Datum:            26 mei 2011

De heer Slob (ChristenUnie): Voorzitter. Na het vertrek van de heer Rouvoet zijn bij ons de portefeuilles gewisseld. Ik heb nu mijn vuurdoop als woordvoerder brandweer. Ik heb met veel interesse de brief van de minister gelezen. Wat verstaat de minister onder eigentijdse brandweer? Als ik kijk naar de ontwikkelingen die gaande zijn, lijkt de definiëring te zijn dat dit een brandweer is die vanwege bezuinigingen over steeds minder kazernes beschikt, die uit moet rukken met steeds minder mensen op de wagen, die langere opkomsttijden heeft en die ook ziet dat het aantal vrijwilligers onder druk staat. Het is steeds moeilijker deze mensen vast te houden en een plek in de brandweerorganisatie te geven. Het is wel de kurk waar de brandweer op drijft. Ik hoor dit graag weersproken, want mijn fractie maakt zich hier zorgen over. De VBV schrijft zelfs dat de huidige ontwikkelingen ingrediënten zijn voor «een aantal ernstige ongevalsscenario’s». Ook spreekt men over «onaanvaardbare risico’s voor burgers en brandweerlieden». Ik hoor graag van de minister een reactie op deze noodkreten.

Wij maken ons zorgen over de vermindering van het aantal mensen op de wagen naar vier personen. Wij hebben voor een SP-motie gestemd die trachtte dit tegen te houden. Er is in de jaren negentig een operatie geweest om de standaardbezetting van acht naar zes personen te brengen. Daar ging echter iets aan vooraf. Er is eerst stevig ingezet op preventie. Men heeft bekeken of men risico’s kon aanpakken en valse meldingen kon terugdringen. Daarna heeft men bekeken of er ruimte was om het aantal mensen op de wagen iets terug te laten lopen en te kiezen voor een variabele voertuigbezetting. Ik heb het idee dat we het nu omdraaien. We hebben de keuze gemaakt om terug te gaan naar vier. De minister geeft daar ruimte voor en we gaan achteraf onderzoeken of het niet tot ongelukken heeft geleid. Ik wil weten welke ratio hier achter zit. Ik denk eerlijk gezegd dat de logica van de jaren negentig beter te volgen en meer verantwoord is. Wij vinden het moeilijk voor zo’n keuze verantwoor-delijkheid te nemen. Wij zijn hier niet voor.

Ik noemde de vrijwilligers al, de kurk waar de brandweer op drijft. De druk is groot. Dat heeft veel redenen. Die liggen niet allemaal bij de overheid. Het heeft soms te maken met de gezinssituatie of met het feit dat werkgevers niet volledig mee kunnen werken om vrijwilligers de ruimte te geven. Het heeft ook te maken met de verplichte regionalisering. We hebben in de vorige kabinetsperiode met het CDA en de PvdA een bewuste keuze gemaakt dit niet als blauwdruk van bovenaf op te leggen. We waren bang dat een groot aantal vrijwilligers in een grotere organi-satie ten onder zou gaan en zou vervreemden van de organisatie en het werk. Daardoor kun je ze niet meer vasthouden. Ik zie nog steeds dat die zorg terecht is geweest. Ik vraag de minister wat hij vanuit zijn verant-woordelijkheid doet om de vrijwilligers daadwerkelijk een vaste plek te geven, een appel te doen op werkgevers en ondersteuning te geven om de professionaliteit van de vrijwilligers hoog te houden. Ik weet dat hij veel werkbezoeken heeft afgelegd in het land. Laat een ding duidelijk zijn. Het is ingewikkelder geworden. Het is van belang dat er stevig in wordt geïnvesteerd. Daarvoor heb je een organisatie nodig die dit kan bieden. Van de week hebben we een overleg gehad met minister Schultz van Haegen over de tunnelveiligheid. Toen is ook de brandveiligheid aan de orde gekomen. De kennis over brandveiligheid is in de Nederlandse bouwwereld ontzettend laag. Studenten civiele techniek krijgen hooguit één college brandveiligheid aangeboden. In een land als Zweden zijn zelfs complete academische opleidingen op dit punt en worden bedrijven verplicht fire engineers in dienst te hebben. Het luistert nauw met brandveiligheid in de bouw. Ik heb kort geleden een bezoek gebracht aan Efectis, een Nederlands instituut voor brandveiligheid. Als je één moertje of schroefje verkeerd monteert, kan dat een groot effect hebben. We vragen deze minister om met zijn collega’s van Infrastructuur en Milieu (I en M) en Onderwijs te bekijken of we de kennis over brandveiligheid veel steviger neer kunnen zetten. Ik hoop dat hij verder gaat dan zijn collega van I en M, die zei dat we een platform gaan oprichten. Ik denk dat dat niet echt effectief is. Het is absoluut een punt van aandacht.

Wij vinden het niet erg om te spreken over de repressieve brandweerzorg en hoe we die op een goede manier kunnen vormgeven, ook als het gaat om de financiën. We zullen daarvoor wel betere preventie moeten hebben en risico’s moeten terugdringen, voordat we zulke rigoureuze keuzes maken als nu her en der worden gemaakt. Ik spreek daar namens mijn fractie grote zorg over uit.

Voor meer informatie zie ook www.tweedekamer.nl.