Dertigledendebat over de druk van bezuinigingsmaatregelen op de kwetsbaarste mensen in de samenleving.

De heer Slob (ChristenUnie):

Mevrouw de voorzitter. Dit is een bijzonder debat. Wij spreken over voorstellen die wij al een tijdje kennen en waarover wij zelfs al met het kabinet hebben gesproken, waaronder het voorstel aangaande het passend onderwijs, maar ook over voorstellen die wij nog maar nauwelijks kennen, bijvoorbeeld het voorstel inzake het persoonsgebonden budget, waarover wij het debat nog zullen moeten voeren. Wij weten ook dat het kabinet nog niet klaar is en misschien morgen alweer met nieuwe voorstellen komt, die ook weer besproken zullen moeten worden. Toch is er geen reden om nu niet te spreken. Persoonlijk heb ik er behoefte aan, ook namens de ChristenUnie-fractie, om de minister-president even diep in de ogen te kijken, niet alleen letterlijk, want er dringt zich bij ons een vraag op. Dat is niet de vraag of er een noodzaak is om te bezuinigen, want die noodzaak delen wij met het kabinet. In ons verkiezingsprogramma is een bezuiniging van 16 mld. opgenomen en zoals bekend hebben wij in demissionaire verantwoordelijkheid een bijdrage geleverd aan de bezuiniging van 3,2 mld. die dit jaar al wordt doorgevoerd. De fractie van de ChristenUnie loopt daar dus niet voor weg. Wel dringt zich bij ons de vraag op welke visie er ligt achter de bezuinigingsvoorstellen waarmee het kabinet in de afgelopen maanden is gekomen. Wij hebben sterk de indruk dat vooral het te behalen bezuinigingsbedrag sturend is in de voorstellen en dat het kabinet zich weinig of misschien onvoldoende bekreunt over de gevolgen van de bezuinigingsvoorstellen voor bepaalde groepen mensen in deze samenleving. De bezuinigingen lijken vooral met het rode potlood in de hand te zijn opgesteld. Ik vraag de minister-president daar straks op in te gaan.

Enkele van de bezuinigingsvoorstellen komen kei- en keihard aan in de samenleving. Mensen maken zich daar, naar ik meen terecht, grote zorgen over. Ook wij hebben veel brieven, e-mails en telefoontjes ontvangen en gesprekken gevoerd, ook in de laatste week, met mensen die niet meer weten welke kant zij op moeten als de nu op tafel liggende plannen doorgaan. Bijvoorbeeld heb ik een e-mail ontvangen van een zekere Bart, 26 jaar oud, met een nog nooit eerder beschreven spierziekte en een dwarslaesie, die gelukkig met allerlei hulp op zichzelf kon blijven wonen en zijn eigen leven heeft kunnen ontwikkelen. Hij ziet nu echter dat zijn huursubsidie omlaag gaat en dat allerlei veranderingen in de Wajong worden doorgevoerd. Daarnaast maakt hij zich grote zorgen over de gevolgen van de voorstellen rond het pgb voor zijn persoonlijke situatie. Letterlijk schrijft hij dat hij straks, als dit doorgaat, geen leven meer zal hebben. Dat is een noodkreet. Ik vraag de minister-president welk perspectief hij heeft voor mensen als Bart, waarvan er duizenden zijn, die in een soortgelijke situatie terecht dreigen te komen.

Ook maken wij ons grote zorgen over het perspectief voor de mantelzorgers. Hoe gaat het met hen, ook in het licht van de maatregelen die nu genomen worden? Ik vraag de minister-president om ook daar vanavond op in te gaan.

Het kabinet heeft vele malen de eigen verantwoordelijkheid van mensen benadrukt. Wij zijn het eens met het kabinet dat die verantwoordelijkheid versterkt moet worden. Hoe verhouden alle maatregelen van het kabinet zich tot de eigen regie die mensen zouden moeten uitoefenen, maar die hen op deze manier min of meer uit handen wordt geslagen? Ik vraag de minister-president ook daarop in te gaan.

Twee moties:

De heer Slob (ChristenUnie):

Voorzitter. Gisteren omstreeks deze tijd heb ik weer eens naar het programma Knevel & Van den Brink gekeken. Daar was mevrouw Hannie van Leeuwen. Na afloop van dat programma heb ik een tweetje verstuurd: "Hannie for president". Ondanks mijn oranjegezindheid heb ik toch de vrijmoedigheid gehad om dat te doen, omdat ik echt onder de indruk was van haar grote sociale betrokkenheid. Ik vind haar daarin, partijoverstijgend, een voorbeeld als iemand die op zo'n hoge leeftijd nog steeds die betrokkenheid op allerlei manieren verwoordt. In dat opzicht voel ik een enorme verbondenheid om ook vanuit die betrokkenheid te kijken naar voorstellen van het kabinet en om daar een oordeel over te geven.

Wij ervaren een grote verantwoordelijkheid voor de bezuinigingen. Als er voorstellen zijn om te bezuinigen die wij verantwoord vinden, zullen wij die steunen. Als wij voorstellen zien die niet verantwoord zijn, zullen wij echter ook een heel duidelijke streep zetten. Daarom willen wij op weg naar 23 juni, als wij over het persoonsgebonden budget gaan spreken, dat de voorstellen zo kunnen worden gewogen dat wij ook de oordelen van de organisaties daarin kunnen meenemen, dat wij weten dat het kabinet met hen heeft gesproken en dat zij hun oordeel hebben kunnen geven. Daarom dien ik een motie in.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat door betrokken belangenorganisaties van pgb-houders alternatieven zijn uitgedacht om het toenemende gebruik van het pgb terug te dringen;

verzoekt de regering, voor 23 juni2011 ingesprek te gaan met Per Saldo en andere belangenorganisaties over alternatieve bezuinigingen, en over de uitkomst daarvan de Kamer te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Slob, Wiegman-van Meppelen Scheppink, Van der Staaij, Koolmees, Roemer, Cohen en Sap.

Zij krijgt nr. 3 (32804).

De heer Slob (ChristenUnie):

Mijn fractie -- gelukkig zijn er veel meer in de Kamer, ik noem met name onze oud-collega de heer Van der Vlies -- heeft altijd heel veel belang gehecht aan goede mantelzorg. De minister-president heeft terecht aangegeven dat daar meer geld voor beschikbaar is gekomen. De druk op de mantelzorg zal echter ongekend hoog gaan worden, ook met deze voorstellen. Dat brengt mij tot een motie.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat door de stapeling van bezuinigingsmaatregelen, in het bijzonder de wijzigingen die gepland staan voor het persoonsgebonden budget en de overheveling van de functie begeleiding van de AWBZ naar de Wmo, de druk op mantelzorgers wordt vergroot;

overwegende, dat de druk met name zal worden vergroot voor zorgvragers en hun mantelzorgers met zeer specifieke ondersteuningsvragen, zoals: ggz-mantelzorgers, ouders/mantelzorgers van (licht) verstandelijk en/of meervoudig gehandicapten, mantelzorgers van dementerenden, van lichamelijk gehandicapten en van mensen met een verslavingsprobleem;

verzoekt de regering, met Prinsjesdag concrete voorstellen aan de Kamer voor te leggen om de positie van mantelzorgers te versterken,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Slob en Wiegman-van Meppelen Scheppink. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 4 (32804).