Shell-aandeelhouders kritisch over Iranbeleid

Op de aandeelhoudersvergadering van Shell van 19 mei 2009 reageerde Shell-topman Jeroen van der Veer uiterst getergd op kritische vragen van aandeelhouders over de positie van Shell in Iran. Diverse aandeelhouders, zowel in Den Haag als in Londen, vroegen om duidelijkheid over het investerings- en handelsbeleid van Shell in Iran. Van der Veer weigerde meerdere keren hierop concreet in te gaan.

Verontruste aandeelhouders waarschuwden voor een aanscherping van het Amerikaanse sanctieregime, dat Shell hard kan treffen. Van der Veer weigerde ook hierop in te gaan, hoewel Shell in het jaarverslag 2008 de mogelijkheid openhoudt dat het bedrijf in de toekomst de Amerikaanse sanctiewetgeving zal schenden.

Shell heeft grote belangen in Iran. Het bedrijf is bovendien betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe gasvelden. Van der Veer liet de aandeelhoudersvergadering weten nog geen besluit te hebben genomen over de exploitatie van het Pars-veld in het Iraanse deel van de Perzische Golf. Het Iraanse persbureau Mehr berichtte op 27 april echter dat Shell zijn aandeel in het gasproject het zuidelijke Pars-veld zal vergroten van 25 naar 30 procent. Het gaat om een investering van ruim tien miljard dollar.

Met zijn activiteiten steunt Shell indirect het misdadige regime in Iran. Dat regime staat bekend om zijn grove mensenrechtenschendingen, steun aan terreurorganisaties en zijn destabiliserende rol in het Midden-Oosten. Ook gaat Iran door met het ontwikkelen van atoomwapens. Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden en de Senaat zien hierin aanleiding de huidige sanctiemaatregelen verder aan te scherpen. Voor Shell betekent dit, dat het bedrijf niet alleen zijn investeringen in Iran moet limiteren tot 20 miljoen dollar per project, maar ook de levering van geraffineerde olieproducten moet staken. Iran is voor 40 procent van zijn diesel- en benzinebehoefte afhankelijk van import.

Leden van het onlangs opgerichte Iran-Comité wezen Shell op zijn eigen ethische gedragscode die stelt dat het bedrijf de fundamentele mensenrechten in acht neemt. Vice-voorzitter Frank van Dalen van het Iran-Comité riep oud-premier Wim Kok op om in zijn rol als voorzitter van de 'corporate and sociale responsibility comitee' van Shell met een notitie te komen waarin het algemene en investeringsbeleid van Shell in Iran vanuit ethisch en maatschappelijk perspectief wordt beschreven. Daarin zouden eveneens de risico's van het sanctiebeleid voor de aandeelhouders moeten worden meegenomen. Wim Kok gaf aan daar niets voor te voelen. Volgens de oud-premier gaat de directie al op "toegewijde wijze" te werk.

'Het Iran-comite vindt het onbegrijpelijk dat Shell geen verantwoording aflegt voor zijn rol bij het instandhouden van het misdadige Iraanse regime. Shell negeert bovendien op een kortzichtige wijze de belangen van zijn aandeelhouders door geen oog te hebben voor de risico's die investeringen in Iran met zich meebrengen, gezien het bestaande en nog verder aan te scherpen Amerikaans sanctiebeleid', aldus Van Dalen.