Dit ANP-artikel is 22 september 2003 in het Nederlands Dagblad opgenomen.

Kamerleden wars van melden cadeaus
door Joeke Berg
DEN HAAG - Tweede-Kamerleden kunnen luxe cadeaus en uitnodigingen die ze krijgen, zonder problemen aannemen. Niemand die hen daarop controleert. Het PvdA-Kamerlid Depla stelde onlangs zijn collega's voor alle giften verplicht te melden. Een Kamermeerderheid, waaronder de coalitiepartijen CDA en VVD, stemde tegen dus het register komt er niet, terwijl de Tweede Kamer zich wel sterk maakt voor strengere controle op wat ambtenaren zoal aannemen.

Depla verontwaardigd: ,,Dit is niet aan de burgers uit te leggen.'' Uiteindelijk zal er wel een register komen, waarin de uitnodigingen en cadeaus worden aangemeld. Maar alleen door Kamerleden die dat zelf willen. Zelfs over vrijwillige melding is lang niet iedereen enthousiast.
Staf Depla en Arie Slob (ChristenUnie) pleiten sinds zij meewerkten aan het bouwfraude-onderzoek voor openheid over wat Kamerleden aannemen. ,,In deze voorbeeldfunctie moet iedereen kunnen controleren waar je bent en waarom je daar bent'', aldus Slob. Met de afwijzing van een verplichte melding wil de Kamer voor zichzelf een minder strenge controle dan voor ambtenaren.
CDA-Kamerlid Spies vindt dat logisch. ,,Wij hebben een heel openbare functie. Als vanzelf is er op alles wat Kamerleden doen en laten een grote controle. Bij ambtenaren is dit veel minder het geval.''
Depla en Slob willen vermijden dat mensen denken dat er een cultuur van 'smeren en fêteren' heerst op het Binnenhof, zoals die wel bestond in de bouwwereld. Slob stelt dat het vertrouwen in de overheid afneemt. ,,Juist daarom moet de schijn van belangenverstrengeling worden uitgesloten.''
Beiden benadrukken dat zij het accepteren van uitnodigingen of presentjes niet willen verbieden. Zij willen met een register voor iedereen inzichtelijk maken wie wat aanneemt in de hoop dat collega's dan beter nadenken over het doel en de noodzaak van aanbiedingen.
CDA en VVD vinden een verplicht register overbodig. Zij benadrukken dat Tweede-Kamerleden bij hun aantreden de ambtseed of belofte afleggen. Dat is volgens de partijen voldoende om integer handelen te garanderen. Van Beek (VVD): ,,Daarmee beloven wij dat we niks zullen aannemen. Dat doen we dus ook niet. Daar moet iedereen maar op vertrouwen.'' De VVD is verder bang voor meer bureaucratie. Van Beek: ,,Het is onzin om elke cd, bos bloemen of fles wijn die we krijgen te registreren, dat gaat veel te ver.''
Maar volgens Depla nemen de liberalen en christen-democraten zijn voorstel simpelweg ,,niet serieus''. Hij wijst erop dat het in veel landen al verplicht is cadeaus en uitnodigingen te melden. In Groot-Brittannië en de Verenigde Staten mogen parlementariërs cadeaus boven de vijftig dollar niet eens aannemen. Ook voor het Europees Parlement en binnenkort voor gemeenteraden gelden strenge regels.
Volgens Slob komen geschenken in enorm tempo bij Kamerleden binnen. Het gaat bijvoorbeeld om kaartjes voor pretparken, voetbalwedstrijden (vaak in de skybox), reisjes en cadeaubonnen. Slob vindt bepaalde uitnodigingen geen probleem. ,,Wij worden geacht midden in de samenleving te staan. Maar dan moet je alleen ingaan op uitnodigingen die passen bij je specialisatie. Je moet altijd je onafhankelijkheid bewaren.''
Omdat er voor een verplicht register geen Kamermeerderheid is, stellen Depla en Slob vrijwillige registratie voor. De PvdA, SP, LPF, GroenLinks, D66, ChristenUnie en SGP zijn positief. De liberaal Van Beek vindt een vrijwillig register prima, ,,maar ik ben niet van plan er gebruik van te maken''. Ook CDA'er Spies is er niet op tegen, maar laat ook weten er zelf geen gebruik van te maken. ,,Ik zie geen aanleiding mijn giften te registreren. Daarvoor zijn de mokken, briefopeners en keycords te weinig waard.''
Depla en Slob geven zich nog niet gewonnen. Zij gaan de verplichte registratie zeker weer aan de orde stellen. Slob: ,,Uiteindelijk komt het er wel.''
ANP