Datum:            24 april 2013

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):

Voorzitter. Het lijkt bijna alsof het sluiten van akkoorden gewoon is, maar dat is het niet. Het sluiten van akkoorden vergt lef. Dat ook partijen in de zorg elkaar gevonden hebben en verder kijken dan hun eigen belang, is waardevol. Maar het heeft wel lang geduurd voordat het voor de ChristenUnie duidelijk was wie met wie aan tafel zat en waarover er precies werd onderhandeld. De informatie die we hierover ontvingen, kwam niet van het kabinet, maar konden we vandaag via de media tot ons nemen. Hoe kon dit gebeuren?

Tien partijen vinden elkaar, maar de grootste zorgvakbond ontbreekt. Wat is het oordeel van het kabinet over het feit dat de Abvakabo ontbreekt? Heeft het kabinet er alles aan gedaan om de Abvakabo binnenboord te houden? Hoe kan het dat deze vakbond zaterdag wel het sociaal akkoord heeft ondertekend, maar het zorgakkoord laat lopen? Liep het uiteindelijk echt vast op die 20.000 of 30.000 ontslagen? Waar zat het verschil van inzicht 'm dan in? Of was er meer aan de hand? Geen stakingen maar overleg: dat was de retoriek in het debat over het sociaal akkoord. In de zorg hebben we na het zorgakkoord beide: overleg én stakingen. Een andere belangrijke vraag voor vanavond is of er dus wel rust in de sector is gecreëerd. Wat mijn fractie betreft stopt het gesprek niet na vandaag. Samen een lijn uitzetten is één, maar het kabinet moet ook bij de verdere uitwerking veelvuldig steun in het veld blijven zoeken.

Toch kan mijn fractie wel degelijk spreken van een stukje rust en hoop. Er is ontzettend veel onrust over de plannen van dit kabinet over de zorg. De ChristenUnie houdt dit voorjaar een Wmo-tour door het land. En waar we ook komen, er wordt aan de bel getrokken. Dat er gezocht is naar alternatieven voor het regeerakkoord is positief. Ik noem het verzachten van de bezuinigingen op de thuiszorg en de ruimere aanspraak op intramurale zorg. Er zijn echter ook heel veel vragen. Kan er uitsluitsel gegeven worden over de vraag in hoeverre de additionele 1 miljard aan maatregelen waarover het kabinet ons ook vandaag heeft geïnformeerd in het stabiliteitsprogramma, niet binnen de zorgsector verhaald worden? Ik neem aan dat dit anders onderdeel van het zorgakkoord zou zijn geweest. Hoe zit het met eerdere afspraken over palliatieve zorg? Hoe zit het met de tariefmaatregel voor het pgb? Ik kan me aansluiten bij het verzoek van D66 om de financiële bijlage bij dit zorgakkoord.

Hoe verder? Het is nog te vroeg om elke maatregel te omarmen. Het is vandaag nog te kort dag om alle gevolgen van het akkoord te kunnen overzien. Hiervoor is meer tijd nodig. De hervormingen in de zorg mogen geen haastklus zijn. Daarom staat voorop dat er nog veel gesprekken gevoerd moeten worden. Zo zijn cliëntenorganisaties en gemeenten nog niet betrokken bij het akkoord en hangt dit akkoord ook samen met de langverwachte visie van dit kabinet op de langdurige zorg. Hierover horen we waarschijnlijk deze week meer, zo lazen we vandaag in een brief. De hoorzittingen die gepland staan, zijn wat ons betreft heel hard nodig. Daarnaast zijn belangrijke zorgen van mijn fractie over het behoud van eigen regie en keuzevrijheid voor andere identiteitsgebonden zorg nog niet weggenomen. Ook neemt de druk die in de informele zorg op de mantelzorgers ligt, niet af door dit akkoord. Mogen wij ook op deze punten van de staatssecretaris samenwerking met de sector verwachten?

