Bij PGD, pre-implantatie genetische diagnostiek, worden in een reageerbuis enkele embryo’s gevormd uit zaad- en eicellen van de ouders. Dit gebeurt wanneer een van de ouders drager is van een gen dat kan leiden tot een erfelijke ziekte. Een embryo dat het gen niet draagt, wordt teruggeplaatst in de baarmoeder. De overige embryo’s worden vernietigd. Dat een embryo drager is van een ziekte, betekent in veel gevallen dat er enkel een kans is op het krijgen van de ziekte. Of en wanneer de ziekte zich zal ontwikkelen is dan onbekend. Al sinds 2003 is embryoselectie toegestaan, wanneer de kans op het ontwikkelen van de erfelijke ziekte honderd procent is. Het voorstel van Bussemaker is om de PGD uit te breiden naar ziekten waar slechts een kans op bestaat.

Vanuit christelijk perspectief is embryoselectie niet wenselijk. PerspectieF beschouwt een embryo vanaf de conceptie als leven. Wanneer een eicel en een zaadcel bij elkaar komen ontstaat een unieke blauwdruk van het leven. Een mensenleven is geen experiment, maar een schepping van God en het is niet aan de mens om die aan te tasten of zelfs te vernietigen. Vanuit deze visie is ook een PGD bij een honderd procent kans geen ideale situatie. Embryoselectie toepassen bij een embryo waarbij slechts de kans bestaat dat zich later ook echt een ziekte ontwikkelt, is een brug te ver.

De genoemde ziektes zijn niet ongeneeslijk. Zeker bij vroege diagnostiek en preventiemaatregelen vanwege de erfelijke belasting, zijn er bijvoorbeeld bij borstkanker goede behandelmogelijkheden. Zal het in onze maatschappij nog geaccepteerd zijn om je te laten behandelen voor een ziekte als die ‘voorkomen’ had kunnen worden? Of hoeft een zorgverzekeraar de behandeling voor borstkanker in de toekomst niet meer te vergoeden, omdat de ouders tenslotte ook embryoselectie hadden kunnen toepassen?
Als een kans op het ontwikkelen van de ziekte voldoende is om het leven als onwenselijk te beschouwen, is er geen hard criterium voor het vernietigen van een mensenleven. Wanneer iemand 50% kans heeft om na zijn 55e borstkanker te ontwikkelen, hoeft die persoon dan niet geboren te worden?

Als embryoselectie toegestaan wordt bij deze ziektes, kan het een moeilijke zaak worden om dit niet tot de norm verheven te laten worden. Ouders met een erfelijke ziekte hoeven helemaal niet vanzelfsprekend de wens te hebben om embryoselectie toe te passen. Het kan zelfs een schok zijn voor ouders, wanneer een arts er vanuit gaat dat een kind met dezelfde ziekte als de ouder niet gewenst zal zijn. Op dit moment is onvoldoende gewaarborgd dat de communicatie over de ethische afwegingen zorgvuldig en volledig zal zijn. Er zullen dus eerst richtlijnen opgesteld moeten worden over de begeleiding van mensen die eventueel in aanmerking komen voor embryoselectie.

De uitkomst van het eerder genoemde debat was een prachtig staaltje Nederlands polderen. Er werd een commissie van ‘wijze mannen en vrouwen’ ingesteld, die de criteria voor embryoselectie gaat uitwerken. Tot op heden is nog weinig vernomen van deze commissie. Inmiddels gaat men in het academisch ziekenhuis in Maastricht door met embryoselectie volgens de verruimde criteria.
PerspectieF moedigt de ChristenUnie-fractie aan om steeds weer alert te blijven op nieuwe aantastingen van de beschermwaardigheid van het vaak nog ongeboren leven. Laat de politiek het primaat houden bij deze zaken van letterlijk levensbelang. De voorgestelde ‘selectiecommissie’ mag nooit in de plaats komen van een politiek besluit en een breed maatschappelijk debat. Fractie, houd de rug recht!

Door: Maaske Treurniet