De hypotheekrenteaftrek is ooit ingevoerd om het eigen woning bezig aantrekkelijker te maken. Een nobel streven. Al vrij snel na de invoering bleek echter dat de maatregel contraproductief was. De huizenprijs steeg waardoor het voor een kleine groep niet onaantrekkelijk, maar zelfs onmogelijk werd om een huis te kopen. Een kloof tussen de haves en de have nots volgde. In de praktijk een kloof tussen jongeren en ouderen.

In TV debatten over de economische crisis wordt het belang van de volgende generatie vaak benadrukt: “We moeten jongeren niet opzadelen met een grote last”. Toch lijkt het opheffen van de ongelijkheid tussen jong en oud veroorzaakt door de hypotheekrente een brug te ver. Waarom deze taboe? Oja, pleiten voor afschaffing is politieke zelfmoord. Zeker met de vergrijzende populatie lijken jongeren voorgoed aan het kortste eind te trekken. Hetzelfde geldt voor het verhogen van de AOW leeftijd. Resultaat is dat kunstmatig systemen in stand gehouden worden die totaal niet meer de doelen dienen waarvoor ze opgericht zijn.

De crisis lijkt gelukkig ook aan de grondvesten van de heilige huisjes te rommelen. Eindelijk begint Den Haag te beseffen dat politiek niet gaat om aardig gevonden te worden, maar om een samenleving te besturen. In Zweden is diezelfde politiek wel over haar eigen schaduw heen gestapt. Daar is de hypotheekrenteaftrek in 1991 beperkt tot een maximum van 30% van de betaalde hypotheekrente, waar voorheen een maximum van 90% gold. Direct na de maatregel ging de huizenprijs sterk omlaag, maar vrij stabiliseerde die weer.

Maar waarom juist nu afschaffen? Nu de huizenprijs toch al zakt en er behoefte is aan vertrouwen? Ik geeft toe, ideaal is het economisch tij niet. Maar als we zo redeneren is er altijd wel een rede om nog even uit te stellen. Daar komt ook nog eens bij dat de ruim 10 miljard Euro die de Staat misloopt goed van pas komt nu. Als we de hypotheekrenteaftrek mogelijkheden aftoppen bij €250.000 is het echt niet de gemiddelde Nederlander die daar last van heeft. Nee het zijn de grote graaiers die al jaren lang genoten hebben van een uit de hand gelopen scheve verdeling van welvaart.

Zijn we er dan met het oplossen van de crisis als we de hypotheekrenteaftrek aanpakken? Nee, zeker niet. Ook de AOW leeftijd moet op de schop. Hierbij geldt echter hetzelfde probleem. Een ooit in het leven geroepen maatregel is stukje bij beetje heilig geworden. Net als bij de hypotheekrenteaftrek was het idee van de founding father Drees nooit om 65 jaar als absoluut gebod neer te leggen. Dat hebben wij er later van gemaakt.

Als Christen moeten we lak hebben aan heilig verklaarde regelingen op aarde. Alles moet ter discussie kunnen staan. Daarbij moeten we terug gaan naar wat wij rechtvaardig vinden. En niet naar iets wat we ooit bedacht hebben. De ChristenUnie zou er goed aan doen om voorop te lopen met het aftoppen van de hypotheekrenteaftrek en het verhogen van de AOW leeftijd. Op die manier laat ze zien dat “oog voor de toekomst” geen papier tijger is, maar daadwerkelijk een uitgangspunt.