De heer Slob (ChristenUnie):
Voorzitter. De heer Hermans zei al dat het de laatste keer is dat hij hier in de eerste termijn van de behandeling van deze begroting het woord voert. Hoewel er op het terrein van Verkeer en Waterstaat nogal wat verschillen bestaan tussen de fracties van de LPF en de ChristenUnie, heb ik toch veel waardering en respect voor de gedegen wijze waarop hij in de afgelopen jaren op dit terrein zijn werk heeft gedaan. Dat geldt ook voor de uitermate plezierige samenwerking die wij hebben gehad in de Tijdelijke Commissie Infrastructuurprojecten.

Ook de minister zit hier voor het laatst. Dat is helemaal zeker, dacht ik. Ik heb niet zo veel tijd om uitvoerig terug te blikken, maar wil wel tegen haar gezegd hebben dat ondanks het feit dat er tussen mijn fractie en de regering op een aantal onderdelen verschillen van mening waren, zoals zo meteen uit mijn bijdrage zal blijken, mijn fractie de debatten en het contact met haar altijd zeer hebben gewaardeerd. Ik constateer ook dat zij steeds meer in haar rol is gegroeid. Dat is beter dan andersom.

Ik wil een aantal onderwerpen bespreken, allereerst het infrastructuurfonds en de FEZ-impuls. Met het oog op de begrotingsstaat voor het infrastructuurfonds, lijken de uitgaven voor hoofdwegen en spoorwegen redelijk in evenwicht. Dat was volgens mij de aanleiding voor collega Hermans om over fiftyfifty te spreken. Kijken wij echter naar de verhouding tussen onderhoud en aanleg, dan blijkt dat bij de hoofdwegen bijna tweederde van het budget naar aanleg, verkenningen en planstudies gaat, terwijl dit bij het spoor iets meer dan eenderde is. Dit is het gevolg van jarenlang achterstallig onderhoud. Middels de FEZ-impuls wordt beoogd, enkele maatregelen te versnellen. Ook op dit vlak is de verhouding in de ogen van mijn fractie scheef. De extra budgetten voor de versnelde aanleg van wegen zijn ruim vijf maal zo hoog als voor de spoorwegen. Is de minister zich daarvan bewust? Waarom doet zij het zo? Dit heeft natuurlijk wel gevolgen. In de infrastructuuragenda worden deze cijfers vertaald in de mijlpalen voor 2007. Hieruit blijkt dat voor een groot aantal snelwegen de realisatie start of een tracébesluit wordt genomen, terwijl er totaal geen mijlpalen zijn voor tracébesluiten of de startrealisatie van projecten voor het personenvervoer op het spoor. De komende jaren zullen wij in deze tabel dus weinig gerealiseerde projecten zien. Als wij de resultaten van de gesprekken met de regio's over de netwerkanalyses hierbij optellen, wordt duidelijk dat de verhouding nog schever is. Ik krijg graag een reactie van de minister op dit onderwerp.

Ik ben het met collega Hermans eens -- als ik zijn naam kan noemen, doe ik het -- dat de cijfers die onze gewaardeerde kroonprins over hoogwater naar buiten heeft gebracht, eigenlijk al bekend en dus niet nieuw waren. Ik vind het goed dat de kroonprins een duidelijk statement over water heeft gedaan, maar hij heeft daarna wel direct het land verlaten. Wij als achtergeblevenen moeten het dus oppakken. Laten wij hopen dat hij terugkomt. In ieder geval is er een enorme discrepantie tussen het benodigde bedrag van 1,6 mld. voor de normen die wij gezamenlijk hebben gesteld en het bedrag van 420 mln. dat voor de periode 2007-2011 voor de waterkeringen is uitgetrokken. Wat vindt de minister ervan als wij gezamenlijk proberen om de realisatie van die normen te versnellen? Daar is vast nog wel wat geld voor te vinden.

