De heer Slob (ChristenUnie): Voorzitter. Ik las vanmorgen in een krant dat de Zweedse spoorwegen erg veel last hadden van rendieren. Ik dacht: nou, zo heeft iedereen zijn problemen. Wij hadden wat andere problemen en het is goed om daarnaar te kijken, want het moet en kan beter, zeker gezien het uitgangspunt van de minister om reiziger weer met hoofdletter te gaan schrijven. Wat er deze winter allemaal heeft plaatsgevonden, vonden we best pijnlijk. We konden nu namelijk niet zeggen dat we heel erg overvallen waren door alle gebeurtenissen, zoals het jaar ervoor. Er was een heel duidelijk actieplan gemaakt op basis van de ervaringen vorig jaar. Daar was extra geld in gestoken. Toch liepen we op verschillende plekken weer in de sneeuw vast, soms letterlijk. Ik zie nu ook weer heel veel goede voornemens, onderzoeken, audits enzovoorts. Ik vraag de minister ons nauwgezet te blijven informeren over de voortgang. Kan zij de resultaten zo snel mogelijk naar de Kamer sturen? Dan kunnen wij in de maanden voordat het weer winter wordt, de vinger aan de pols houden. Het zou mooi zijn als de resultaten er voor de zomer zouden liggen. Graag krijg ik een toezegging op dat punt.

Een van de grootste ergernissen van de mensen was het feit dat de reisinformatie onvoldoende was. We hebben een onderzoek gedaan naar alles wat de mensen hebben meegemaakt. Ze waren zeer tevreden over de inzet van veel personeel. De conducteurs deden wat zij konden, evenals de mensen op de perrons, maar de informatievoorziening moet echt beter. De topmannen van NS en ProRail hebben in dat opzicht het boetekleed aangetrokken tijdens de hoorzitting en hebben aangegeven dat zij hieraan gaan werken. Ik ben er wel van geschrokken dat het waarschijnlijk jaren gaat duren voordat de informatievoorziening echt goed is, gezien alles wat er technisch moet gebeuren. Hoe kijkt de minister aan tegen het traject om de reisinformatie op orde te krijgen en de ontstane problemen op te lossen?

Met betrekking tot ProRail heeft mijn fractie een aantal maanden geleden een notitie uitgebracht. Daarin hebben wij een kortetermijn- en een langetermijnperspectief geschetst. Wij vinden dat op lange termijn een integratie met Rijkswaterstaat zou moeten plaatsvinden. Ik zie dat daarvoor bij andere fracties nog niet veel draagvlak is, maar er is ook veel kortetermijnwinst te boeken. Dat kan onder andere door de prestatieafspraken met ProRail scherper te maken. De minister stelt dat ook voor en we steunen haar daarin. Verder vinden we het belangrijk dat er veel meer transparantie komt over financiën en projecten in het beheerplan. Ik verzoek de minister daaraan te werken.

We zijn een aantal maanden geleden geschrokken toen de oud-topman van ProRail in Buitenhof aangaf dat er plannen waren om veel wissels te gaan slopen. Ik meen me te herinneren dat hij het over 2000 wissels had. Dat is een behoorlijke ingreep op een totaal van 7000 wissels. Wij willen ervoor waken dat dit een soloactie van ProRail wordt. Ik vraag de minister op toe te zien dat wij de komende maanden kunnen spreken over de plannen daaromtrent. Dat betekent natuurlijk dat de Kamer zich moet gaan uitlaten over elke wissel in het land, maar ik wil wel dat dit zorgvuldig gebeurt en dat ook de consumentenorganisaties erbij zijn betrokken. Ook deze ingreep moet namelijk in het belang van de reiziger zijn. Daarom verzoek ik de minister om ons hierover op tijd te informeren en ervoor te zorgen dat er geen wissels worden gesloopt voordat wij daarover ordentelijk hebben kunnen spreken. Ik heb de indruk dat men ook hier graag een bezuiniging wil realiseren. Natuurlijk drukt die bezuiniging zwaar, maar zij moet wel zorgvuldig worden uitgevoerd.

