Door IJmert Muilwijk, voorzitter van PerspectieF, ChristenUnie-jongeren

Bas van der Vlies merkte laatst terecht op dat er sinds Fitna eigenlijk geen debat meer geweest is over integratie. Maar is er direct na de lancering van Fitna eigenlijk wel een debat geweest? En wat te denken over de tijd daaraan voorafgaand? Is er eigenlijk überhaupt wel een integratiedebat geweest?

De vraag die opdoemt, is wat wij onder een 'goed' integratiedebat verstaan. Laten we eerst deze term eens ontleden. De meeste gangbare definitie van integratie is 'het proces waarbij verschillende componenten samensmelten tot een geheel'. Die componenten zijn in dit geval culturen. Hierbij moeten we gezamenlijk bepalen wat de Nederlandse cultuur is, hoe die verschilt van andere culturen en op welke manier deze het beste in elkaar kunnen 'smelten'. Maar willen we überhaupt wel 'samensmelten'? Willen we eigenlijk wel integreren? Hiervoor is debat noodzakelijk.

Dit brengt ons bij de definitie van een behoorlijk publiek debat. Van Dale omschrijft debat simpelweg als gedachtewisseling. Een integratiedebat zou dus een gedachtewisseling zijn over het proces waarbij verschillende samenlevingen samensmelten. Zo'n gedachtewisseling moet, wil het effectief zijn, gestructureerd contact zijn tussen zender en ontvanger. In het bestaande 'integratiedebat' hebben zender en ontvanger, lees autochtoon en allochtoon, vaak geen direct contact. Sterker nog, veel zenders hebben vaak helemaal geen baat bij contact met de ontvanger. Electorale belangen lijken een belangrijker motief. Zo bleek Geert Wilders tijdens de algemene politiek beschouwingen weer koning in ongenuanceerdheid te zijn: "Henk en Wim betalen voor Achmed en Ali".

Zonder al te veel van een andere cultuur te weten worden er allerlei harde statements gemaakt. Dat zorgt er voor dat er helemaal geen echte gedachtewisseling op gang komt. Politici zoals Wilders creëren bewust een kloof. Een gapend gat in fundamentele waarden.

Ik ben absoluut geen cultuur relativist. Ofwel, er zijn volgens mij zeker Nederlandse en Christelijke waarden die niet onderhandelbaar zijn. Ook ben ik er van overtuigd dat er wel degelijk waarden conflicten zijn tussen de Nederlandse cultuur en nieuwe bevolkingsgroepen. Maar laten we in plaats van direct te schreeuwen eens beginnen met het definiëren van die verschillen.

Direct nadat we als ChristenUnie jongeren aangekondigd hadden een politieke dialoog aan te gaan met moslims, waarbij we feit van fictie willen scheiden, kwamen er negatieve reacties. "En wat denk je dan van Christenvervolging door moslims?". Godsdienstvrijheid is inderdaad in veel overwegend islamitische landen zeer problematisch. En dan te bedenken dat slechts een handje vol geluiden van Christenvervolging ons bereikt. Ik begrijp daarom dat de beelden hiervan onze kijk op moslims in Nederland beïnvloed. Dat doet het bij mij ook. Maar moeten we moslims in alle streken van de wereld aan elkaar gelijk stellen? Zien wij onszelf volledig terug in evangelicals in de VS?

Als Christenen behoren we naastenliefde centraal te stellen. Dat betekent niet dat we naïef door het leven moeten gaan en alles over onze kant laten gaan. Maar het betekent wel dat we iedereen een eerlijke kans moeten geven om zijn of haar visie met ons te delen. Laten we daarom niet bij voorbaat groepen veroordelen. Kritisch zijn mag, maar dan wel graag onderbouwt!