Tineke Huizinga-Heringa: Voorzitter. De situatie in Irak is zorg-wekkend. Het ene slechte bericht rolt bijna over het andere heen. De val van het Saddam-regime, dit weekend een jaar geleden, lijkt gevierd te worden met zich steeds uitbreidend geweld tegen de coalitietroepen. Het trieste dieptepunt zijn de gijzelingen van buitenlandse burgers. Mijn fractie heeft waardering voor de standvastigheid van de Japanse en Italiaanse regeringen, die niet bezweken voor de druk van de verschrikkelijke berichten en beelden.

Ik ga nu eerst in op de situatie van de Nederlandse militairen in Irak. Mijn fractie hecht aan de Nederlandse bijdrage aan de wederopbouw van Irak, maar dan moet er wel gelegenheid voor een werkelijke bijdrage zijn. In de media verschenen berichten dat door de opgelopen spanningen in Irak de aanwezige troepen nauwelijks meer aan hun taken toekomen. Dat is iets anders dan wat de ministers ons schrijven, namelijk dat de normale werkzaamheden gewoon doorgaan. Graag ontvang ik hierop een reactie. 

Vorige week is de Nederlandse kolonel Rob Veldman naar Irak vertrokken om in de ''Nederlandse'' provincie al Muthanna de politietop te adviseren. Hij houdt er rekening mee dat het geweld overslaat naar ons gebied. Als dat zou gebeuren, wat zou dit dan betekenen voor de concrete taken?

Wat de veiligheid betreft merk ik op dat in de brief die wij deze week van de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie ontvingen, wordt gesproken van het verhogen van de ''alert state''. Vorige week hebben ook de Nederlandse militairen wapens in beslag genomen en personen gearresteerd. Ook in al Muthanna zijn aanhangers van al Sadr aanwezig. Daarnaast is het Nederlandse kamp vorige week beschoten. Deze feiten en het verhogen van de ''alert state'' wijzen erop dat de veiligheidsrisico’s zijn toegenomen. Mocht de situatie verder verslechteren, welke maatregelen stelt de minister zich dan voor te nemen?

Over een mogelijke verlenging van de missie merk ik het volgende op. De ministers hebben geschreven dat de veiligheidsfunctionarissen nog niet volledig operationeel zijn, omdat hun onervarenheid en de beperkte materiële capaciteit hun optreden belemmeren. In een krant heeft gestaan dat minister Kamp zou speculeren op het vertrek van de Nederlandse militairen, omdat de nieuw opgeleide Iraakse politie- en veiligheidsfunctionarissen steeds beter zelf in staat zijn de orde te handhaven. Hoe verhouden die twee berichten zich tot elkaar? Is het mogelijk dat de Nederlandse missie eind juni klaar is om haar taken over te dragen en dat een verlenging niet aan de orde zal zijn?

Wij steunen de inspanningen van de regering om zo snel mogelijk te komen tot een nieuwe resolutie van de VN-veiligheidsraad. bij een eventuele verlenging van de missie spelen voor mijn fractie ook de politieke context en de overige ontwikkelingen wat betreft de overdracht van de macht in Irak een grote rol. Ook belangrijk blijft de mogelijkheid van de Nederlandse missie om een wezenlijke bijdrage aan de ontwikkeling van Irak te leveren. Daar is het uiteindelijk om begonnen.