Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink(ChristenUnie): Voorzitter. Bij het aantreden van het kabinet zijn veel nieuwe maatregelen aangekondigd. Ik denk aan de IQ-maatregel, het scheiden van wonen en zorg en de overheveling van een aantal AWBZ-functies. Ik krijg het signaal dat er met zorgkantoren nauwelijks extra afspraken te maken zijn, door de onduidelijkheid waarmee we te maken hebben. De agenda is gevuld met vooral oudere stukken. De ChristenUnie wil om de bestaande impasses te doorbreken op een aantal onderdelen duidelijkheid.

Het dossier kapitaallasten ligt al lang stil. Zorgaanbieders hebben dringend duidelijkheid nodig over de invoering en financiering van integrale tarieven, vanwege de lopende bouwplannen. Er liggen twee concepten op de plank, het concept met integrale tarieven en het concept van het scheiden van wonen en zorg. Ik wil weten hoe deze concepten zich tot elkaar verhouden. In het regeerakkoord worden de volgende voorwaarden gesteld aan de invoering van het scheiden van wonen en zorg: "De achterblijvende partner mag er door de woonlasten niet financieel op achteruit gaan ten opzichte van het huidige systeem. Er moeten voldoende eenpersoonskamers beschikbaar zijn". Wordt op dit moment al onderzoek gedaan naar de beschikbaarheid van eenpersoonskamers en de financiële gevolgen voor de achterblijvende partner? Het zijn vooral praktische punten waarover ik me zorgen maak. Een knip tussen vastgoed en zorg heeft een negatieve uitwerking op de kwaliteit van zorg als vastgoed randvoorwaardelijk is. Nu kan de aanbieder het gebouw inrichten zoals nodig is voor de zorg, maar als de cliënt zelf huurt is dat nog maar de vraag. Hoe wordt de huur bepaald? Wie wordt de verhuurder van het instellingsvastgoed? Wordt de instelling een soort corporatie en wat zijn daarvan de juridische aspecten? Als de cliënt zelfstandig huurt, kan hij dan in gebouwen van instelling X aanbieder Y om zorgverlening vragen? Dat wordt administratief ontzettend lastig.

Over de overheveling van de AWBZ-functies valt veel te zeggen. Ik wil de staatssecretaris meegeven dat ik behoefte heb aan beantwoording van de vraag óf dagbesteding en begeleiding wel overgeheveld kunnen worden, voordat we ons op het invullen van het hoe storten. De kernvraag is of we het compensatiebeginsel wel kunnen toepassen op deze functies.

Vragen waar mijn fractie ook antwoord op wil, liggen op het procesmatige vlak. Wordt al onderzoek gedaan naar de effecten van de overheveling op de verschillende doelgroepen? Is dat onderzoek ook op cliëntniveau? Hoe wordt geregeld dat gemeenten langdurige afspraken kunnen maken met zorgaanbieders? Lopen we niet het risico dat kennis en expertise versnipperd raken? Wat kunnen we leren van eerdere overhevelingen? Laten we niet vergeten dat er nog veel verbeterd moet worden binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Uit het rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) Op weg met de Wmo blijkt dat er nog veel verbeterd kan worden voor mensen met een psychische of psychiatrische achtergrond. Wat gaat de staatssecretaris met deze signalen doen?

Ik ben blij met de brief van minister Klink, waarin uitvoerig wordt ingegaan op het belang van geestelijke verzorging en hoe deze vorm kan worden gegeven. Het project Levensvragen en Ouderen loopt tot 1 april 2011. Krijgt het een vervolg of is het al structureel ingebed in de zorg? Dat zou fantastisch zijn.

Hoe staat het met het onderzoek naar de Thomashuizen en de zorgboerderijen, waar het gaat om de gevolgen van de afbouw van de budgetgarantie bij oude initiatieven voor bijzondere woonvormen? Kunnen we dit onderzoek voor de zomer verwachten? Stel dat zichtbaar wordt dat het onderzoek negatief uitpakt, wordt dan ondertussen al gewerkt aan aanvullende maatregelen? Er is inmiddels vijf keer onderzoek gedaan naar het overhevelen van Fokuswonen naar reguliere bekostiging in de AWBZ. Steeds weer blijkt dat dit niet zonder schade kan. Welke garantie kan de staatssecretaris geven dat de zesde poging wel slaagt? Is het niet logisch dat de overgang naar de AWBZ wordt uitgesteld, nu er nog onderzoek wordt gedaan naar de beëindiging van de instellingssubsidie?

Ik wil de staatssecretaris vragen een nieuwe impuls te geven aan de scholing op ggz-deskundigheid van de indicatiestellers bij het CIZ. In 2009 is daar een goede start mee gemaakt om knelpunten in de indicatiestelling van psychiatrische patiënten en vrouwen in de vrouwenopvang met stoornissen op te lossen. Door alle reorganisaties en personeelswisselingen verdient dit onderwerp ook in 2011 aandacht.

Wil de staatssecretaris goed nadenken over de IQ-maatregel? Ik roep haar op niet alleen het IQ de maat te laten zijn. Laat vooral ook andere aspecten meewegen die participatie van mensen in de weg kunnen staan.

Mevrouw Wolbert (PvdA): Ik ben benieuwd of de ChristenUnie vindt dat naar het Fokuswonen meer onderzoek moet worden gedaan. Mevrouw Wiegman doet de suggestie dit mee te nemen in het onderzoek naar de gevolgen van de budgetharmonisatie voor de oude initiatieven en Thomashuizen. We weten uit de vorige periode dat er door de Kamer pogingen zijn gedaan een aparte regeling voor het Fokuswonen te maken. We weten precies hoe het moet. Waarom vindt de ChristenUnie dat er nu opnieuw onderzoek gedaan moet worden? Daardoor wordt zicht op een goede regeling alleen maar uitgesteld.

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Ik vraag niet om onderzoek, ik constateer dat al vijf keer onderzoek is gedaan. Daarbij is steeds geconstateerd dat het niet zonder schade kan. Ik begrijp dat dit voorstel opnieuw op stapel staat. Dat is de zesde keer. Ik wil daarvoor garanties hebben. Over de vormgeving heb ik geen uitgesproken opvattingen. Ik vind dat Fokuswonen moet blijven bestaan, dus dat er wat geregeld moet worden mag duidelijk zijn.

Mevrouw Wolbert (PvdA): Dat is iets anders dan ik hoorde. Ik dacht dat de ChristenUnie er voor pleitte dit onderzoek mee te nemen in de andere onderzoeken. De situatie is niet veranderd, alles is hetzelfde gebleven. Er is al vijf keer gezegd dat het niet kan, dus wordt het tijd het nu te regelen.

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Vanwege die onderzoeken geef ik juist aan dat we moeten opletten met wat we doen. Het moet goed geregeld worden. Fokuswonen mag niet verdwijnen. Daarin moeten keuzes worden gemaakt.