Vragen van de leden Van der Staaij (SGP) en Huizinga-Heringa (ChristenUnie) aan de minister van Buitenlandse Zaken over de godsdienstwet van Wit-Rusland.(Ingezonden 8 oktober 2002)

1. Hebt u kennisgenomen van het bericht «Wit-Rusland neemt godsdienstwet aan»?¹
   
2. Is het waar dat de omstreden godsdienstwet, waardoor met name niet-geregistreerde religieuze minderheden getroffen worden, op woensdag 2 oktober jl. door het Wit-Russische parlement is aangenomen, dat de president binnen tien dagen deze wet moet ondertekenen en dat vervolgens na nog tien dagen de wet van kracht wordt?
   
3. Deelt u de mening dat de verwachting gerechtvaardigd is dat de president ook daadwerkelijk de wet zal ondertekenen, dat deze derhalve op zeer korte termijn in werking zal treden, en dat dit een ernstige inbreuk zou betekenen op de rechten van godsdienstige minderheden?
   
4. Op welke wijze is uitvoering gegeven aan de toezegging dat Nederland zijn zorgen over het wetsvoorstel aan de orde zou stellen in EU- en in OVSE-verband? Tot welke resultaten heeft dit geleid?²
   
5. Bent u bereid om op de kortst mogelijke termijn via de daartoe geëigende kanalen uw afkeuring uit te (laten) spreken over de aangenomen wet en de Wit-Russische president op zijn verantwoordelijkheid te (laten) wijzen?

1 Reformatorisch Dagblad, 3 oktober jl.
2 Zie antwoord 4 op schriftelijke vragen van de leden Van der Staaij (SGP) en Huizinga-Heringa (ChristenUnie) over de strenge godsdienstwet van Wit-Rusland, Aanhangsel van de Handelingen nr. 1444, vergaderjaar 2001–2002.


Antwoord van minister De Hoop Scheffer (Buitenlandse Zaken). (Ontvangen 29 okt. 2002)

1. Ja.
   
2. Ja. Volgens de grondwet van Wit-Rusland wordt een wet van kracht door ondertekening door de president binnen tien dagen nadat de Belarussische Eerste Kamer (Council of the Republic) de Wet heeft aangenomen. Indien de president binnen twee weken geen bezwaren indient, wordt hij geacht met de wet te hebben ingestemd.
   
3. Voor zover bekend, heeft president Loekasjenko binnen de gestelde termijn van twee weken geen bezwaren aangetekend tegen het door de Belarussische Eerste Kamer aangenomen wetsvoorstel. Er kan dus van worden uitgegaan dat het voorstel inmiddels kracht van wet heeft verkregen. Zoals eerder geantwoord op uw vragen van 3 juli 2002 1 betekent de wet een potentiële bedreiging voor de vrijheid van godsdienst van religieuze minderheden.
   
4. In een verklaring van 26 augustus jl. sprak de Europese Unie haar bezorgdheid erover uit dat de wet mogelijkheden biedt voor discriminatie van religieuze groeperingen in Belarus. De Belarussische Eerste Kamer (Council of the Republic) werd daarbij opgeroepen de wet niet goed te keuren. Daarnaast is door Nederland, namens de EU, tijdens de OVSE-implementatie-bijeenkomst inzake de Menselijke Dimensie (Warschau, 9–12 september 2002) uitdrukkelijk aandacht gevraagd voor de ontwikkelingen inzake de godsdienstwet van Belarus. Na de goed-keuring door de Council of the Republic gaf de EU te Wenen op 10 oktober jl. een tweede verklaring uit waarin president Loekasjenko opgeroepen wordt de wet niet te ondertekenen. Op 11 oktober jl. demarcheerden de hoofden van de vier te Minsk gevestigde diplomatieke vertegenwoordigingen van EU-lidstaten onder leiding van de Italiaanse ambassadeur bij de Belarussische vice-minister van Buitenlandse Zaken Sychov waarbij de bezorgdheid van de EU overgebracht werd indien de wet zou worden ondertekend en in werking zou treden.
   
5. Zoals in antwoord 4 reeds is aangegeven, heeft op 11 oktober jl. een EU-demarche bij de Belarussische vice-minister van Buitenlandse Zaken plaatsgevonden. Deze demarche heeft echter niet tot gevolg gehad dat de Belarussische president bekrachtiging van het wetsvoorstel heeft tegengehouden. Nederland zal dit onderwerp in de daartoe geëigende fora (OVSE, Raad van Europa, EU) aan de orde blijven stellen, zeker indien de wet zal leiden tot schending van de godsdienstvrijheid in Belarus.