Arie Slob heeft de indruk dat de openingszin van de notitie «Terrorisme en de bescherming van de samenleving», namelijk dat de veiligheid van Nederland, met zijn op democratie en individuele vrijheid gebaseerde systeem ernstig wordt bedreigd en dat de risico’s voor onze westerse samenleving sinds tijden niet zo groot zijn geweest, scherper en helderder van toonzetting is ten opzichte van het beleid op dit punt van de afgelopen jaren. In dat opzicht zou geconcludeerd kunnen worden dat Nederland zijn argeloosheid waar het dit onderwerp betreft een beetje aan het kwijtraken is.

Bij terrorismebestrijding is het van belang zich rekenschap te geven van de omgeving en de tijdsbepaling. Deze tijd kent een hoog percentage misdaadcijfers en een groot onbehagen over de mogelijkheid van terroristische aanslagen. Daarbij komt nog de spanning die het minderhedenvraagstuk en zijn religieuze aspecten met zich brengt. Daarnaast moet gerealiseerd worden dat de dreiging waarmee Nederland te maken heeft niet alleen een afgeleide is van de internationale dreiging, maar ook van zorgelijke tendensen van binnenuit. Dit houdt in dat het veiligheidsvraagstuk ook sociaal-culturele aspecten omvat, die in de notitie ook terecht aandacht krijgen.

Hoewel adequaat optreden van de overheid tegen terrorisme, ook wanneer dat religieus geïnspireerd is, noodzakelijk en essentieel is, moet dat optreden wel gebeuren met een ruimhartig respect voor elke godsdienst en eredienst als zodanig. Het vragen van respect voor godsdienst en levensovertuiging dient namelijk ook een evident publiek belang. Burgers zijn bereid onbevangen loyaliteit op te brengen jegens gezag en rechtsorde als het politieke systeem hun ook de garantie biedt om in volle vrijheid te leven met en naar innerlijke overtuiging. Tegelijkertijd mag de wetgever er niet voor weglopen om in het kader van het veiligheidsvraagstuk nieuwe afbakeningen van het vrijheidsdomein en begrenzingen van grondrechten onder ogen te zien. Wel dient er voor opgepast te worden dat te snel wordt geroepen om bijvoorbeeld een beperking van vrijheidsuiting of vereniging. Onder de erkenning van de fundamentele rechten van ieder individu in de samenleving, kan er een spanning zijn tussen het grote belang van grondrechten en sociaal-culturele conflicten.

In die spanning zal de juiste weg gekozen moeten worden, zonder overigens te snel grondrechten op te geven. De voorliggende notitie geeft naar het oordeel van de heer Slob ook blijk van deze evenwichtige benadering. Een vraag waarop de notitie niet ingaat maar waarop hij graag nog wel een reactie van de bewindslieden krijgt, is wat de redenen ervan zijn dat Nederland inmiddels zo kwetsbaar is geworden voor terrorisme. Inzicht daarin zou behulpzaam kunnen zijn bij de verdere strategiebepaling en preventie. In dit verband rijst ook de vraag of niet meer inzicht nodig is in het profiel van terroristen en potentiële terroristen.

Terrorismebestrijding is een belangrijk onderdeel van het beleid om te voorkomen dat er een scheidslijn tussen moslims en niet-moslims ontstaat. Zoals terecht in de notitie staat is hiervoor cohesie in de samenleving nodig en zal participatie van migranten in het onderwijs en de arbeidsmarkt bevorderd moeten worden. De vraag is wel hoe het kabinet dit verder handen en voeten denkt te geven. Dit geldt evenzeer voor de opmerking in de notitie dat er meer regie en samenwerking nodig is tussen alle onderdelen van de overheid die zich met veiligheid bezighouden.

In de notitie wordt gesproken over een verbeterde toepassing van financiële sancties ter bevriezing van tegoeden van terroristische organisaties en het tegengaan van misbruik van non-profitorganisaties. De heer Slob zou hierbij graag ook betrokken zien de suggestie om bestuurders van bijvoorbeeld moskeeën te verplichten hun ontvangsten uit andere landen te melden.

Verder verneemt hij graag op welke manier het kabinet invulling denkt te gaan geven aan het gestelde in de notitie dat de EU-samenwerking op het terrein van terrorismebestrijding verder geïntensiveerd moet worden. Wordt hierbij gedacht aan Europol en Eurojust of juist aan meer samenwerking tussen de nationale veiligheidsdiensten?