Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Voorzitter. Op 13 januari debatteerden wij over de brand in Moerdijk. Ik heb toen een motie ingediend met het verzoek om tot een schaderegeling te komen voor getroffen boeren. Op 18 januari kwam de regering met de reactie dat het om een complexe problematiek gaat, maar dat wij voor het eind van de maand geïnformeerd zouden worden. Eind januari zijn wij over van alles geïnformeerd, maar niet over een schaderegeling. Wel werden meetresultaten en adviezen bekendgemaakt; het vee moet binnenblijven en telers kunnen de gewassen wel oogsten en opslaan, maar niet in de handel brengen. Met geen woord werd er gerept over schade. Ik ben hierover echt boos. De sector heeft loyaal de adviezen van de nVWA opgevolgd in het belang van de volksgezondheid; dat schept verplichtingen bij de overheid. De schade betreft spruiten en ook andere vollegrondsgroenten die op 5 januari klaargemaakt in de koeling stonden; de schade betreft ook spruiten die op het land staan. Deze schade valt niet onder de normale bedrijfsrisico's van land- en tuinbouw.

            Het gaat echter niet alleen om schade van spruitentelers binnen de 10 kilometergrens, maar ook om de schade ten gevolge van het niet afnemen van onder glas geteelde sla en om de schade bij de spruitenteelt buiten de 10 kilometergrens; wat gras betreft is de schade nog steeds onbekend; ook zijn er vragen over het behoud van het Skal-label voor biologische bedrijven en zijn er kosten voor taxatie en extra bemonstering. Ondertussen heeft de handel het vertrouwen verloren. ALDI en LIDL hebben spruiten uit het assortiment gehaald. De oogst is opgeschoven in tijd en door extra aanvoer op dit moment is er druk op de prijsvorming.

Kortom, het is zeer urgent dat de schade op zo kort mogelijke termijn wordt getaxeerd en dat er een schaderegeling wordt geopend. Daarom wil ik direct in eerste termijn de motie van 13 januari opnieuw indienen. Zij is enigszins gewijzigd, ook qua ondertekening.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat boeren en tuinders in de omgeving van Chemie-Pack forse schade lijden, onder andere vanwege de onverkoopbaarheid van hun producten;

constaterende dat deze boeren en tuinders individuele claims moeten indienen tegen Chemie-Pack om de schade te kunnen verhalen;

overwegende dat boeren en tuinders acuut in financiële problemen kunnen komen, terwijl de afwikkeling van de claims mogelijk jaren kan duren;

constaterende dat bij de toenmalige ATF-brand te Drachten de schadeafhandeling zo'n twee jaar heeft geduurd;

verzoekt de regering, een noodfonds op te richten waarmee aan reële claims van boeren en tuinders die direct schade hebben geleden, tegemoet gekomen kan worden, waarna het schadebedrag door de overheid verhaald wordt op Chemie-Pack,

en gaat over tot de orde van de dag.

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Deze motie is medeondertekend door mevrouw Jacobi, mevrouw Van Tongeren en de heer Dijkgraaf.

De voorzitter: U doet iets ongewoons. U dient in eerste termijn een motie in. Daar moet ik officieel toestemming voor vragen aan de Kamer. Dat wil ik bij dezen doen. Gaan de diverse fracties ermee akkoord dat in eerste termijn al een motie wordt ingediend?

**

De heer Koopmans (CDA): Het is heel vergaand als een Kamerlid dat doet. Ik had het kunnen begrijpen als was toegelicht waarom het in eerste termijn moet. In het begin van haar betoog heeft mevrouw Wiegman bovendien nog wat vragen gesteld aan de regering.

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Ik geef graag een toelichting. Volgens mij heb ik geen vragen meer gesteld. Ik heb een opsomming gegeven van de dingen die zijn gebeurd en ik heb gesteld dat de afspraken niet zijn nagekomen. Ik besef dat het vrij ongewoon is om in eerste termijn een motie in te dienen, maar ik denk dat het vandaag wel passend is. De afspraken zijn namelijk niet nagekomen. Ik herhaal de argumenten en dien dezelfde motie in. Dat lijkt me op dit moment zeer gepast.

De heer Leegte (VVD): Ook de VVD-fractie vindt het een vrij ongewone actie, vooral omdat er vergelijkbare moties in stemming zijn geweest. Het lijkt me niet meer dan normaal om even af te wachten wat de regering te vertellen heeft voordat we met moties gaan zwaaien in eerste termijn.

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Daar zou ik ook graag procedureel op reageren. De motie is op 13 januari ingediend. Op 18 januari is er een brief van de regering gekomen waarin stond dat er een reactie zou komen op deze motie. Die is echter nooit gekomen. Dat is simpelweg niet gebeurd! De motie is weggestemd, omdat -- zo begreep ik van de coalitiepartijen -- er toezeggingen zijn, dus waarom zou er dan gestemd moeten worden? Op zichzelf is dat oké, maar vandaag is er alle reden om dezelfde tekst en hetzelfde verzoek onder de aandacht te brengen van de regering. Het gaat er niet om dat er nieuwe ontwikkelingen en nieuwe vragen zijn. De feiten zijn nog steeds hetzelfde. Sterker nog, er is nog meer informatie over waar het precies om gaat.

