog altijd nog niet op het niveau is van voor 10-10-'10. Dit heb ik afgelopen zomer ook zelf kunnen constateren. Sint-Maarten heeft destijds aangegeven dit proces met vertrouwen tegemoet te zien. Wel vroeg men om ruimte en tijd om de nodige veranderingen te bewerkstelligen. Heeft Sint-Maarten in de optiek van de minister voldoende capaciteit om het land verder op te bouwen? Dit is cruciaal om te kunnen toegroeien naar een volwaardig en volwassen landsbestuur. Hoe staat het met de rol van Nederland? Vindt de minister dat er meer ondersteuning nodig is?

Tijdens mijn bezoek aan Sint-Maarten werd mij duidelijk dat er onvoldoende vooruitgang is geboekt met betrekking tot de aanpak van de georganiseerde misdaad. Toen ik daar was, ben ik zelfs geconfronteerd met een aantal liquidaties. Deelt de minister deze analyse? Daarnaast blijft illegaliteit een groot probleem. Hoe verhoudt zich dit tot de consensusrijkswetten politie en rechtshandhaving? Is er al sprake van een kwalitatief volwaardig en professioneel politiekorps dat daadwerkelijk aansluit bij de werkelijkheid waarmee Sint-Maarten kampt?

Aruba maakt een positieve ontwikkeling door, maar ziet zich ook geplaatst voor een aantal uitdagingen en kansen. In hoeverre is Aruba gevorderd met plannen om de zaken financieel op orde te stellen? Ik denk aan de overheidsfinanciën en aan de pensioenen. Daarnaast heeft Aruba signalen afgegeven dat men wellicht ook wil deelnemen aan de vijf consensusrijkswetten. Wat is daarvan de stand van zaken?

Er is al het een en ander gezegd over Curaçao. Ook ik vraag de minister naar aanleiding van het initiatief dat de ministerraad heeft genomen, om een brief te sturen over de stand van zaken tot nu toe.

Dit is niet de begroting waarbij wij het moeten hebben over de BES-eilanden. Ook ik wil daarover toch een aantal vragen stellen. Ik heb de minister de notitie "Een in Nederland aanvaardbaar voorzieningenniveau", met daarin al mijn bevindingen en alles wat ik op de eilanden heb gesignaleerd, overhandigd. In deze notitie doe ik een aantal voorstellen. Graag hoor ik van de minister wat hij daarmee gaat doen en of hij deze voorstellen heeft voorgelegd aan de vakministers. Daarnaast wil ik van hem de toezegging dat ik voor de behandeling van de begroting van Binnenlandse Zaken een reactie van hem krijg over de bestuurlijke inrichting van de BES-eilanden. Daarover heb ik namelijk een aantal vragen gesteld in de notitie.

Tot slot vraag ik de minister in hoeverre de WolBES vertaald zal worden in het Papiaments en in het Engels. Daaraan hebben de mensen op dit moment wel behoefte.

Voor meer informatie zie ook www.tweedekamer.nl.