Vorige week was het herfstreces van de Tweede Kamer. Niet-ingewijden spreken dan van vakantie, maar dat klopt toch niet helemaal. ‘Reces is géén vakantie’, deze uitspraak heb ik de voorzitter van de Tweede Kamer al ettelijke malen horen doen. Hij zegt dat vooral wanneer een debat of een andere vergadering wordt gepland in een periode dat de Kamer op reces is. Het morrende gemompel dat dan een enkele keer de kop opsteekt, pareert hij met de woorden: “Ik mag u er wel aan herinneren dat reces geen vakantie is.” Aangezien de Kamer alleen maar recessen kent, betekent deze uitspraak dus dat Kamerleden nooit vakantie hebben. Wat een vak. Het is wel mogelijk in een reces met vakantie te gaan, wanneer je er maar rekening mee houdt dat je misschien een paar dagen terug moet komen naar Den Haag gedurende je vakantie.
In dit herfstreces viel er nog zoveel te vergaderen en te bespreken dat niet veel Kamerleden met vakantie zullen zijn gegaan. Allereerst was op woensdag het debat over de uitbreiding van de Europese Unie. Een buitengewoon belangrijk onderwerp. In de kranten is uitgebreid verslag gedaan van de standpunten van verschillende partijen.
Na dit debat was aan de orde hoe de kamer en het kabinet verder gaan tot de verkiezingen. Premier Balkenende heeft aan alle kamerleden een brief geschreven waarin hij er op aandringt dat de Kamer de begrotingen van de verschillende ministeries en het nieuwe belastingplan wel gaat behandelen. Ondanks het feit dat het kabinet gevallen en dus demissionair is. Ons land staat er zo slecht voor dat de voorgestelde bezuinigingsmaatregelen niet kunnen wachten, schrijft Balkenende. Het verzoek is ongewoon. Wanneer een kabinet is gevallen, worden volgens ongeschreven Kamerregels politiek gevoelige besluiten controversieel verklaard en uitgesteld tot een nieuwe regering is aangetreden. Doorslaggevend is dan de mening van een substantiële minderheid. Een onderwerp als het belastingplan en veel voorstellen uit de begrotingen zouden op grond van dat ongeschreven recht onmiddellijk uitgesteld moeten worden. De politieke gevoeligheid wordt nog duidelijker door de uitspraken van partijen in de media. Gerrit Zalm heeft als eerste al laten weten dat de VVD, coalitiepartij, het spaarloon toch niet wil afschaffen. Het CDA liet enkele dagen later een soortgelijk geluid horen. Dat afschaffen van het spaarloon is nu juist een belangrijk onderdeel van het nieuwe belastingplan.
Voor de benadering van Balkenende is ook wel wat te zeggen. Het landsbelang moet voor partijpolitiek gaan. Wanneer nu al duidelijk is dat onze financiële positie ingrijpende bezuinigingen noodzakelijk maakt, is het in het belang van ons land om nu direct door te pakken. Mijn partij zoekt de nuance in dit debat: De oppositie zou het feit dat het kabinet is gevallen niet moeten misbruiken om noodzakelijke maatregelen tegen te houden. Voor de coalitie moet duidelijk zijn dat de val van een kabinet gevolgen heeft voor de besluitvorming in de Kamer.
CDA-woordvoerder Theo Rietkerk deed woensdagavond van zich spreken. In zijn bijdrage liet hij merken zich weinig te bekommeren om de substantiële minderheid met een afwijkend standpunt. Volgens hem kunnen ook nu politiek gevoelige kwesties gewoon bij meerderheid van stemmen besloten worden. Daarmee kreeg hij aardig wat partijen op de kast. Ook de ChristenUnie. Je kunt democratische regels nu eenmaal niet zo maar aan de kant schuiven op het moment dat je partij daar voordeel bij heeft.
Na alle emoties, debatten en stemmingen was het één uur ’s nachts voor Frans Weisglas de vergadering sloot. Bij drieën kwam ik thuis in Heerenveen. Een welbestede dag in een reces dat geen vakantie is.