"Gisteren maakte staatssecretaris Albayrak bekend dat het regime van vreemdelingendetentie minder streng wordt.
Vreemdelingendetentie werd een aantal jaren geleden voor mij zeer actueel. Justitie had het verzoek gedaan om in Zaandam twee pontons voor vreemdelingendetentie neer te leggen. Dat heeft geleid tot verhitte discussies in de gemeenteraad en daarbuiten. Actievoerders verstoorden de commissievergadering en tijdens een vergadering werd er een zak rotte vis over de wethouder uitgestort. De gemeenteraad zelf had het moeilijk met het besluit, maar stemde uiteindelijk onder voorwaarden in.

De komende weken spreken we in de Tweede Kamer over illegaliteit in Nederland. Vreemdelingendetentie, illegaliteit, terugkeer. Het is de ‘achterkant' van het vreemdelingenbeleid. Mensen kunnen hier niet blijven en moeten terug. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Er zijn praktische problemen, zoals het rond krijgen van reisdocumenten. Er zijn overheden die daar gewoon niet aan meewerken. China is een berucht voorbeeld. Maar daarnaast is het vaak ook een mentale kwestie. Je hebt je gericht op een leven in het land waar het evident beter toeven is dan in het land van herkomst. Je hebt alles achtergelaten en nu moet je terug. Berooid. Deze mensen zijn niet gemotiveerd om terug te gaan. Zij kiezen liever voor een leven in de illegaliteit, dan een terugkeer naar het land van herkomst.

Terugkeer is dus niet makkelijk. Er is overigens wel heel makkelijk over gedacht. Onder vorige kabinetten was blijkbaar de gedachte dat wanneer mensen hier niet konden blijven ze vanzelf zouden terugkeren. Dat was dus niet het geval. Ze werden uit de kaartenbakken gegooid, maar verder gebeurde er niets. Het resultaat:  een grote groep illegalen in Nederland. VVD en PVV zeggen nu dat illegaliteit dan maar strafbaar moet worden. Door de afschrikwekkende werking vertrekt men dan wel vanzelf. Het klinkt stoer maar een echte oplossing is het niet. Je neemt namelijk niet de praktische, of de motivatieproblemen weg. Daarnaast zijn er nog de nodige juridische problemen, maar daar vermoei ik u nu niet mee.

De kunst is om terugkeer een goed alternatief te laten worden, zodat iemand waardig kan terugkeren. Heel praktisch kan dat zijn door bijvoorbeeld de vreemdeling hier al een steun in de rug te geven om aan het werk te komen in het land van herkomst."