Datum:            27 juni 2012

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Voorzitter. De ov-chipkaart blijft de gemoederen bezig houden. Er zijn nog steeds te veel knelpunten die de regie van de minister vragen voordat de ov-chipkaart ook echt een gemakskaart wordt. Ook de ChristenUnie ziet problemen met de ov-studentenchipkaarten. Waar blijft het ene loket? Wanneer stopt het onnavolgbare gedoe over zichtbaar en onzichtbaar defecte chipkaarten? Waarom is de wachttijd voor een vervangende kaart nog steeds maanden? Ik verwacht een adequaat antwoord op alle vragen en voorstellen hierover van Rover en de LSVb binnen de door de staatssecretaris zelf gestelde termijn van negen dagen. Mijn fractie vindt het onacceptabel dat de zonesupplementen al op 1 juli verdwijnen zonder dat de consumentenorganisaties hierover zijn geraadpleegd, wat nota bene een wettelijke plicht is. Als deze maatregel niet wordt uitgesteld en er niet met consumentenorganisaties naar alternatieven wordt gekeken, overweeg ik een motie op dit punt. De ChristenUnie is blij dat er wordt gewerkt een aan oplossing voor het dubbele opstaptarief op het spoor. Het nadeel aan deze oplossing is echter dat deze alleen voor het spoor geldt. Reizigers die overstappen van trein naar bus of andersom betalen nog steeds extra. Dit was natuurlijk ook zo met de strippenkaart, maar vindt de minister het inmiddels niet ouderwets om zo’n onderscheid te maken tussen bus en trein? Dit probleem kan worden opgelost door over te stappen op een integraal opstaptarief voor bus en trein. Een nieuwe concessie voor het hoofdrailnet is daar een gouden kans voor. Voor het meerdere malen in- en uitchecken worden oplossingen gezocht, maar de aanpassing die hiervoor nodig is, kan pas op middellange termijn gerealiseerd worden. De minister wil in de tussentijd wel dat de NS-poortjes dichtgaan, maar dit zal voor groot ongemak zorgen bij de reizigers. De ChristenUnie vraagt daarom om een uiterste inspanning om het enkelvoudige in- en uitchecken sneller op te lossen. En anders moet er een tussenoplossing komen. De minister geeft in de zesde voortgangsbrief aan dat de NS overweegt de enkele reis op chipkaart te introduceren, maar dit is geen oplossing voor abonnementhouders. Kan de minister niet beter aan alle reizigers de mogelijkheid geven vooraf hun reis te specificeren, in ieder geval tot de single check in en check out is ingevoerd? Er is een andere organisatie rond de ov-chipkaart nodig om trage besluitvorming te versnellen. Bij de voorgestelde permanente structuur verhuist de beslissingsmacht naar een privaatrechtelijk orgaan. Zijn er dan nog wel mogelijkheden voor bezwaar en beroep? Verder is er geen democratische controle mogelijk op een stichting. Bovendien worden overheden en vervoerders bij escalatie op één lijn gezet, wat vreemd is. Het is volgens de ChristenUnie beter om de permanente structuur binnen het ministerie te organiseren. Het is echt niet nodig om alles tot aan de minister te escaleren. Het voorgestelde onafhankelijke bestuur zou eerst kunnen adviseren, voordat er wordt geëscaleerd richting de minister. Voor zaken die tussen vervoerders spelen, kan gekozen worden voor arbitrage. Dat komt tegemoet aan de wens van de Kamer om meer regie van de minister. De ChristenUnie vindt dat inspraak van reizigers beter moet worden geregeld. Er komt een adviesraad voor consumentenorganisaties, maar wat wordt de positie van consumentenorganisaties in kwesties die spelen binnen concessies? Krijgen consumentenorganisaties het recht van beroep, zoals ze zelf graag willen? Voor het goed functioneren van de consumentenadviesraad is ook adequate ondersteuning vanuit het stafbureau een voorwaarde. Wij vinden het voorstel voor de permanente structuur te veel gericht op de ov-chipkaart. De kaart is slechts een middel en geen doel. Ook voor andere zaken, zoals marketing en reisinformatie is meer samenwerking en regie nodig. De ChristenUnie stelt voor om te bekijken of dit ook een plaats kan krijgen in de permanente structuur. Het opzetten van een nationale databank openbaar vervoer verloopt moeizaam, waardoor ook de ontwikkeling van apps traag verloopt. We wachten nog steeds op de «ov-tomtom». In 2011 zou de NDOV al aanbesteed worden, maar de Kamer heeft hier al tijden niets over gehoord. Nu is besloten dat het aan de markt wordt overgelaten, dat er geen centrale database komt en dat er vooral zal worden voortgeborduurd op bestaande databases zoals 9292ov. De minister vindt het ook prima als voor de verstrekking van gegevens moet worden betaald voor de verstrekkingskosten. Dat betekent dus dat apps die deze gegevens willen gebruiken gelijk winstgevend moeten zijn. Zo komen initiatieven toch nooit van de grond? Waarom eist de minister niet gewoon dat de gegevens door de vervoerders gratis worden verstrekt tot een bepaalde datalimiet? Zo worden innovaties gestimuleerd. Nederland loopt inmiddels hopeloos achter bij andere landen. Gaat de minister samen met provincies de data wel ergens centraal opslaan, zodat deze beschikbaar komen voor monitoring? Kan de minister toezeggen dat nog dit jaar de actuele reisinformatiegegevens van alle vervoerders via een API toegankelijk zullen zijn, zoals NS nu al doet? Bij NS en RET kan nu worden gereisd met een ov-chipkaart met reizen op rekening via de NS business card. Dit is een mooie ontwikkeling. Waarom zijn andere vervoerders zo traag met het aansluiten op de businesscard, terwijl het toch om de reiziger zou moeten gaan? Waarom is TLS zo traag om andere kaartaanbieders, zoals Radius en Mobility Mixx, dezelfde mogelijkheden als NS te bieden? Er moeten nu allerlei dure omwegen worden gevolgd omdat TLS al anderhalf jaar treuzelt met een platform voor bedrijvenkaarten. Ondertussen eist het Rijk in aanbestedingen van mobiliteitspassen wel dat er snel gewisseld kan worden tussen eerste en tweede klas, terwijl TLS deze mogelijkheid voor NS-concurrenten nog steeds niet biedt. Het gevolg daarvan is dat NS de enige bieder is. Wanneer houdt dit gedoe eens op en behandelt TLS alle kaartaanbieders gelijk? Is de minister bereid NS en TLS hierop aan te spreken en in de nieuwe hoofdrailnetconcessie dit soort zaken beter te regelen? Hoe staat het met de Vizirispas? De proef is verlengd, maar duidelijkheid voor gehandicapten over een landelijke regeling is nu wel gewenst. De minister gaat dit toch niet over de verkiezingen heen tillen?

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.