Datum:             7 december 2011

De leden van de fractie van de ChristenUnie kijken met teleurstelling terug op het VAO van 2 november over het pgb. Bij de VAO waren twee punten voor de leden van de fractie van de CristenUnie van groot belang: 1) afzien van het 10-uurscriterium en 2) het niet instellen van een eventuele wachtlijst voor de vergoedingsregeling, wanneer blijkt dat de ramingen voor de vergoedingsregeling niet toereikend zijn. Er wordt vastgehouden aan het 10-uurscriterium, maar er is wel toegezegd om geen wachtlijst in te stellen. Dit laatste is mooi. Ook is er tijdens het VAO wederom een pleidooi gehouden voor het uitstellen van de pgb-maatregelen omdat er geen garanties gegeven kunnen worden, dat er geen mensen tussen wal en schip gaan vallen, wanneer de pgb-maatregelen worden voortgezet. Deze motie kreeg ook de steun van de leden van de fractie van de ChristenUnie, maar geen steun van de meerderheid van de Kamer.

De leden van de fractie van de ChristenUnie hebben kennis genomen van de brief van 1 december met daarin nadere toelichting op de pgb-maatregelen 2012. Zij zien dat er uitwerking is gegeven aan de motie Van der Staaij, waarin werd gevraagd werd om de criteria voor het in aanmerking komen voor de vergoedingsregeling nader eenduidig en eenvoudig uit te werken. Met nog een maand te gaan voordat de vergoedingsregeling zal ingaan hebben de leden van de fractie van de ChristenUnie nog een aantal vragen over deze brief:

Tijdens het VAO van 2 november is er het volgende door de staatssecretaris gezegd: “Ik zeg toe dat ik , mocht onverhoopt blijken dat er mensen zijn die tussen wal en schip vallen -- daarmee bedoel ik dat zij geen zorg in natura kunnen krijgen, omdat dit nog niet goed op gang is gekomen -- zal kijken of ik die mensen de vergoedingsregeling kan geven. De bedoeling is dat zorg in natura zo hard op stoom komt, dat mensen die onder het 10 uurscriterum vallen, daarmee kunnen worden geholpen. Dat is de gedachte van het 10 uurscriterium. Als dat niet zo is, als die aanname dus niet zou kloppen, ligt het volkomen in mijn lijn de vergoedingsregeling ruimer te maken. Die mensen hebben inderdaad recht op zorg” De leden van de fractie van de ChristenUnie vragen zich af hoe deze mensen die eventueel tussen wal en schip dreigen te vallen concreet worden geholpen? Waarom is in de 1 december brief geen duidelijke uitleg gegeven aan het eventueel ruimer maken van de vergoedingsregeling? Is het mogelijk om alsnog een uitleg te geven over dit eventuele scenario?  In de brief staat wel, dat wanneer blijkt dat het gecontracteerde zorgaanbod niet in staat is om de gewenste zorg op tijd te leveren en het zorgkantoor geen mogelijkheden voor een alternatief hebben, dat vanaf 1 januari direct bekeken wordt of het nodig is om de vergoedingsregeling voor individuele gevallen te versoepelen. Worden hiermee ook die mensen bedoeld niet voldoen aan het 10-uurscriterium?

De leden van de fractie van de ChristenUnie willen ook een andere passage uit het VAO aanhalen: “Ik handhaaf niet tot op het laatste moment het 10 uurscriterium. Er zijn andere criteria voor de vergoedingsregeling die de cliënt nadrukkelijk op het lijf is geschreven, dat is de eigen regie. Als de zorg in natura daar niet aan tegemoet kan komen, wegen de argumenten van de vergoedingsregeling zwaarder. Ik ben dan bereid om de 10 uursgrens te nuanceren, want die is inderdaad op pragmatische en financieel houdbare argumenten gekozen. Als er op basis van inhoudelijke criteria geen recht op zorg in natura is, kan ik de aanpassing betalen doordat mensen die een recht hebben op zorg, die niet in natura kunnen gebruiken. In deze zin is er ruimte. Mensen zullen het een of het ander gebruiken.”

