Datum:             14 september 2011

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Voorzitter. In de afgelopen weken heb ik veel indringende gesprekken gevoerd met en mails gekregen van mensen die op dit moment ADL-clusterwonen. Die mails getuigden van doorzettingsvermogen en van trots over de eigen regie die mensen over hun leven kunnen voeren, waardoor zij volop deel kunnen nemen aan het arbeidsproces of op een andere wijze maatschappelijk actief kunnen zijn. De mails getuigden echter ook van zorg over de toekomst en vaak van grote wanhoop. Mensen vroegen zich hardop af of er niet beter een eind aan hun leven kon komen als zij afscheid moesten nemen van een zelfstandige manier van leven dankzij bijvoorbeeld Fokuswonen en de eigen regie die daarmee is verbonden. Kortom, er is betrokkenheid en dat blijkt vanmiddag ook uit de aanwezigheid van het publiek in deze zaal en in andere zalen. Ook op andere plekken zullen mensen deze vergadering volgen.

Aan die wanhoop kwam gelukkig grotendeels een einde toen de staatssecretaris afgelopen vrijdag een aanvullende brief stuurde waarmee haar toezegging tijdens het algemeen overleg over de AWBZ op 23 maart lijkt te kunnen worden waargemaakt dat ADL-clusterwoners niets zullen merken van een andere vorm van financieren. Dat geldt niet voor de toekomst van het persoonsgebonden budget (pgb). Daarover is nog veel onzekerheid en het is voor mensen in deze vorm van wonen cruciaal dat daar heel spoedig duidelijkheid over komt. Hoewel ik blij ben met de inhoud van de brief van afgelopen vrijdag ben ik nog steeds boos. Boos over het slecht verlopen besluitvormingsproces. Boos over de onzekerheid die zo'n tijd heeft voortgeduurd, waardoor mensen diep wanhopig werden. En boos omdat plannen niet vooraf zijn getoetst door de cliëntenraad van Fokus, terwijl dat wel was afgesproken. Dat had allemaal niet gehoeven, want er lagen al allerlei alternatieve ideeën en voorstellen, vooral ook van de betrokkenen zelf. Er zijn na de brief van vrijdag nog een paar vragen overgebleven.

De 24 uursbeschikbaarheid met hulp op afroep is nu geregeld, maar gaat het hierbij om alle hulp? Ik wil namelijk in de toekomst geen discussies over wat planbaar en wat niet planbaar is.

Er wordt een nieuwe aanspraak ontwikkeld. Gaat die aanspraak voor iedereen gelden, dus ook individueel, of betreft die alleen het clusterwonen? En wat betreft het "allemaal" in de brief ben ik erg benieuwd naar de ideeën en de verwachting in financieel opzicht op de lange termijn.

De mensen met welke handicaps gaat het betreffen? Er wordt nu al wisselend gesproken over zware of zeer zware handicaps. Als we elkaar hier aankijken, hebben we een beetje een idee van de categorieën waaraan we denken. Veel belangrijker is echter of het College voor zorgverzekeringen (CVZ) de doelgroep weet te omschrijven.

Gaat alles op afroep en aanwijzing van de klant? Op het moment dat we dit gaan introduceren in de AWBZ is het namelijk een nieuw fenomeen.

Geldt de nieuwe aanspraak voor 24 uurszorg ook buiten de woning? Dit heeft natuurlijk gevolgen voor de aanspraak binnen de woning en de pgb-inzet buiten de woning. Weet wel dat het duurder wordt als het huidige pgb in zorg en natura wordt omgezet. Maar dat begrijpt de staatssecretaris natuurlijk, ook na het lezen van het CPB-rapport dat vorige week donderdag verscheen.

Ik constateer een aantal zaken. De NZa moet de nieuwe aanspraak gaan regelen en het is nog niet duidelijk hoe die aanspraak precies omschreven gaat worden. De indicaties zijn nog niet op orde en de AWBZ-registraties ook niet. Er wordt budget apart gezet voor 2012 en 2013. Er wordt geen rekening gehouden met groei van volume. Bij de huidige subsidieregeling gebeurt dat wel. Er is wel duidelijkheid nodig in verband met het kunnen tekenen van huurcontracten in de periode die voor ons ligt, want tot 2014 is er nog geen NZa-tarief, zo heb ik begrepen. De toekomst van het pgb is onzeker. Ik doe vandaag nogmaals de oproep om het pgb voor deze mensen intact te laten.

De ChristenUnie-fractie wil graag een nieuwe voorhangtekst zien van de nieuwe aanwijzing die zal komen. Ik besef dat het tijd vraagt om een nieuwe tekst op te stellen, maar het is echt nodig dat de toezeggingen die in de brief van vrijdag zijn gedaan zwart-op-wit op papier worden gezet. Ik wil ook graag duidelijkheid hebben over de punten waarover ik vragen heb gesteld. Tot slot vraag ik de staatssecretaris: waarom haasten en vasthouden aan de invoering op 1 januari 2012? Ik voorzie namelijk een heel rommelige en onduidelijke situatie, die nieuwe onzekerheden mee zal brengen. Dat moeten we niet willen, daarom stelt de ChristenUnie-fractie voor om de toezeggingen heel rustig uit te werken en een en ander per 1 januari 2014 in te laten gaan. In financieel opzicht maakt het namelijk toch niets uit.

Voor meer informatie zie ook www.tweedekamer.nl.