Bijdrage Ed Anker AO opdrachtverlening staatscommissie Grondwet

woensdag 01 oktober 2008 14:25

De Nederlandse Grondwet is sober opgezet, weinig poeha en vooral gericht op constitutionalisering. Dat wil zeggen gericht op het regelen van de relatie tussen overheid en burger. Wat moet de overheid laten, en wat niet?
In de loop van de tijd is de Grondwet, wat de vorm en de inhoud betreft dikwijls onderwerp van discussie geweest en ook daadwerkelijk veranderd ter afspiegeling van een veranderende samenleving. De grondwetsherziening van 1983 is daar een duidelijk voorbeeld van.
De Nederlandse samenleving is intussen verder veranderd. De minister noemt een prachtige opsomming om die veranderingen te duiden. De ChristenUnie-fractie herkent zich daarin. De samenleving is pluriformer geworden. Niet op voorhand mag bekend worden verondersteld dat voor iedereen duidelijk is hoe de regels zijn in de Nederlandse samenleving, welke rechten je hebt en welke verantwoordelijkheden.
De Grondwet zou een grotere functie kunnen hebben, dan deze nu heeft. Burgers verwachten dat ook. Uit het onderzoek dat vorig jaar is uitgevoerd blijkt dat de meeste burgers de Grondwet heel belangrijk vinden, maar dat ze geen idee hebben wat er in staat. Hij is bemind, maar onbekend.
De ChristenUnie-fractie wil de Grondwet een prominentere plaats geven in de samenleving. Zodat het meer kan samenbinden. Maar dat moet op een zorgvuldige manier gebeuren en de instelling van een staatscommissie heeft daarom onze steun. Wel vond de ChristenUnie-fractie het een interessant exposé van de raad van state met betrekking tot de samenstelling van de staatscommissie. Met het begrip voor de keuze om geen Kamerleden op te nemen in de commissie blijft wel de vraag waarom het een staatscommissie is genoemd en niet gewoon, commissie herziening Grondwet?

Wat betreft de concrete onderwerpen, wil ik een aantal dingen benoemen. De toegankelijkheid, pre-ambule en de verhouding tot internationaal recht en de grondrechten onderling.

De ChristenUnie-fractie kan zich vinden in het schrappen van de opdracht aan de staatscommissie ten aanzien van de toegankelijkheid van de Grondwet. De Grondwet hoeft geen populair stukken te worden, maar moet wel kunnen worden toegelicht. Een goed leesbare en laagdrempelige toelichting op de Grondwet kan voldoende zijn.

Wat betreft de pre-ambule en algemene bepalingen steunt de ChristenUnie-fractie de opdrachtverlening aan de Staatscommissie. De uiteenzetting van de Raad van State met betrekking tot alle discussie die inmiddels daarover is geweest is indrukwekkend. Maar er is inderdaad samenhang te constateren met de andere onderwerpen, zoals bijvoorbeeld de doorwerking van internationaal recht en eventuele codificering daarvan in de Grondwet, dat het ook voor de ChristenUnie-fractie zeker wel meerwaarde heeft om hierover de staatscommissie te laten adviseren.

We zijn blij dat er een afzonderlijk voorstel komt met betrekking tot het vastleggen van de Nederlandse taal in de Grondwet. Wij zijn daar groot voorstander van, hebben daar al jaren voor gepleit. Het kan ons niet snel genoeg geregeld worden.

Het advies van de Raad van State op het punt van de weerbaarheid van de Grondwet en de uitholling van de democratie heeft ons aangenaam getroffen. We zijn blij dat de regering bereid is om ook de huidige mogelijkheid om grondrechten te beperken wil betrekken in de opdracht aan de staatscommissie. Daarbij zou ook moeten worden betrokken dat grondrechten geen rangorde kennen. Daarnaast is de suggestie van de Raad van State om de criteria te benoemen, die ten grondslag liggen aan een beperking zoals subsidiariteit en proportionaliteit, is een waardevolle.

De ChristenUnie-fractie zou het bovendien op prijs stellen als de staatscommissie in het verband van de verhouding tussen het internationaal en nationaal recht ook zou willen kijken naar de situatie in andere landen, waarbij internationale verdragen bijvoorbeeld pas worden goedgekeurd als ze zijn omgezet naar in nationale wetgeving.

Het feit dat alle grondrechten door de (formele) wetgever beperkt kunnen worden, zonder dat daar bescherming tegen kan worden geboden is ChristenUnie-fractie al jaren een doorn in het oog. Wij pleiten daarom ook al enige tijd voor een Constitutioneel Hof en het mogelijk maken van rechterlijke toetsing aan de Grondwet. De ChristenUnie vindt het jammer dat het kabinet op dit punt terughoudend is. Wij zouden graag zien dat het kabinet overwegingen ten aanzien van het constitutioneel hof en rechterlijke toetsing ook voorlegt aan de Staatscommissie. Het wetsvoorstel rechterlijke toetsing ligt nagenoeg stil. Terwijl het onderwerp te belangrijk is om te laten liggen. Het zou goed zijn om dit ook voor te leggen aan de staatscommissie.

ChristenUnie-fractie steunt de keuze om ook de vraag voor te leggen of een eeuwigheidclausule denkbaar is in de Nederlandse Grondwet. Maar zo'n bepaling heeft pas echt zin als er een rechterlijke toets aan de Grondwet mogelijk is, of een Constitioneel Hof over grondwettelijkheid kan beslissen.

Wat betreft de herzieningsprocedure hecht de ChristenUnie-fractie net als het kabinet aan het behouden van de doelstelling. Maar ook dit zou wel kunnen worden bekeken in relatie met rechterlijke toetsing en een constitutioneel hof. De herzieningsprocedure zou kunnen worden aangepast, op het moment dat er andere waarborgen worden toegevoegd. Wat ons betreft gaat de staatscommissie daar ook op in. Graag een toezegging van de minister op dit punt.

Labels: Bijdragen; Ed Anker

« Terug

Reacties op 'Bijdrage Ed Anker AO opdrachtverlening staatscommissie Grondwet'

Geen berichten gevonden

Bijdrage Ed Anker AO opdrachtverlening staatscommissie Grondwet

Reacties op 'Bijdrage Ed Anker AO opdrachtverlening staatscommissie Grondwet'

Archief > 2008 > oktober