Waarom is er in de brief niets geschreven over de bereidheid om het 10-uurscriterium te nuanceren? Waarom staat er in de brief dat een zorgaanvraag van cliënten die voor minder dan 10 uur per week zorg zijn geïndiceerd door het zorgkantoor worden afgewezen? Waarom wordt er niets geschreven over de eventuele geboden ruimte zoals deze tijdens het debat naar voren kwam? Kan er alsnog een duidelijke uitleg worden geven hoe aan deze extra beleidsruimte invulling wordt gegeven?

De vergoedingsregeling wordt geïntroduceerd omdat uit gesprekken met mensen met een pgb, zorgaanbieders en zorgkantoren is gebleken dat er (nog) geen adequaat zorgaanbod in natura beschikbaar zal zijn.

De leden van de fractie van de ChristenUnie vragen zich af wat de concrete prikkels zijn voor zorg in natura aanbieders om zich op korte termijn te vernieuwen? Ook vragen zij zich af hoe er wordt omgegaan met dilemma’s rondom adequate zorg? Als een cliënt bijvoorbeeld wil studeren in een bepaalde stad, maar in deze stad geen adequate zorg aanwezig is, terwijl er in een andere studentenstad wel adequate zorg aanwezig is, wordt deze toekomstige student dan gedwongen om te kiezen voor een stad waar hij niet wil studeren? Of kan er dan wel aanspraak op de vergoedingsregeling worden gemaakt?

Tot wanneer blijft de vergoedingsregeling bestaan? In de brief 15 september wordt aangegeven, dat voor 2012 een bedrag voor de vergoedingsregeling is geoormerkt. Kunnen deze leden ervan uitgaan dat de vergoedingsregeling ook daarna, zolang het aanbod van zorg in natura niet passend is, zal blijven bestaan? De vergoedingsregeling komt voort uit de onmogelijkheden van zorg in natura om zorg te leveren in overeenstemming met het budgetplan. Wordt er geregistreerd wat de redenen zijn van toekenningen voor een vergoedingsregeling? Worden op deze wijze dan ook de tekorten aan zorg in natura geregistreerd?

De leden van de fractie van de ChristenUnie merken op dat er onderscheid wordt gemaakt tussen complexe en niet-complexe zorg. Waaruit blijkt dat voor niet-complexe zorg een ‘minder dan 10-uurscriterium’ geldt? En waaruit blijkt dat complexe zorg, zorg is wat minimaal aan het 10-uurscriterium, voldoet?

Zijn er cliënten bekend met groepsbegeleiding die aan het 10-uurscriterium voldoen? Mogen om aan het 10-uurscriterium te voldoen persoonlijke verzorging en verpleging en begeleiding bij elkaar op geteld worden? Zo ja, bestaat er ook een mogelijkheid om bijvoorbeeld persoonlijke verzorging in natura af te nemen en verpleging en begeleiding af te nemen via de vergoedingsregeling?

De leden van de fractie van de ChristenUnie merken op dat met een aanzienlijk deel van de mensen met een dwarslaesie bij de nieuwe regeling buiten de boot zullen vallen. Deze maatregel zal hen fors belemmeren in hun zelfstandigheid en in hun mogelijkheden om in de maatschappij te participeren. Een groot deel van de mensen met een dwarslaesie komen namelijk niet aan het 10-uurscriterium, terwijl de elementaire hulp die wordt geboden aan mensen met een dwarslaesie van persoonlijke aard is. Daarnaast zijn veel mensen met een dwarslaesie dagelijks in meer of mindere mate aangewezen op verzorging en individuele begeleiding waarbij de beschikbaarheid van vaste verzorging en individuele begeleiding waarbij de beschikbaarheid van vaste verzorgenden weliswaar minder van belang is, maar het gaat hierbij voor een deel wel om assistentie op afroep en/of buiten de werktijden van veel grote thuiszorginstellingen. Deze leden vragen of het mogelijk is om mensen met een dwarslaesie, die beschikken over een AWBZ-indicatie voor persoonlijke verzorging en/of verpleging, ook als zij niet aan het 10-uurscriterium voldoen, in aanmerking te laten komen voor de vergoedingsregeling?