Het Economisch instituut voor de Bouwnijverheid heeft geconstateerd dat er voor 2007-2011 een tekort van circa 525 mln. voor de tijdige uitvoering van planstudieprojecten is. Met name bij de hoofdvaarwegen is er een groot tekort. Hoe wil de minister de tijdige uitvoering van de vaarwegprojecten garanderen? Er komt een onderhoudsoffensief voor de vaarwegen. Wat is het oordeel van de minister over de realisatiedatum van 2020 in relatie tot die voor de wegen, 2010 en voor de spoorwegen, 2013? Van de kleinere vaarwegen kan nog steeds geen preventief onderhoud worden gepleegd. Dat staat in schril contrast met het aanzienlijke aantal aanbestedingsmeevallers op de vaarwegen. Mijn fractie wil dan ook dat het onderhoud wordt versneld en dat aanlegprojecten eerder worden gerealiseerd.

Wij waren bezig met een amendement, maar nu blijkt dat er al een amendement van de heer Van der Staaij en collega Gerkens ligt. Dat zullen wij steunen, maar ik sluit niet uit dat wij een aanvullend amendement indienen, want er is echt heel veel geld nodig. Als wij daar een dekking voor kunnen vinden, waarom zouden wij dat dan niet doen bij deze begrotingsbehandeling?

Mevrouw Gerkens (SP):
Ik vind dat een zeer sympathiek voorstel, maar ik heb begrepen dat dit de projecten zijn die zij komend jaar kunnen uitvoeren. Al vinden wij meer geld, de vraag is of dat kan worden uitgerold in de binnenvaart.

De heer Slob (ChristenUnie):
Het geluid is weer erg slecht. Ik heb ook begrepen dat een groot aantal projecten kan worden versneld. Laten wij daar nog eens naar kijken in verband met de hoogte van de bedragen en wat er de komende jaren op de schop kan worden genomen. Ik ben het met u eens dat men enigszins terughoudend moet zijn met het beschikbaar stellen van geld als men niet meer aankan.

Consumentenorganisaties als Rover hebben te maken met een sterke groei van het aantal klachten over het ov. Reizigers zijn niet tevreden over de afhandeling van klachten door ov-bedrijven. Wij stellen twee verbeteringen voor om de positie van reizigers te versterken. Allereerst verzoeken wij de minister om op korte termijn met de NS te overleggen over het beter bereikbaar maken van de klantenservice door het openstellen van een centraal telefoonnummer en e-mailadres.

Daarnaast willen wij graag een impuls geven aan de realisatie van een centraal loket. Daarvoor hebben wij samen met de PvdA een amendement ingediend. Het bedrag dat daarvoor nodig, is zo gering dat er wellicht niet eens een amendement voor nodig was geweest. Om de kwestie in deze begrotingsbehandeling goed te regelen, hebben wij toch maar een amendement ingediend. Graag steun van de minister hiervoor.

Dan de Hanzelijn. De discussie over de tunnel en de brug is eerder gevoerd. Er ligt zelfs een aangenomen motie, waarin de regering wordt verzocht zo'n tunnel te realiseren. De regering heeft daar de afgelopen jaren echter niets mee gedaan. Zij heeft wel heel veel tijd en ook geld gemorst die hier eventueel voor hadden kunnen worden aangewend. Er ontstaat nu een nieuwe situatie, omdat de Zuiderzeelijn, zoals het er nu naar uitziet, op de voorgestelde wijze niet kan doorgaan, waardoor de Hanzelijn-plus als reële optie weer in beeld komt. Rond de A28 is de laatste tijd ook sprake van een aantal ontwikkelingen. Daar moet serieus naar worden gekeken. Als er een mogelijkheid is de tunnel toch aan te leggen, moeten wij die niet zo maar aan de kant schuiven. Ik vond dat de minister zich er wel erg gemakkelijk van afmaakte. Wij willen hier maandag graag over doorspreken.

