Datum:            12 november 2013

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):
Voorzitter. Ik moet zeggen dat het een genoegen is om u hier als voorzitter te hebben, met uw persoonlijke betrokkenheid bij alle thema's. We weten nu precies wat voor auto u rijdt, wat waarschijnlijk uw lichte politieke voorkeur is ten aanzien van de maatregelen …

De voorzitter:
Waar ik mijn boodschappen doe!

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):
De boodschappen, inderdaad. Die hadden we ook nog niet gehad. Dat geeft mij het gevoel dat wij hier echt bezig zijn met de samenleving. Ik dank u hartelijk dat u dat gevoel even bevestigt.

De voorzitter:
Hartelijk dank. Ik moet in ieder geval wel mijn best doen om niet mee te doen aan het debat!

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):
Misschien kunt u de deal maken met de heer Van Vliet dat u volgend jaar het Belastingplan mag doen!

De voorzitter:
Dat laat ik echt aan zijn expertise over.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):
Goed. Ik zie er in elk geval naar uit.

De voorzitter:
En ik zal deze minuut niet van u pikken.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):
Dat komt wel goed.

Het was mij ook zeker een genoegen om de heer Van Ojik als woordvoerder van GroenLinks te horen. Aan het begin van de behandeling hoorde ik hem nog zachtjes zeggen: ik heb allerlei discussies van vorig jaar terug zitten lezen en ik snap helemaal niet waar jullie het over hebben gehad, het zijn zulke ingewikkelde termen! Mijn conclusie is echter dat hij zich heel snel heeft ingelezen, voluit in de terminologie is gedoken en net zozeer in het jargon is terechtgekomen als wij.

Ik dank ook de staatssecretaris voor de afgelopen maandagen die we al hebben gehad om over het Belastingplan te spreken. Er zijn al heel veel onderwerpen de revue gepasseerd. Wij hebben op een aantal punten toezeggingen gekregen, waarvoor ook hartelijk dank. Ik noem bijvoorbeeld het punt van de stamrechten. In de regelgeving daaromtrent zal ook rekening gehouden worden met de sociale plannen. Ook noem ik het punt van de lokale energie. De staatssecretaris gaat in Brussel bekijken wat hij kan doen om dat zo snel mogelijk te regelen. Dank daarvoor.

Er blijven natuurlijk altijd punten waarop wij nog vragen of wensen hebben. Ik begin bij het punt van de lokaal duurzaam opgewekte energie. Die regeling moet zich het komend jaar gaan bewijzen en de energiecoöperaties moeten aan veel randvoorwaarden voldoen om in aanmerking te komen voor het verlaagde tarief. Wat ons betreft is het prima om criteria te stellen, maar wij willen ook dat deze regeling daadwerkelijk zal leiden tot een impuls voor lokale duurzame energie. Daar was het in het energieakkoord ook om te doen. Als ook kleine ondernemers in aanmerking kunnen komen voor een vergelijkbare regeling, kunnen bijvoorbeeld de daken van bedrijventerreinen worden benut voor zonnestroom. Zoals ik al heb gezegd, kijk ik uit naar de resultaten van het onderzoek. Kan de staatssecretaris enige indicatie geven wanneer hij denkt dat die uit Brussel terugkomen? Mocht dat toch sneller zijn dan gedacht, kan hij er dan voor zorgen dat dit snel geregeld wordt, zodat we niet hoeven wachten tot een later belastingplan? Ik hoop dat de staatssecretaris hier wat meer inzicht in kan geven.

Ik heb een concrete suggestie voor een aanpassing die tot meer flexibiliteit kan leiden, zonder budgettaire gevolgen. Ik zei zonet in een interruptie al dat die suggestie de regeling voor de postcoderoos betreft. In het voorstel in het Belastingplan vormt de installatie waarin de decentrale energie wordt opgewekt per definitie de kern van de postcoderoos. Dat is echter niet zo afgesproken in het energieakkoord. Het kan best praktischer zijn om een installatie in de rand van de postcoderoos te realiseren. Ik noemde al de zonnepanelen, maar het geldt ook voor de windturbines. Wij zouden graag willen dat de belastinginspecteur naar bevind van zaken kan handelen en in overleg met de coöperatie kan bepalen hoe de roos precies wordt neergelegd, waarbij zowel de installatie als de aansluitingen van de leden zich binnen de roos moeten bevinden. Ik heb daarover een amendement ingediend, waarop ik graag de reactie van de staatssecretaris hoor. Ik heb in het wetgevingsoverleg gezegd dat de maatregel voor propaan ons zwaar valt. Propaan wordt vaak gebruikt door mensen die in het buitengebied wonen en die niet veel alternatieven hebben voor de verwarming van hun woning. Doordat de accijns op lpg wordt verhoogd, krijgen zij nu direct te maken met een accijnsverhoging op propaan. Ik heb de brief van de staatssecretaris goed gelezen en ik begrijp dat het lastig is om daarvoor regelingen te treffen. Ik kreeg echter ook het signaal dat de Vereniging Vloeibaar Gas heeft laten weten dat zij wil kijken welke mogelijkheden zij kan realiseren. Ik wil van de staatssecretaris weten of hij het gesprek met die vereniging is aangegaan. Is hij bereid om met de vereniging te praten over haar ideeën en ons daarover te informeren? Dat zal waarschijnlijk niet morgen lukken, maar ik ben benieuwd of daar nog een mouw aan te passen is.