Mevrouw Leijten (SP):

In het kader van de meerderheid in de Eerste Kamer heb ik dezelfde vraag aan de woordvoerder van de ChristenUnie als aan de woordvoerder van D66. Wij weten dat de ChristenUnie zeer bereid is om deelakkoorden te sluiten met dit kabinet. Is er met de ChristenUnie gesproken over de inhoud van dit zorgakkoord? Met andere woorden, heeft men de ChristenUnie om steun voor dit akkoord verzocht?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):

Wij hebben niet met elkaar gesproken. De inhoud van het akkoord was voor mij absoluut een verrassing. Ik heb dit alles net als mevrouw Leijten vandaag in de media moeten vernemen.

Mevrouw Leijten (SP):

Heb ik het dan goed gehoord dat mevrouw Dik-Faber zei dat er veel onrust is over de plannen in de Wmo? Die zijn niet van tafel; dat blijft overeind. De steun van de ChristenUnie in de Eerste Kamer is dus nog niet gegarandeerd.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):

Ik heb een uur geleden kennis kunnen nemen van de inhoud van het zorgakkoord, van de brief die het kabinet naar ons heeft gestuurd. Ik vind het op dit moment te vroeg om hier uitvoerig inhoudelijk te reageren. Mevrouw Leijten, u weet dat wij nog een tweedaagse hoorzitting hebben met heel veel organisaties uit het veld. Gemeenten en cliëntenorganisatie zijn nog niet hierbij betrokken. De komende weken zal nog een heel proces plaatsvinden. Daarna zullen wij met een finaal oordeel komen over wat er nu op tafel ligt.

Mevrouw Agema (PVV):

Ik vond de vragen van mevrouw Leijten toch wel interessant, want ik heb natuurlijk dezelfde vragen. Wie gaat dit zorgakkoord straks steunen? Als ik het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie bekijk, lees ik dat zij de thuiszorg helemaal willen schrappen. D66 wil de thuiszorg halveren en volgens mij de SGP ook. Trekt de ChristenUnie dus haar steun voor de bezuinigingen op de thuiszorg in?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):

Allereerst wil ik de uitspraak rechtzetten dat de ChristenUnie in haar verkiezingsprogramma de thuiszorg wegbezuinigt. Dat is geenszins aan de orde. Ik herhaal wat ik zojuist al tegen mevrouw Leijten heb gezegd. Wij gaan de komende tijd nog een procedure in. Wij zullen spreken met heel veel organisaties, met gemeenten en met cliëntenorganisaties. Daarna zal de ChristenUnie met een standpunt komen. Ik vind het ongelooflijk knap dat mevrouw Agema in één uur tijd haar standpunt klaar heeft over een akkoord waar drie weken over onderhandeld is. Ik vind het echter niet zorgvuldig. Ik heb gezegd dat wij de hervormingen in de zorg geen haastklus moeten laten zijn, maar dat wij daar de tijd voor moeten nemen. Wij moeten in dit verband tot een zorgvuldige besluitvormingsprocedure komen.

De voorzitter:

Mevrouw Agema, ik zie dat u op uw papier een heel groot stuk geel gearceerd hebt. Kunt u alleen de kern daarvan gebruiken?

Mevrouw Agema (PVV):

Natuurlijk, voorzitter. Wij hadden ons oordeel al klaar voor de verkiezingen. Dat zet je in je verkiezingsprogramma. Dat is wat je belooft aan je kiezer voor de periode dat het kabinet aan het roer staat. In het geel gearceerde gebied op pagina 381 van het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie staat dat binnen de Wmo de huishoudelijke verzorging wordt afgeschaft. Ik vind het natuurlijk fantastisch dat dit nu in ieder geval van tafel is.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):

Achter de tekst die mevrouw Agema citeert, staat een komma. Misschien staat die niet letterlijk in de tekst, maar op een andere plek in de tekst staat dat de ChristenUnie een compensatiemaatregel in het verkiezingsprogramma heeft opgenomen. Ik kan mevrouw Agema geruststellen. De ChristenUnie is niet voornemens geweest om de thuiszorg te schrappen en dit ook niet zal zijn.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.