Datum:            17 april 2013

De heer Slob (ChristenUnie):

Mevrouw de voorzitter. Ik was gisteren een van gelukkige Kamerleden die een cd'tje hebben gekregen van een zekere Hans van Lier & The Sidekicks; ik had nog nooit van de beste man gehoord, maar het blijkt een Groninger blueszanger te zijn. De titel van de song op het cd'tje dat hij ons overhandigde was, Happy song. Bij de aanbieding werd erbij gezegd: het is tijd voor wat meer positivisme. Ik ben het daar eigenlijk wel mee eens. Er zijn soms ook redenen om blij te zijn, om een happy song in te zetten. Vandaag bijvoorbeeld is het zoontje jarig van Carola Schouten, mijn fractiegenote. Happy song!.

De heer Pechtold (D66):

Het mijne ook!

De heer Slob (ChristenUnie):

Volgende week gaat mijn zoon trouwen. Ook reden om een happy song in te zetten. Maar diezelfde zoon die volgende week gaat trouwen, is wel een van degenen die nu in deze tijd -- en dat raakt de financieel-economische situatie van ons land -- met een diploma in de hand hard op zoek zijn naar een baan. Zo zijn er helaas heel veel. Meer dan 600.000 mensen die werkloos zijn en die misschien nu ook naar dit debat kijken en zich afvragen wat er voor hen gaat gebeuren. Ook is er sprake van een heel hoog percentage jeugdwerkloosheid. Niet echt reden dus voor een happy song. En dan een kabinet en een coalitie die, met alle respect maar dat is toch het beeld dat langzaam maar zeker steeds indringender wordt, met weinig visie en weinig overtuigingskracht bezig zijn.

Ik zie overigens ook lichtpuntjes. Het sociaal akkoord is wat de ChristenUnie betreft een lichtpunt. Dat is een betekenisvol iets wat vorige week donderdag is afgesloten, ook met een inhoud die ons op onderdelen zeer aanspreekt. Het afzien van de verlaging van de WW-duur -- ik ben er een paar weken geleden namens de ChristenUnie heel duidelijk over geweest -- is een goede zaak. Meer balans tussen flexwerk en vast werk, prima dat daarnaar gekeken wordt. Iets meer ruimte, ook voor werkgevers, om niet makkelijk onder hun quotum uit te komen -- dat kunnen ze namelijk afkopen -- maar om met veel meer verplichting te zoeken naar arbeidsgehandicapten om ze een plek te geven in onze bedrijven. Even los van het tijdschema dat er aan gekoppeld is, is dat een goede zaak

Dat spreekt ons aan. Het is een akkoord dat ook niet zomaar genegeerd kan worden en dat heeft het kabinet ook niet gedaan. Enigszins hysterisch noemde onze minister-president het historisch en de vicepremier was er als de kippen bij om het akkoord in zijn jeugdig enthousiasme gelijk maar in beton te gieten. Je zou haast zeggen: tijd voor een cd met als titel "More than a Happy Song".

Ik moet u zeggen dat mijn fractie ook aarzelingen heeft. Ik laat het gedoe in de coalitie even liggen. Met name van de VVD bereiken ons dagelijks nieuwe berichten over hoe men met het akkoord wil omgaan. Ik laat ook het toch wel onsamenhangende kabinetsbeleid liggen met inmiddels de derde of vierde aanpassing van het regeerakkoord. Het is haast niet meer te volgen. Dat vind ik een beetje Haags gedoe, dat we achter ons moeten laten, omdat deze crisis vraagt om een eensgezinde aanpak. Daarvan hebben de sociale partners ons een voorbeeld gegeven.

Wat nodig is, is een duidelijke koers vanuit de politiek met draagvlak in en buiten het parlement. Het vraagt om een analyse van de crisis die verder gaat dan de indruk te wekken dat wij door maar te gaan consumeren uit de crisis zullen komen. Dat is een veel te platte en magere analyse. Er is meer aan de hand. We hebben op te grote voet geleefd en er is onvoldoende toekomstbestendig beleid gevoerd. Er is nu een aanpak nodig waarbij ook duurzaam geïnvesteerd wordt in de economie en in de samenleving. We moeten de crisis als een kans gebruiken voor innovatie en een meer duurzame aanpak.

Maar er is nog iets nodig, en dat is duidelijkheid. Die duidelijkheid geeft dit kabinet op dit moment niet en dat neem ik het kabinet kwalijk. Er wordt wel een oproep gedaan tot rust en vertrouwen, maar men laat boven de markt hangen of er nog aanvullende maatregelen genomen moeten worden. Daar gaan wij pas na de zomer over beslissen. Mijn fractie vindt dat we daar nu niet omheen moeten draaien. Het zal gewoon nodig zijn. We weten nog niet precies hoeveel, maar om in te zien dat er iets moet gebeuren, hoef je geen economie gestudeerd te hebben. Dat is wel duidelijk.

Een sociaal akkoord, hoe betekenisvol ook, zal dus niet helemaal voldoende zijn. Het is belangrijk dat wij met elkaar bekijken of wij niet eerder duidelijkheid kunnen geven over maatregelen die wij mogelijkerwijs na de zomer zullen moeten inzetten. Mijn fractie pleit ervoor -- ik roep het kabinet op dat ook te gaan doen -- om bij de Voorjaarsnota na overleg met het parlement met een aanvullend pakket te komen, zodat we in het najaar kunnen beslissen hoeveel wij daarvan zullen inzetten. Mijn fractie is bereid om over een dergelijk pakket in de komende weken overleg te voeren. Doen we dat niet, dan ligt alles tot het najaar stil. Dat is het slechtste wat in een tijd van crisis kan gebeuren.

Ik roep het kabinet ook op om kritisch naar het eigen beleid te kijken, met name naar de werkgelegenheidseffecten van de kabinetsvoorstellen. Ik denk bijvoorbeeld aan het Masterplan Dienst Justitiële Inrichtingen van staatssecretaris Teeven, waarbij als gevolg van het sluiten van de tbs-kliniek Veldzicht in Balkbrug honderden banen in die kwetsbare regio verloren gaan. Geef die regio en die sector ruimte om met alternatieven te komen om die schade voor de werkgelegenheid te voorkomen!

Ik roep het kabinet ook op om de gemeenten nadrukkelijk te betrekken bij het uitvoeren van de plannen. Dat is nodig omdat zij helemaal horendol worden van de beleidswijzigingen die in een razend tempo op hen afkomen. Maar stop dan ook met de plannen van minister Plasterk, die in plaats van draagvlak te creëren bij de gemeenten, de gemeenten de gordijnen injaagt. Geef even prioriteit aan wat op dit moment het belangrijkste is.

Tot slot zal er verder worden gesproken over de pensioenplannen. Zorg er alstublieft voor en bied er ruimte voor dat die generatiebestendig zijn, dat generaties niet tegenover elkaar komen te staan, maar dat de effecten evenwichtig worden verdeeld over de generaties.

Een happy song? Dat kan als we het Haagse gedoe achter ons laten en we het voorbeeld van de polder volgen, als we ook echt samenwerken om uit de crisis te komen. We moeten nu duidelijkheid geven en dat niet doorschuiven. Mijn fractie is bereid om daarover mee te praten, nu het kabinet nog.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.