Wij hebben uitgebreid gesproken over de stamrechten. Ik heb de staatssecretaris al bedankt voor het feit dat hij in de sociale plannen rekening houdt met de fiscale mogelijkheden rond het stamrecht. Ik krijg echter veel e-mails en vragen over de overgangsregeling. Voor veel mensen is dat een cruciale zaak, dat begrijp ik wel. Zij zien zich bijna geconfronteerd met ontslag, zij denken dat zij het goed hebben geregeld, maar zij verkeren daarover in onzekerheid. Ik heb daarover nog een aantal vragen, ook naar aanleiding van de brief die wij hebben ontvangen. De onduidelijkheid is nog niet weggenomen. Ik doel dan op de drie gestelde voorwaarden.

Een deel van de medewerkers zal pas op of na 1 juli 2014 formeel werkloos worden. De gouden handdruk wordt dan pas na 1 juli 2014 uitbetaald. Kan de staatssecretaris toezeggen dat ook deze werknemers nog gebruik kunnen maken van de stamrechtconstructie of geldt 1 juli 2014 ook als uiterste stortingsdatum? Het gaat dus om werknemers die op 1 juli worden ontslagen, maar waarvoor de storting bij wijze van spreken op 2 juli plaatsvindt.

Ik heb ook een vraag over wat precies wordt bedoeld met het gestelde dat er voor 1 januari 2014 een stamrechtovereenkomst dient te zijn. Wordt hiermee de vaststellingsovereenkomst tussen de werkgever en de werknemer bedoeld, of moet ook de stamrecht-bv voor die tijd zijn opgericht? Ik krijg hierover graag wat helderheid.

In de brief van de staatssecretaris van afgelopen vrijdag staat dat uit de stamrechtovereenkomst moet blijken dat de werkgever aan zijn werknemer een aanspraak toekent op periodieke uitkeringen ter vervanging van gederfd of te derven loon. Ik heb echter begrepen dat in de praktijk een toezegging van een dergelijke aanspraak op periodieke uitkeringen zelden of eigenlijk nooit wordt gedaan. Is het niet voldoende om te eisen dat op 31 december 2013 de hoogte van de ontslagvergoeding dient vast te staan?

Een ander punt is de vraag of dit ook allemaal geldt voor banksparen.

Ik hoop dat de staatssecretaris op deze punten duidelijkheid kan verschaffen. Wil hij ook toezeggen dat hij samen met het ministerie van Sociale Zaken op korte termijn helder zal communiceren welke voorwaarden er gelden in verschillende situaties? Dat zou heel wat mensen minder stress bezorgen.

Ik heb aandacht gevraagd voor huishoudens met een restschuld die voor 29 oktober 2012 is ontstaan. De mensen die voor die datum een restschuld hebben opgebouwd, worden nu eigenlijk twee keer benadeeld. Ten eerste kunnen zij die restschuld niet meer meefinancieren in de hypotheek. Ten tweede wordt de verruimde schenkingsvrijstelling nu ook niet van toepassing verklaard op deze groep omdat zij net voor die datum zitten. Ik heb gevraagd wat het kost als die vrijstelling op het algeheel van de restschulden wordt toegepast. De staatssecretaris heeft daarop geantwoord dat dit waarschijnlijk 5 miljoen zal kosten. Kan hij voor morgen nog wat meer inzicht geven in de gevolgen als bijvoorbeeld wordt gekozen voor 1 januari 2012, 1 januari 2011 of 1 januari 2010? Dan kunnen wij even wat opties bekijken. Gevoelsmatig zeg ik dat wij die groep misschien toch nog wat meer tegemoet moeten komen, ook omdat dit het een probleem van de restschulden oplost en het kabinet hecht er toch ook aan om de mensen met die problemen wat meer lucht te geven. Ik sluit mij aan bij een aantal voorgaande sprekers dat optie C voor de leidingwaterbelasting het beste aansluit bij de vragen en wensen die wij op dat terrein hadden. Deze geeft wel een prikkel voor de grootste verbruikers om te kijken of zij vergroening kunnen toepassen, want dat loont voor hun ook. Belangrijk was voor ons ook dat mkb-agrariërs hierdoor minder hard worden geraakt dan in de oorspronkelijke voorstellen. Ik zie dat terug in tarief C, dus wat ons betreft kan de staatssecretaris daar uitvoering aan geven.

