De heer Anker (ChristenUnie):

Voorzitter. Wij hebben het vanmiddag echt over een bizar voorval. Deze "sinterklaasaffaire", op zichzelf al een tot de verbeelding sprekende naam, roept beelden op van een dorpje waar burgemeester en kroegbaas met een dikke sigaar in de ene en een goed glas in de andere hand de stad besturen. Bij sluimerende maatschappelijke onrust wordt er iets georganiseerd, of schuift men wat geld naar een carnavalsvereniging. Dat is natuurlijk een karikatuur. Ik wil dit niet een-op-een op die gemeente leggen. De manier waarop in Echt-Susteren gemeenschapsgeld is verdeeld, heeft echter een hoop commotie opgeleverd, en mijn fractie begrijpt dat heel goed. Ondershands is er geld uitgedeeld, wat achteraf nog even gelegaliseerd is met een raadsbesluit. Dit lijkt meer op witwassen dan op democratie.

Een overheid moet betrouwbaar en integer omgaan met geld van de gemeenschap. Iedereen moet kunnen zien waar geld vandaan komt en waar het heen gaat. Daarom hebben wij regels vastgesteld voor de wijze waarop de overheid haar geld uitgeeft. In de gemeente heeft de raad het budgetrecht. Dat budgetrecht is echter eerst volstrekt genegeerd, en werd vervolgens pas van stal gehaald om de zaak even recht te breien. Dat brengt schade toe aan het vertrouwen van de burger in de overheid. De geloofwaardigheid van het bestuur is dan ook echt in het geding.

Mijn fractie stelde zichzelf de vraag wie hier nu op moet reageren. Er waren partijen die spraken over de mogelijkheden van vernietiging of schorsing door de Kroon. Echter, in het Beleidskader spontane vernietiging van het ministerie van BZK, valt op de eerste bladzijde het woordje "lef" op. Bestuurders moeten hun verantwoordelijkheid nemen en moeten ook het lef hebben om te zeggen dat een ander verantwoordelijk is, niet om de zaak af te schuiven maar om de verantwoordelijkheid daar te laten waar die hoort. Wat betreft de financiële huishouding ligt die verantwoordelijkheid allereerst bij de gemeenteraad. Daar wil de ChristenUnie haar dan ook allereerst neerleggen en laten. Dat is niet om er gemakkelijk van af te zijn maar omdat bestuurders in Echt-Susteren verantwoordelijk zijn en het lef moeten hebben om die verantwoordelijkheid te nemen. Wil het vertrouwen ter plaatse hersteld worden, zal ook daar het herstel moeten plaatsvinden. In die zin is de handelwijze van de burgemeester te prijzen: Enerzijds is die aanpak erop gericht om wat in strijd met de regels is, weer op orde te krijgen, hoewel de hele zaak onverteerbaar blijft. Anderzijds is er de bewustwording dat zulke zaken niet kunnen en in strijd zijn met de integriteit.

Wij zijn wel benieuwd of dit muisje nog een staartje gaat krijgen. Is alles inderdaad zo goed geregeld op dit moment? Is het nu echt klaar? Graag horen wij de mening van de minister daarover. De sinterklaasaffaire waarover wij hier spreken, is hopelijk een incident. Dat het ook maar bij een incident mag blijven. Degenen die overheidsambten bekleden, dienen zich in overeenstemming met de wet en de verantwoordelijkheden van het ambt te gedragen. Lokale volksvertegenwoordigers hebben een verantwoordelijkheid om wethouders, collega-fracties en allen eromheen hierop aan te spreken, ook als er extra sommen geld vrijkomen. Dan heeft men nog steeds die hoge mores te volgen en zich daarnaar te gedragen. Wij vragen daarom ten slotte aan de minister of zij nog concrete suggesties heeft gedaan aan de gemeente om verder te werken aan het herstel van vertrouwen.