De voorzitter: Niemand betwist uw recht om een motie in te dienen. Het gaat nu alleen om de vraag waarom dat in eerste termijn moet gebeuren.

**

Mevrouw Jacobi (PvdA): Heeft mevrouw Wiegman er bezwaar tegen om deze motie in tweede termijn opnieuw in te dienen?

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Dat zou ik kunnen doen, al zie ik niet direct in waarom. Wat mij betreft, is er namelijk helemaal geen tweede termijn, want de zaken zijn duidelijk.

Mevrouw Jacobi (PvdA): Het punt is gemaakt. Ik zou mevrouw Wiegman willen adviseren om in tweede termijn, na de reactie van de staatssecretaris, hetzelfde punt te maken. Dan zijn we van dit gedoe af. Ik wil graag weer terug naar de inhoud.

De voorzitter: Ik sluit me daar graag bij aan. Ik proef namelijk ook geen meerderheid onder de Kamerleden om toestemming te geven om dit in eerste termijn te doen. Die toestemming is wel nodig gezien artikel 66 van het Reglement van Orde.

**

De heer Koopmans (CDA): Vanwege de slotopmerking van mevrouw Wiegman moet me nog wel iets van het hart. Alles is haar duidelijk en zij is niet geïnteresseerd in het antwoord van de regering. Ik vind het geen goed idee om deze procedure vaker toe te passen in de Kamer. Dat moeten we niet doen. Mevrouw Wiegman moet de motie gewoon straks in tweede termijn indienen.

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Ik heb respect voor het punt van orde. Daar onderwerp ik mij volledig aan, maar ik wil wel even iets rechtzetten. Ik denk dat de heer Koopmans mij verkeerd begrepen heeft. Ik ben blij met het debat. Ik ben blij dat er uitleg komt, juist gezien het feit dat toezeggingen niet zijn nagekomen. Het is niet zo dat ik niet geïnteresseerd ben in de antwoorden. Ik had er echter wel behoefte aan om in eerste termijn heel duidelijk te wijzen op de motie die 13 januari is ingediend en waarop bepaalde toezeggingen zijn gedaan.

De voorzitter: De motie wordt in tweede termijn ingediend.

**

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Als de motie in tweede termijn wordt ingediend en mevrouw Wiegman dat op prijs stelt, mag mijn naam er ook onder. Mijn naam stond ook onder de eerste motie.

            Ik heb een vraag. Ik heb de eerste motie van mevrouw Wiegman van harte medeondertekend en ondersteund. Ik vind namelijk dat individuele ondernemers die op geen enkele manier schuld dragen aan wat hier gebeurd is, niet met jarenlange procedures en gedoe mogen worden geconfronteerd. Ik begrijp de initiatieven van de ChristenUnie ook zo. Wat is het verschil met de situatie bij de Q-koorts? Toen zijn personen slachtoffer geworden van een dierziekte. Zij kunnen daar niets aan doen. Zij zijn chronisch ziek en hebben jarenlang gedoe.

De voorzitter: Wat is uw vraag?

**

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Toen heeft de ChristenUnie het voorstel om een noodfonds op te richten om de schade te vergoeden, niet gesteund. Wat is dan het verschil tussen wat mevrouw Wiegman nu voorstelt, waarvan ik een groot voorstander ben, en de situatie bij de Q-koorts en andere zoönosen?

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Over deze vraag heb ik in het debat over de Q-koorts ook met collega Thieme van gedachten gewisseld. Volgens mij is hier wel een verschil. Voor mensen die ziek zijn, hebben wij gelukkig goede verzekeringen in Nederland, waarmee mensen toegang kunnen krijgen tot gezondheidszorg. Dat staat. Hier gaat het echter om schades die niet verzekerd zijn. Dat is voor mij de reden om hier op deze wijze aandacht voor te vragen. Ik wijs wel graag op de andere zaken die wij in het debat over de Q-koorts naar voren hebben gebracht. Wij hebben toen bijvoorbeeld de moties gesteund om absoluut aandacht te vragen voor de getroffen mensen en de ontstane situatie.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik begrijp het nog steeds niet. Er zijn natuurlijk verzekeringen voor je gezondheid. De directe schade die op dag één optreedt, is gedekt. De ChristenUnie kan echter niet om mensen heen die chronisch ziek of arbeidsongeschikt worden en jarenlang last daarvan hebben. Dit is schade die je misschien niet in de eerste minuut ziet, maar zeker wel vanaf een halfjaar. Daar zou de overheid ook iets mee moeten willen. Ik snap het gewoon niet.

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Ook voor de gevolgen van de ziekte en de schade die mensen naar aanleiding daarvan kunnen ondervinden, zijn er verzekeringen en regelingen in Nederland. Als je getroffen wordt door een ziekte en dit de gevolgen zijn, geeft dat een heel wrang gevoel. Dat is absoluut zo. Daarom heb ik tijdens het debat ook duidelijk medeleven uitgesproken. Ik wijs wel op de regelingen en mogelijkheden die er nu al zijn voor mensen die getroffen zijn door de Q-koorts.