De heer Slob (ChristenUnie): Voorzitter. Tijdens Kamerdagen verblijf ik in Den Haag en begeef ik mij meestal met het openbaar vervoer, bus en tram, door deze mooie stad. Met name de afgelopen weken en ook vandaag werd er zo'n beetje om de vijf minuten omgeroepen dat met ingang van 3 februari de strippenkaart echt voorbij is. Het bleef rustig in de tram. De mensen veerden niet allemaal op. Er waren heel veel mensen die een dagblad voor zich hadden waarin werd bericht over datgene waar we nu dit spoedoverleg over hebben, namelijk dat de ov-chipkaart gekraakt is. Ik begrijp de rust van de reizigers wel, omdat het hen niet direct raakt. Men komt niet aan het saldo. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat we dit zomaar voorbij moeten laten gaan, want wat er nu gebeurt, is toch behoorlijk heftig. Maar ik wil het wel even vanuit het perspectief van de reiziger benaderen. Er zijn veel vragen gesteld over de wijze waarop de minister zou moeten reageren op het kraken. Ik wacht haar beantwoording af.

We wisten dat de fraudegevoeligheid redelijk groot was. We hebben dit niet kunnen voorzien, maar we wisten wel dat er misschien nog een keer iets zou gebeuren. Daarom hebben we afspraken gemaakt over migratie naar een nieuwe chip. Vorig jaar februari is daar uitgebreid over gesproken in de Kamer. Toen is er ook extra geld, zo'n 7 mln., beschikbaar gesteld voor een versneld migratieplan. Dat zou 1 november afgerond moeten zijn. Nu is de mist echt heel erg dicht. Aan de ene kant zegt TLS letterlijk in de pers dat er nog geen definitieve keuze is gemaakt. Aan de andere kant schrijft de minister dat zij bezig is met de invoering van een nieuwe chip. Deze is inmiddels gestart. Het is onduidelijkheid troef op dit punt. Dit is wel heel belangrijk, juist als reactie op hetgeen in de afgelopen week gebeurd is. In kranten kunnen we nu complete handleidingen lezen hoe mensen dat zelf kunnen toepassen. Volgens mij is dat aanzetten tot fraude. Ik hoop dat vrij hard en stevig tegen dat soort praktijken zal worden opgetreden. In dat opzicht heb ik mij verbaasd over de wijze waarop de SP onder de noemer wetenschappelijk onderzoek haar medewerkers inzet. Het wordt enigszins verzacht doordat diegene een kaart had die geldig was voor dat traject, maar ik zou mijn medewerkers daar nooit en te nimmer toestemming voor hebben gegeven.

Er is dus grote onduidelijkheid, ook over waar Trans Link Systems mee bezig is. Vandaag moeten we het hebben over de migratie naar de nieuwe chip, ook als antwoord op wat er is gebeurd. Ik wil van de minister absolute helderheid krijgen over wat er is gebeurd met de gemaakte afspraken en met het daarvoor beschikbaar gestelde geld. Het kan niet zo zijn dat we nu tegenstrijdige berichten krijgen van zowel TLS als de minister. Dat kan zeker niet als ik bedenk dat we in oktober nog een groot overleg gehad hebben waarin ferme taal is gesproken door minister Eurlings. Deze minister heeft dat in feite ook wel overgenomen. Er zou weer meer regie gepakt worden en het zou weer strakker worden aangestuurd. Als je dit soort berichten krijgt, ontbreekt de regie echter. Dat is wat ons betreft niet acceptabel.

Mijn fractie ziet niet direct reden om ineens af te zien van de invoeringsdatum van 3 februari, mede vanwege het feit dat de reizigers daar niet direct door getroffen worden als ze zich, zoals je in Nederland ook mag verwachten, netjes aan de wet houden. Uiteraard wil dat niet zeggen dat de minister niet in beweging hoeft te komen om verder te gaan met de migratie. Daar heb ik mijn vragen over gesteld. Het kan zijn dat de antwoorden van de minister ons op andere gedachten brengen, maar op dit moment zien wij niet echt reden om alles op stel en sprong stil te leggen. Ik heb wel een vraag over de berichten, met name van ROVER, over de kostenverhoging voor de mensen in Haaglanden en in de Zuid-Hollandse concessie. Kan de minister daarop reageren?

Ik heb nog twee punten die ik aan de minister wil meegeven als vervolg op afspraken die wij in oktober hebben gemaakt met minister Eurlings. Allereerst de buurtbus. Ik heb destijds aandacht gevraagd voor het feit dat nogal wat buurtbussen reizigers met een ov-chipkaart weigeren. Die reizigers moeten alsnog apart betalen. Er zijn afspraken gemaakt dat dit zou worden aangepakt. Het hangt alleen nu nog steeds. Ik zou graag willen dat de minister afspraken maakt met decentrale overheden dat binnen drie maanden alle buurtbussen gewoon toegankelijk zijn met een ov-chipkaart. Het gejojo moet niet door blijven gaan. Dat past ook bij de regierol die het kabinet zich op dit dossier heeft aangemeten. Als we terugkijken op waar het wel of niet is fout gegaan, dan zat daar volgens mij echt de weeffout in dit verhaal. Balkenende II heeft in 2003 de keuze gemaakt, waar wij overigens niet voor waren, om de regie niet landelijk neer te leggen maar bij de vervoerders en de decentrale overheden. We hebben in de jaren daarna gezien hoe zich dat ontwikkeld heeft. Dat kun je niet meer rechtbreien op dit moment. Dat is toen helaas een foute keuze geweest.

Daarnaast heb ik nog een vraag over wat wij in slecht Nederlands de "single check-in and check-out" noemen. Wat ons betreft, is dat dé oplossing voor het woud aan poortjes en het gejojo tussen de verschillende vervoerders. Minister Eurlings heeft toegezegd dat vrij snel te zullen regelen. Nu heb ik gelezen dat het nog steeds de vraag is of de single check-in and check-out wel nodig is. Volgens mij zijn we die fase al voorbij. Het moet gewoon gebeuren. We zijn duidelijk geweest. Stop met die tijdverspilling. Het gaat nu alleen nog om de vraag hoe en wanneer. Graag zou ik willen dat de minister dat zo snel mogelijk gaat uitvoeren en dat ook op dit punt het heen en weer jojoën, het pingpongen, niet door blijft gaan. Daar is de reiziger, die de minister zo graag met een hoofdletter wil schrijven -- dat steun ik ook -- enkel de dupe van.