Afgelopen week bezocht ik de Sint Pieter in Rome. Voor het eerst zag ik met eigen ogen dat imposante gebouw en de enorme zuilengalerijen aan weerskanten van het plein voor de basiliek. Een schitterend geheel, ontworpen om indruk te maken en macht uit te stralen.
In de kerk zelf blijkt dat opnieuw. Op het middenpad dat naar het altaar leidt, staan de afmetingen van andere kerken op hele wereld. De boodschap dat de Sint Pieter de grootste kerk op de hele wereld is en hoort te zijn, wordt op die manier duidelijk. Er is een kerk in Zuid-Amerika met afmetingen die de maten van de Sint Pieter overtreffen, maar op het middenpad wordt deze werkelijkheid aangepast: hier is ook deze kerk kleiner dan de Sint Pieter.
Het samengaan van godsdienst en wereldlijke macht fascineerde mij het meest bij mijn bezoek aan Vaticaanstad. In vorige eeuwen wilden Pausen ook machtige leiders op het wereldtoneel zijn. De trots van machthebbers, de behoefte om te intimideren, was bijna overal merkbaar in die eeuwenoude gebouwen.

De reden van mijn bezoek aan Rome was een onverwachte vrije week. In verband met de formatie had ik geen afspraken gemaakt. De ChristenUnie was in beeld bij de verkennende besprekingen en niemand wist hoe lang de verkenningen zouden duren of welke keus de partijen zouden maken.
Ik hoorde iemand de ChristenUnie eens beschrijven als een voetbalclub die alleen theorielessen geeft: De spelers mogen niet het veld op, dan zouden hun mooie witte shirts vies kunnen worden. De formatie besprekingen hebben in ieder geval duidelijk gemaakt dat die beschrijving niet klopt. De ChristenUnie is geen getuigenispartij. Maar om te regeren moet je wel gevraagd worden. Als je niet mee mag spelen, krijg je de kans niet om vies te worden. De voorkeur van VVD en CDA ging er naar uit om het met D66 te proberen, al waren er in de pers ook andere geluiden te horen. In het Friesch Dagblad spraken de Friese Tweede Kamerleden zich uit voor een combinatie met de ChristenUnie.

Waren de formatieverkenningen anders gelopen, dan was mijn partij nu druk bezig met onderhandelen. Dat zou niet eenvoudig zijn. Het is wel duidelijk dat de voetbalshirtjes niet brandschoon zullen blijven, maar helemaal pikzwart hoeven ze nu ook weer niet te worden. Over sommige onderwerpen die ons na aan het hart liggen zou nog behoorlijk gesteggeld moeten worden, asielbeleid, sociaal beleid, medisch-ethische thema’s. De verkenningen gaven aanleiding om vertrouwen in een goede afloop te hebben.

Een ander punt is de plaats van de SGP. Een formatie met ChristenUnie, CDA en VVD kan rekenen op 75 zetels. Precies de helft van het aantal stemmen. Voor een meerderheid in de Kamer zou nog een vierde partij nodig zijn , de SGP. Het ‘vrouwenstandpunt’ van deze partij is nog eens uitgebreid in het nieuws geweest. Het is beter om te spreken over het ‘geen vrouwenstandpunt’. Het feit dat voorman Van der Vlies het 85-jarige bestaan van zijn partij met ‘Herrentorte’ wilde vieren geeft al te denken.
Het denken over vrouwen in de politiek heeft een hele ontwikkeling ondergaan in de laatste 50 jaar. Alle partijen, ook de voorlopers van PvdA en CDA, hadden moeite met vrouwen in de politiek. Gaandeweg is daar verandering in gekomen. Ook nu nog wordt de top van de Nederlandse politiek bevolkt door mannen. Dat geldt voor alle partijen. Het lijkt daarom een kwestie van tijd voor de SGP overstag zal gaan. Onderzoek onder de jongeren in de achterban geeft aan dat driekwart van hen af wil van de weigering om vrouwen in de politiek actief te laten zijn.

In Rome werd ik opnieuw bepaald bij de scheiding tussen Kerk en Staat. De geschiedenis heeft laten zien dat het streven naar wereldlijke macht door kerkelijke leiders tot grote ontsporingen kan leiden. Die twee moeten niet weer met elkaar vermengd worden.
Een politieke partij, ook een christelijke politieke partij, kan vuile handen maken en moet dat zelfs doen. Anders kan ons land met zijn vele minderheidspartijen niet geregeerd worden. Ons poldermodel bestaat immers bij de gratie van het compromis.
Van een Kerk wordt iets anders verwacht. Kerken moeten de goede weg wijzen, oproepen tot bezinning. Wijzen op de grootheid van God en op Zijn liefde voor de mensen. Daar horen geen vuile handen bij.