De vragen van de heer Van Hijum over de IJsseldelta ondersteun ik van harte.
Dan kom ik op de tweede fase van het herstelplan spoor. Wij zijn benieuwd naar de maatregelen die de minister wil nemen om de bereikbaarheid van het noorden en het oosten in de nieuwe dienstregeling te verbeteren. Daarover is eerder gesproken. De financiering van de maatregel voor de dienstregeling 2007-2009 mag echter niet ten koste gaan van de maatregelen voor het pakket tweede fase herstelplan spoor. Kan de minister aangeven hoe zij de extra uitgaven gaat dekken? Het aantal potentiële knelpunten in de tweede fase herstelplan spoor is groter dan kan worden gefinancierd. Even een correctie wat betreft een interruptie van mijn kant in de richting van mevrouw Dijksma. Ik noemde toen een bedrag van 493 mln., maar dat is het bedrag dat beschikbaar is. Er is 1,5 mld. nodig. Dat betekent, gelet op het amendement dat mevrouw Dijksma met de heer Van Hijum heeft ingediend -- dat levert 70 mln. op -- dat wij dan op 563 mln. zitten. Ik heb inmiddels een amendement ingediend om er nog eens 40 mln. bij te doen. Daarvoor hebben wij dekking gevonden, maar dan zitten wij nog maar op 603 mln. van die 1,5 mld. Er ligt dus nog een grote taakstelling wat dat betreft. Ik geloof dat de heer Duyvendak ook nog met een amendement komt. Laten wij proberen om er verder in te komen. Het is fijn dat er nu veel meer draagvlak in de Kamer is dan ooit het geval is geweest.

De netwerkanalyse spoor geeft aan dat er in 2012 nog een aantal knelpunten ligt voor het goed kunnen uitvoeren van de treindienst. De NS stelt dat de oplossing van deze knelpunten circa 3 mld. kost. Om een eerste stap te zetten naar reizen zonder spoorboekje is een investering van nog eens 3 mld. nodig. Dat zijn gigantische bedragen. Mijn fractie is blij dat er een landelijke capaciteitsanalyse voor het spoor komt. Eigenlijk had dat dit jaar al moeten gebeuren. Bij de vorige begrotingsbehandeling gaf de spoorsector al aan dat de ambities voor het spoor omhoog moeten en dat er voor de periode na 2012 geen middelen zijn gereserveerd voor knelpunten. Mijn fractie wil geen verdere vertraging en vraagt de minister bij de presentatie van de begroting 2008 in september 2007, maar dat is uiteraard een kwestie voor haar opvolger, met de definitieve uitkomsten van de capaciteitsanalyse te komen. Graag een toezegging op dit punt.

Wat is de status van de capaciteitsanalyse? Kan die worden opgevat als een verkenning volgens het MIT? Wij wllen in ieder geval geen verdere vertraging. De capaciteitsanalyse moet wat ons betreft een verkenning zijn binnen het MIT-kader. Uiterlijk in 2007 dienen de planstudies te worden gestart voor de benodigde maatregelen op het gebied van de belangrijkste corridors. Indien nodig, zullen wij daar maandag een motie over indienen. Het lijkt mij goed daarover een aantal heldere afspraken te maken.

Dan nog iets over de NS-dienstregeling. Daarover zou nog een brief naar ons toe komen, maar de minister heeft aangegeven dat dit een vergissing was. Er lag wel een brief, maar de minister vond die onvoldoende. Daarom is die niet naar ons toe gegaan. Ik ben wel benieuwd naar de stand van zaken. Is dit het als het gaat om de dienstregeling? Of komt er vóór aanstaande maandag nog een brief? Ik heb namelijk begrepen dat de NS mogelijkerwijs deze week met een laatste bod komt over de dienstregeling, met eventueel enige optimalisaties. Ik weet niet of dat bericht heel solide is, maar een duidelijke verbetering zou niet onplezierig zijn. Ik herhaal wat ik al vaker heb gezegd en waarover ook moties over zijn ingediend die ook zijn aangenomen: wij moeten aan het werk met al die aanvullende maatregelen om te voorkomen dat wij nog eens zo'n discussie voeren als wij in de afgelopen maanden hebben gedaan. Daar verlangt niemand naar terug, zeker de minister van Verkeer en Waterstaat niet.

Bron: ongecorrigeerd stenogram