De leden van de fractie van de ChristenUnie merken op dat een trekkingsrecht voor de vergoedingsregeling op korte termijn niet mogelijk is. Er zal voor 2012 worden aangesloten bij de huidige pgb-regeling. Waarom is een trekkingsrecht niet mogelijk? Gelden de maatregelen die voor de pgb-regeling per 2012 worden genomen bij de aanpak bij fraude ook voor de vergoedingsregeling? Gaan zorgkantoren bijvoorbeeld alle beginnende budgethouders actief ondersteunen bij het eerste gebruik? Wordt een aparte betaalrekening voor de vergoedingsregeling ook verplicht? Kunnen budgethouders hun vergoedingsregeling regelen via een bemiddelingsbureau?

ADL geeft geen toegang tot de vergoedingsregeling, maar wanneer iemand toegang heeft tot de vergoedingsregeling, dan kan men wel via deze regeling ADL assistentie aanvragen. Wordt de ADL assistentie dan op het te ontvangen bedrag geplust? Of gaat dit van ADL assistentie van het te ontvangen bedrag af?

De leden van de fractie van de ChristenUnie merken op dat het ook binnen de vergoedingsregeling mogelijk blijft om personen uit de naaste omgeving in te kopen. Betekent dit dat alleen die mensen met een matige tot ernstige beperking die terug kunnen vallen op een netwerk van mensen om hen heen, die bereid zijn om de benodigde zorg en aandacht te leveren en/of over voldoende financiële middelen beschikken om particulier de zorg in te kopen? Worden met een indicatie van minder dan 10 uur mantelzorgers gedwongen om meer zorg te leveren wanneer zorg in natura geen passend antwoord heeft? Wat maakt deze mantelzorgers anders, dan de mantelzorgers die hulp verlenen bij een indicatie vanaf 10 uur?

Ook willen de leden van de fractie van de ChristenUnie benadrukken dat zij het jammer vinden dat de zorgboerderijen niet als aparte groep zorgaanbieders worden meegenomen. Tot nu toe zijn er namelijk voor het jaar 2012 maar 2 nieuwe zorgboerderijen gecontracteerd bij zorgkantoren (waarvan 1 groep samenwerkende zorgboerderijen). De ChristenUnie is van mening dat er weldegelijk speciaal beleid nodig is om ervoor te zorgen dat zorgboerderijen onderdeel blijven van het toekomstige zorgaanbod. Daarom vragen deze leden nadere uitleg van de staatssecretaris hoe zij er precies voor zorgt dat zorgboerderijen gecontracteerd worden? Zorgboeren zijn op dit moment druk bezig met het behalen van een kwaliteitscertificering. De leden van de ChristenUnie menen dat een kwaliteitscertificaat voldoende moet zijn om te worden gecontracteerd bij een zorgkantoor. Wordt deze stelling gedeeld? Kan er worden aangegeven, hoe het hebben van een kwaliteitscertificaat bij het contracteren wordt meegenomen?

Tot slot willen de leden van de fractie van de ChristenUnie ingaan op het monitoren van de pgb-maatregelen. Het is mooi dat er wordt gestreefd naar een actieve monitoring. Deze leden zien dat er kernvragen zijn geformuleerd waarop het monitoren zal worden gebaseerd. Zij vragen zich af of er bij het monitoren ook gekeken gaat worden naar de groep die niet voor de vergoedingsregeling in aanmerking komt?

Voor meer informatie zie www.tweedekamer.nl.