Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Voorzitter. Ik dank de bewindslieden voor de heldere beantwoording van de vragen. Ik heb nog wel een aantal vragen over het Statuut.

Ik heb gevraagd wat er gebeurt als Bonaire toch een referendum wil. De staatssecretaris heeft geantwoord dat Bonaire al de kans heeft gekregen om zijn zegje te doen. Dat zal wel zo zijn, maar mijn fractie hecht er toch aan dat iedereen gewoon gekend wordt, zeker gelet op artikel 75 van het Handvest van de VN. Daarom heeft de ChristenUnie-fractie een amendement ingediend om te bezien of we iets zullen regelen. Dit is gewoon een mogelijkheid die opengesteld wordt. Het schaadt niet, maar het zal wel baten.

Ik heb in mijn betoog gesproken over de stem van de BES-eilanden wanneer die eenmaal opgenomen zijn in het Nederlandse staatsbestel. Ik heb het voorbeeld gegeven van de specifieke vertegenwoordiging. De reactie heeft mij verbaasd. Er wordt namelijk gesteld dat volgens de Grondwet leden van de Tweede Kamer worden gekozen op de grondslag van evenredige vertegenwoordiging, alsof de ChristenUnie dat niet zou weten, en het zou in strijd zijn met de Grondwet indien de openbare lichamen een vaste vertegenwoordiger zouden krijgen in de Tweede Kamer. Natuurlijk staat in de Grondwet iets anders aangegeven, maar dat was mijn vraag niet. Mijn vraag was of de regering wil onderzoeken wat de mogelijkheden zijn. Frankrijk heeft namelijk ook zo'n constructie. Vervolgens luidde het antwoord: overigens achten wij dat ook ongewenst. Punt. Dan wil ik graag weten: waarom dan ongewenst? Ik wil de nadelen en de eventuele voordelen horen.

Ik ben erg tevreden met het verloop van het debat dezer dagen, maar ik wil toch even iets kwijt.

Alle consensuswetten zijn in consensus, in samenwerking met elkaar tot stand gekomen. Vaak moet wetgeving ook gebaseerd zijn op realisme. Daar wil de ChristenUnie-fractie de nadruk op leggen. Het gaat om realisme, om de werkelijkheid, om hoe dingen uitwerken in de praktijk. De ChristenUnie-fractie wil op geen enkele manier meegaan in wetgeving waarin op een of andere manier de indruk wordt gewekt dat zij tot stand is gekomen op basis van achterdocht. Wij hebben het gevoel dat die in goede samenwerking met elkaar tot stand is gekomen.