We zullen later nog een keer uitgebreider over het Programma Hoogfrequent Spoor spreken, maar ik vraag nu alvast aandacht voor de planning. Die moet ambitieuzer zijn. Ik lees dat er zeven jaar tijd nodig is voor het bouwen van infrastructuur om de seinen tussen Amsterdam Centraal en Amsterdam Bijlmer ArenA te optimaliseren. Ik vraag me af wat daar precies aan de hand kan zijn. Ik lees ook dat er acht jaar nodig is om een inhaalspoor bij Geldermalsen te realiseren. Kortom, het bouwen van infrastructuur kost tijd, maar het moet van ons echt ambitieuzer.

Tijdens de hoorzitting hebben we ook aandacht gevraagd voor het overleg tussen ProRail en de spoorbouwers over de vitaliteit van de sector. Kan de minister de Kamer een voortgangsreportage sturen over het verloop? Wat wordt er besproken, wat is er bereikt en wat is de agenda voor de komende jaren? De minister weet dat er ook Kameruitspraken zijn over de onafhankelijkheid van dat overleg.

Er zijn prestatieafspraken gemaakt met NS. Wij vinden het van belang dat wij tijdig inzicht krijgen in de manier waarop men de 160 mln. gaat inboeken en in de gevolgen daarvan. Ik heb begrepen dat de minister de plannen van NS en ProRail al heeft liggen. Ik zou graag willen dat de Kamer daarover ook wordt geïnformeerd. De minister weet dat we al veel eerder hebben uitgesproken dat NS volgens ons op het hoofdrailnet zou moeten rijden, ook na 2015. Wel moeten er strengere eisen aan NS worden gesteld. Er moet zelfs een programma van eisen komen voor de nieuwe vervoersconcessie, met hogere frequenties. De prestaties moeten per traject inzichtelijk worden en de resultaten moeten onafhankelijk worden gemeten. Ik heb daartoe overigens al een amendement ingediend. Ik ben benieuwd wanneer de minister definitief een besluit over deze zaak wil nemen.

Wij vinden het ook belangrijk dat het klantoordeel bij ontregelingen omhooggaat. Andere collega's vroegen daar ook al om. De 55% tevredenheid bij reizigers vinden wij echt onvoldoende.

De voorzitter: Gaat u bijna afronden?

De heer Slob (ChristenUnie): Ik sluit me aan bij de vragen die zijn gesteld over toiletten in de trein. Ik heb de indruk dat de bedragen wel erg opgeschroefd zijn. Waarom zou er 30 mln. voor extra rijtuigen nodig zijn als je slechts een enkel stoeltje uit een rijtuig moet halen voor een toilet? Daar zouden we graag wat meer zicht op hebben.

Tot slot haal ik Friesland even uit mijn overige punten. NS vraagt zo'n 5 mln. voor de extra trein van Zwolle naar Leeuwarden. Dat lijkt ons erg veel, terwijl NS genoeg reservematerieel heeft. Wij willen graag de toezegging van de minister dat de eis van een hogere frequentie wordt meegenomen in de nieuwe concessie van 2015. Ik heb ook begrepen dat Friesland wil meebetalen. De minister zal ook nog iets moeten bijdragen, maar dat kan misschien uit de boete van NS worden gehaald. Dan krijgt het geld een bestemming die bij het spoor past. Dat is veel beter dan dat het geld op een andere plek terechtkomt, want daarvan is uiteindelijk de reiziger de dupe en dat willen we niet.

De overige punten bewaar ik even voor de tweede termijn.

De heer Verhoeven (D66): Ik ben blij om te horen dat de heer Slob wel wat ziet in het optrekken van de prestatie-eis voor klanttevredenheid over reizigersinformatie. Nu is die 55%. Wat is volgens de heer Slob een goed percentage in een periode van enkele jaren?

De heer Slob (ChristenUnie): Ik denk in ieder geval dat we die verbetering niet in één jaar kunnen realiseren. Die zal dus langzaamaan moeten worden opgeschroefd. Ik denk niet dat we hier moeten afspreken waar we de limiet precies gaan leggen, maar het spreekt voor zich dat de limiet omhoog moet. Er is bijvoorbeeld gesproken over 70%. Laten we er eens rustig naar kijken, maar in elk geval moet het percentage glijdend omhoog en moeten we ervoor zorgen dat we in de goede richting gaan.