ChristenUnie presenteert plan voor harde aanpak notoire overlastbezorgers

Tijdens het debat over de justitiebegroting introduceert de ChristenUnie een nieuw instrumentarium om asociaal gedrag aan te pakken: het Doe normaal! bevel en het Ik-doe-normaalcontract. Het Doe normaal! bevel is de Nederlandse variant op de Britse ASBO – anti-sociale behaviour order. Het is een strafrechtelijke maatregel waarmee iemand wordt verplicht om zich gedurende een bepaalde periode te onthouden van asociaal gedrag. Het Ik-doe-normaal-contract is de variant op het ABC – acceptable behaviour contract. Hierin beloven overlastplegers dat zij zich gedurende een overeengekomen periode beter zullen gedragen. Ouders, scholen of jeugdwerkers kunnen betrokken worden bij de naleving van het contract.

Er wordt een heleboel gedaan om agressief en intimiderend gedrag en allerlei vormen van overlast aan te pakken. Van preventief fouilleren tot cameratoezicht. Maar het is de vraag of deze aanpak voldoet. Preventieve maatregelen hebben hun grenzen. Bovendien hebben politiemensen en andere toezichthouders niet altijd voldoende bevoegdheden om asociaal gedrag echt tegen te gaan. Intimiderend rondhangen is bijvoorbeeld in zichzelf niet strafbaar.

Als is vastgesteld dat iemand zich herhaaldelijk en stelselmatig schuldig maakt aan één of meer van de gedragingen, die tezamen of afzonderlijk kunnen worden omschreven als asociaal gedrag kan het OM hem of haar dit feit ten laste leggen. De rechter kan vervolgens uitspreken dat de verdachte zich gedurende een vastgestelde periode overeenkomstig de vordering van het OM moet gedragen. Dit Doe normaal! bevel heeft de vorm van een zogeheten maatregel. Als de verdachte zich niet houdt aan de vastgestelde bepalingen, dan volgt een vervangende hechtenis van maximaal 1 jaar.
De betekenis van een Ik-doe-normaal-contract is dat degene die zijn handtekening zet zich gebonden weet om te handelen zoals is afgesproken. De sanctie op het niet nakomen van het contract is dat in dat geval een Doe normaal! bevel gevorderd zal worden.
De meest voor de hand liggende uitwerking van het Doe normaal! bevel in het Nederlandse stelsel betreft een toevoeging van een vierde afdeling aan titel IIA Wetboek van Strafrecht luidende “Bevel zich te onthouden van bepaalde gedragingen”. Het Doe normaal! bevel en Ik-doe-normaal-contract worden gepositioneerd als een aanvulling op het scala van bestaande maatregelen om overlast te bestrijden of verlodering aan te pakken, zowel strafrechtelijk als vanuit de bestuurlijke of welzijnsinvalsthoek.