Het gaat slecht met de Israëlische premier, Ariel Sharon {77}. Zijn gezondheid ging al een tijd lang bergafwaarts maar nu is het einde van zijn regeringsperiode toch echt in zicht  gekomen. Op 16 december 2005 krijgt Sharon een lichte beroerte. Er blijkt dat hij een klein gaatje in zijn hart heeft dat moet worden gedicht. Hij krijgt bloedverdunners en de opdracht om af te gaan vallen. De behandeling lijkt echter niet helend te werken want op woensdag 4 januari wordt Sharon getroffen een zeer ernstige hersenbloeding en verkeert hij in levensgevaar. Voor herstel lijkt er een wonder nodig te zijn. Na een riskante operatie om het bloeden te stoppen wordt Sharon kunstmatig in coma gehouden om zijn hersenen een kans te geven om te herstellen. Maandag 9 januari kan Sharon weer zelfstandig ademen. Wat voor effect de hersenbloeding op zijn verdere functioneren zal hebben is nog onbekend, maar het is zeker dat Sharon geen rol van betekenis meer zal kunnen vervullen in de Israëlische politiek. Door velen wordt dat als een groot verlies gezien, zowel binnen als buiten Israël en velen lijken er juist niet rouwig om te zijn. De meningen over Sharon zijn sterk verdeeld maar de meesten zullen instemmen met het feit dat hij op het politieke vlak in Israël heel wat teweeg heeft gebracht.

 

Sharon begon zijn loopbaan als militair en bereikte de rang van generaal in het Israëlisch Defensieleger tijdens de zesdaagse oorlog die in 1967 werd uitgevochten tussen Israel en de Arabische buurlanden Egypte, Syrië en Jordanië. Als gevolg van de oorlog bezette Israël de Gaza-strook, de Sinaï, de Westelijke Jordaanoever en de Golan-hoogte. Sharon was verantwoordelijk voor de bezetting van de Gaza-strook. Ook diende Sharon tijdens de Jom-Kippoeroorlog in 1973 {de oorlog begon op Jom-Kippoer, de heiligste dag van de Joodse kalender}. Die oorlog onstond door een gezamenlijke zeer grootschalige aanval door Syrie en Egypte met steun van andere Arabische en Noord-Afrikaanse landen. Ondanks de overmacht van de aanvallers wist Israël de aanvallers binnen minder dan drie weken terug te drijven tot diep in Egypte en Syrië. Tijdens deze oorlog lukte het Sharon een doorbraak door het Egyptische front te forceren en daarna het Suez-kanaal over te steken, waarbij hij militaire orders negeerde. Hij drong een heel eind Egypte binnen. Deze actie maakte van hem een oorlogsheld voor veel Israëliërs.

 

In 1974 verlaat Sharon het leger en start zijn politieke loopbaan. Hij richt het partijtje Shlomzion op, dat al snel in de Likudpartij wordt opgenomen. Deze partij voert oppositie tot 1977, waarna de partij vier premiers levert, waarvan Sharon de laatste is. Binnen de Likud vervulde Sharon verschillende ministerschappen waaronder die van Minister voor defensie in de periode 1981 tot 1983. In die periode valt hij het zuiden van Libanon in om daar bases van Palestijnse milities aan te vallen. Tijdens die inval zijn ernstige misdaden gepleegd in Palestijnse vluchtelingenkampen waarbij bijna 800 vluchtelingen gedood werden. Als gevolg van deze misdaden werd Sharon ontslagen als Minister. Deze gebeurtenis heeft slechte consequenties gehad voor Sharons imago en heeft ook geleid tot grote haat van de Palestijnen tegenover Sharon.

Likud staat voor een gematigd rechts beleid maar vooral de laatste maanden werd duidelijk dat de partij zowel een rechtse als linkse vleugel kent. Sharon leek altijd tot die rechter vleugel te behoren en is altijd een groot voorvechter geweest van een sterke Israëlische staat. Hij deinsde daarbij nooit terug voor harde maatregelen en mede daaraan dankt hij ook zijn bijnaam, de havik. Het laatste jaar lijkt hij echter volledig van koers te zijn veranderd door zijn progressieve beleid met betrekking tot de ontruiming van Joodse nederzettingen, beginnend bij de Gaza-strook. Het onmogelijke bleek mogelijk te zijn; de man die een grote rol speelde bij de bezetting van de Gaza-strook heeft hetzelfde gebied laten ontdoen van Joodse nederzettingen.

