Nederland waterland
Dat Nederland een waterland is kunnen we allemaal zien. Als we door het land reizen valt er niet te ontkomen aan de vele verschillende vormen van oppervlaktewater die we tegen komen: meren, kanalen, sloten, vijvers, grachten, rivieren en last but not least de zee. Al deze vormen hebben hun eigen specifieke problematiek. Vijvers hebben door hun gesloten en vaak kleine, ondiepe vorm snel last van algenvorming (door eutrofiëring). Rivieren hebben te maken met een heel andere problematiek: door de vele steden in Nederland liggen deze zo vast dat bij een hoge waterafvoer het water niet voldoende ruimte krijgt. Iets waar bijvoorbeeld de stad Kampen veel last van heeft gehad in de vorm van kleine overstromingen.

Waterproblematiek
In de grote vergaarbak van waterproblematiek zijn er een aantal grote oorzaken die zorgen voor de problemen. Hier is het bekendst wel klimaatverandering, het onderwerp van de campagne Nederland leeft met water. Klimaatverandering leidt tot vele problemen waaronder de stijging van de zeespiegel en de intensivering van neerslag. Verstedelijking en veel verhardingen zoals wegen verergeren de problemen. Doordat regenwater op een weg, plein, dak of ander verhard terrein valt, stroomt het veel sneller in het riool. Hierdoor kunnen rioleringen veel sneller overstroomt raken. Deze snelle afvoer zorgt er ook voor dat de pieken in de waterafvoer groter worden. Het versterkt ook perioden van droogte: er is minder water op voorraad voor de landbouw, de waterstanden zijn lager waaronder de scheepvaart lijdt en door die lage waterstanden kunnen gebouwen wegzakken.

Deze problemen zijn zogenaamde kwantitatieve problemen, ze draaien om de hoeveelheid water. Er zijn echter ook kwalitatieve problemen. Deze zijn voor de meeste mensen vooral in de zomer zichtbaar, als waterplassen afgesloten worden door algen die ziekten veroorzaken. Dit probleem kan door verschillende redenen ontstaan.  Meestal wordt het veroorzaakt door de hoge temperaturen in de zomer in combinatie met het langer stilstaan van water (doordat er minder regen valt en daardoor de afvoer afneemt). Dit creëert goede omstandigheden voor algen om te groeien. Een ander kwalitatief probleem is eutrofiëring. Door bijvoorbeeld meststoffen die in sloten terecht komen kunnen veel planten en dieren niet meer in het water leven.

Rol van overheidspartijen
Om met dit soort 'waterproblemen' om te gaan zijn er verschillende partijen die een rol spelen. De belangrijkste zijn de waterschappen. De waterschappen hebben een coördinerende en handhavende rol in het reguleren van de waterstanden. Ze bepalen dus hoe hoog het water staat. Dit doen ze door bijvoorbeeld meer of minder water in zee te pompen of door stuwen in watergangen zoals sloten te plaatsen. Verder is het een complex systeem van verantwoordelijkheden. De provincie gaat over het grondwater, de gemeente over onder andere rioleringen en gemeentelijke groenvoorziening, het Rijk gaat over de grote wateren (zoals het IJsselmeer en de Wadden- en Noordzee) en ook Europa wil water gerelateerde aspecten bepalen. Dit wordt vanuit Europa vooral gedaan door de Kaderrichtlijn Water (KRW) en de Natuurrichtlijnen (Natura2000). In Nederland zijn sinds kort de meeste taken en verantwoordelijkheden van de overheden rondom water vastgelegd in de Waterwet en het ontwerp Nationaal Waterplan. Uiteraard is hier niet alles in gestopt en is er veel aanvullende wetgeving.

PerspectieF?
Vanuit een christelijk en jeugdig perspectief denk je nu misschien: allemaal leuk, lief en aardig maar wat moet ik ermee? Een terechte en relevante vraag. Allereerst houden al deze problemen direct een relatie met wat jij doet. Na doorspoelen komt het toiletwater samen met het regenwater in het riool. Als je veel CO2 uitstoot draagt dit bij aan de zeespiegelstijging en bij alles wat je eet en gebruikt is voor het kweken of maken veel water gebruikt. Dit water is niet alleen uit het systeem gehaald, het wordt er vaak in mindere kwaliteit (viezer en/of warmer) weer in terug gestopt. Voor ons geldt: wees je hier van bewust!

PerspectieF denkt verder na over hoe we met de problemen om moeten gaan, onder andere in de werkgroep Ruimte en Mobiliteit. We denken dat we vanuit het goed omgaan met de aarde wij goed na moeten denken hoe we de aarde gebruiken. Hierbij is minder gebruik altijd beter. Er zijn verschillende tips om op individueel vlak te beginnen met het reduceren van je gebruik van de aarde. Ga bijvoorbeeld reizen met het OV in plaats van met de auto, gebruik minder water door korter te douchen, stimuleer je ouders om het tegelplein in de tuin te vervangen door een grasveld (of dat in je eigen tuin te doen) en start een actie op voor meer groen in je buurt. Dit laatste is niet alleen goed voor het waterbeheer, het ziet er ook veel mooier uit.
Heel praktisch een tip die je direct ten uitvoer kunt brengen: vul een 1.5 literfles met water en leg die in de spoelbak van je wc, dit scheelt je 1.5 liter water per keer spoelen en een paar euro op je waterrekening.**

Heb je meer tips om je watergebruik te verminderen, discussieer mee op de site!

Mark Zandvoort is lid van de werkgroep Ruimte & Mobiliteit van PerspectieF, ChristenUnie-jongeren.

* Voor bronnen of literatuur over dit onderwerp kan gemaild worden naar mark.zandvoort@wur.nl of ruimte@perspectief.nu
** Met dank aan Robert van der Linden die mij op deze ingenieuze truc gewezen heeft.

Een stelling:   
Juist christenen moeten zich inzetten voor een groene leefomgeving en spaarzame omgang met water!