De heer Groot heeft vragen gesteld over de integriteitsbepaling bij de anbi's. Daar sluit ik mij ook bij aan. Het komt op mij nogal rabiaat over zoals we dat nu doen. Ik ben wel benieuwd of de staatssecretaris hier wat meer ruimte ziet, op basis van de vragen van de heer Groot. Ik begrijp dat de heer Groot een amendement overweegt. Dat zie ik dan wel tegemoet. Ik sta in ieder geval positief tegenover deze gedachte.

Dan ben ik aan het eind gekomen van de punten die nog waren blijven liggen en waar ik nog vragen over had. Ik bedank de staatssecretaris en de collega's voor alle debatten die ik met hen heb gevoerd. Ik zie dat de heer Bashir graag verdergaat met het debat.

De heer Bashir (SP):
Vandaag is een amendement in stemming geweest waar ook uw naam onder stond, om in 2042 de belastingen voor mensen met een inkomen boven €145.000 te verlagen. Ik vraag mij af of mevrouw Schouten ook met een amendement komt om de overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting in stand te houden, want ik dacht dat dit een belangrijk punt voor haar was.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):
Het is toch fijn dat de discussies hier altijd weer herhaald worden. We hebben het er ook uitgebreid over gehad in het wetgevingsoverleg, maar niet over het amendement dat vandaag in stemming is geweest. Daarover heb ik een discussie gehad met uw collega bij wonen. Onze naam staat onder dat amendement, dus het is duidelijk dat dit onze steun kan wegdragen. Sterker nog, in ons verkiezingsprogramma hebben we vergelijkbare maatregelen voor de woningmarkt, waarmee wij zelfs nog wat verdergaan dan het kabinet. Wij sluizen dat evenredig terug over de tweede, derde of vierde schijf. Het feit dat we daar ook de vierde schijf in meenemen, is in lijn met ons verkiezingsprogramma.

We hebben vaker debatten gehad over de algemene heffingskorting. Mijn fractie zou dat graag doen voor gezinnen met kinderen tot 5 jaar, maar dat is niet gelukt. We kunnen allemaal onze wensen en eisen hebben. We hebben er in het begrotingsakkoord wel voor gezorgd dat er meer tegemoet wordt gekomen aan gezinnen dan het kabinet deed, bijvoorbeeld bij de kinderbijslag. Dat was voor ons een belangrijk punt. Op die manier willen wij ervoor zorgen dat keuzevrijheid voor gezinnen voorop blijft staan.

De heer Bashir (SP):
De overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting is verzilverbaar voor mensen met een inkomen dat lager is dan van de partner. Het gaat wel om keuzes maken. We zien welke keuzes hier gemaakt worden. Er wordt een amendement in stemming gebracht dat voordeel oplevert voor mensen met een inkomen boven €145.000, terwijl er geen oplossing wordt bedacht voor de overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting, waar mevrouw Schouten zich voor ingezet heeft. Dat betreur ik zeer.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):
Het is misschien een beetje appels met peren vergelijken. De heer Bashir en zijn fractie hebben ook niet meegedaan bij het Lenteakkoord. Daarbij hebben wij al aangegeven dat er zou worden teruggesluisd naar degenen die de aftrek genoten. Wij hebben heel gericht bekeken hoe wij die teruggave konden vormgeven. Dat is in lijn met de afspraak die we daar hebben gemaakt. Ik wijs erop dat er vaak kostwinnersgezinnen voor de overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting in aanmerking komen, en dat deze ook heel vaak in een hoger belastingtarief vallen, omdat de kostwinner in zijn eentje meer verdient dan twee partners die parttime werken. Daardoor werden ze al redelijk benadeeld. Voor die hele discussie over het leefvormneutraal vormgeven van het belastingstelsel is de commissie-Van Dijkhuizen ingesteld. Ze zouden misschien weleens meer kunnen profiteren van deze vormgeving van de terugsluis dan de heer Bashir doet voorkomen.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.