 

Dit zorgde voor uitingen van lof vanuit vele hoeken in eigen land en ook uit het buitenland. Met name de VS en VN prijzen Sharons daden en hij weet zelfs sympathie te winnen van Palestijnen. Deze actie riep echter ook veel verzet op. Waar Likud al verdeeld was wordt dat nu nog zichtbaarder doordat het rechtse kamp zich tegen Sharon keert. Ook binnen de Arbeiderspartij, de sociaal-democratische coalitie-partij, heerst onenigheid. De leider Shimon Peres wordt niet herkozen en was voorstander van samenwerking tussen Likud en de Arbeiderspartij. Zijn opvolger, Amir Peretz is dat niet en besluit om uit  de coalitie te stappen. Vervolgens besluit Sharon af  te treden als premier en zijn eigen partij op te richten, Kadima, wat voorwaarts betekent. Dit blijkt geen onverstandig besluit te zijn want hij krijgt vele vooraanstaande politici met zich mee en niet alleen uit eigen partij. Ook de voormalige premier Peres van de Arbeiderspartij schaart zich achter hem. Met de doelstelling vrede en veiligheid in Israël weet Sharon veel kiezers achter zich te scharen. Volgens de peilingen zou hij op ruim dertig procent van de stemmen kunnen rekenen en had hij de verkiezingen van 28 maart met gemak kunnen winnen.

 

Nu het einde van zijn leiderschap is beklonken is het hele politieke klimaat in Israël echter een stuk onzekerder geworden. Zonder Sharon lijkt het succes van Kadima ineens een stuk twijfelachtiger, omdat de partij eigenlijk voor de denkbeelden van Sharon stond en zonder die sterke leider lijkt de partij een stuk minder te betekenen. Zijn opvolger, vice-premier Ehud Olmert, zal hoogst waarschijnlijk niet op dezelfde aanhang kunnen rekenen. Niet alleen de toekomst van Kadima is onzeker, de gehele toekomst van Israël is op dit moment erg onzeker. Volgens veel aanhangers van Sharon is er met het einde van zijn politieke carrière ook een einde gekomen aan de hoop voor vrede in Israël.

 

Nu kan je echter de vraag stellen in hoeverre Sharon met zijn daden van het afgelopen jaar echt een bijdrage heeft geleverd aan structurele vrede in Israël. Het is waar dat hij een grote en moedige stap heeft gezet met het ontruimen van de Gaza-strook en zijn medewerking aan de routekaart voor de vrede, maar heeft dit ook daadwerkelijk bijgedragen aan een vredigere situatie in Israël en Palestina? De daden van Sharon worden door velen als een opoffering voor Israël gezien maar als je kijkt naar hoe de situatie er op dit moment voor staat lijkt het erop dat Sharon eigenlijk ook weinig keuze had. De Palestijnse bevolking in de Joodse nederzettingen groeit sterk in tegenstelling tot de Israëlische bevolking en Gaza was al lange tijd volgepakt met Palestijnen. Verdediging van het gebied zou onhoudbaar zijn geworden. Ook is deze stap vast en zeker gezet om daarmee de greep op de bezette Westelijke Jordaanoever te verstevigen, een gebied dat religieus, economisch en strategisch van veel grotere waarde is. Israel wil in ieder geval 58 procent van dit gebied in handen houden.

In  alles blijkt dat de vrijheid die aan de Palestijnen gegeven wordt  sterk beperkt is.

De geschiedkundige Niall Ferguson verwoordt dit in een artikel uit de Volkskrant van 12 januari door de volgende scherpe uitspraak; ‘De Palestijnse staat die Sharon voor ogen stond, was een afgeknepen reservaat zonder het oostelijk deel van Jeruzalem, omsloten door een door Israël bewaakt hek.’  Het lijkt erop dat Sharon vooral de veiligheid van de Israëliërs voor ogen heeft gehad in alle beslissingen die hij gemaakt heeft, daarbij moest hij onoverkomelijk een aantal concessies doen naar Palestijnse zijde. Het is ondertussen gebleken dat de terugtrekking van Israël uit Gaza zeker geen rust in dat gebied gebracht heeft. De situatie in Palestina en Israël is in de aanloop naar de verkiezingen van beide landen chaotischer dan ooit.  Uitzicht op vrede lijkt er in de verste verte nog niet te zijn, met of zonder Sharon.