De leden van de fractie van de ChristenUnie hebben met belangstelling kennis genomen van het voorstel van wet hetgeen beoogt de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden, de Penitentiaire beginselenwet en de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen te wijzigen in verband met de verruiming van de mogelijkheid onvrijwillige geneeskundige behandeling te verrichten. Het wetsvoorstel strekt ertoe de mogelijkheden tot onvrijwillige geneeskundige behandeling in inrichtingen voor ter beschikking gestelden (hierna: tbs'ers), het gevangeniswezen en justitiële jeugdinrichtingen te verruimen, in navolging van de wijziging van de Wet bijzondere opneming in psychiatrische ziekenhuizen (voorwaardelijke machtiging en dwangbehandeling).

De leden van de fractie van de ChristenUnie onderschrijven de doelstelling van het wetsvoorstel, maar hebben in dit stadium op een enkel punt nog de behoefte aan een nadere toelichting.

De verruiming van de mogelijkheid tot onvrijwillige geneeskundige behandeling dwangbehandeling betekent een verschuiving van het criterium dat de handeling naar het oordeel van de arts volstrekt noodzakelijk is ter afwending van gevaar voor gezondheid of de veiligheid van de persoon in kwestie of anderen naar het criterium dat het gevaar dat de stoornis van de geestvermogens de gedetineerde patiënt doet veroorzaken, blijft voortduren en voor zover aannemelijk is dat zonder die behandeling dit gevaar niet binnen een redelijke termijn kan worden weggenomen. Het dient daarbij altijd te gaan om een ultimum remedium een middel dat pas toegepast kan worden als andere middelen hebben gefaald. De leden van de fractie van de ChristenUnie verzoeken de regering in te gaan op de vraag of dit nieuwe criterium niet veel moeilijker objectiveerbaar en daardoor voor de klachtencommissie en de rechter moeilijker toetsbaar is, zo vragen de leden van de fractie van de ChristenUnie. Zij vragen de regering daarbij in te gaan op de vraag hoe in dit opzicht de ervaringen zijn na de wijzigingen in de Wet bijzondere opneming in psychiatrische ziekenhuizen, waarbij een verschuiving plaats vond van het criterium dat een patiënt een gevaar moet zijn voor zichzelf of anderen naar het criterium dat aannemelijk is dat zonder dwangbehandeling het herstel van de patiënt aanmerkelijk langer zal gaan duren.

De Raad van State adviseert tot voorafgaande toetsing van onvrijwillige geneeskundige behandeling aan gedetineerden in overeenstemming met de zorgmachtiging voor verplichte zorg op grond van het wetsvoorstel verplichte GGZ. De regering kiest er voor om aansluiting te zoeken bij de systematiek in het penitentiaire recht. Er wordt gekozen voor een rechterlijke toetsing achteraf, waarbij schorsende werking kan worden verleend aan het bezwaar en beroep. De leden van de fractie van de ChristenUnie verzoeken de regering nader toe te lichten op welke wijze dit uitgangspunt zich verhoudt tot het uitgangspunt in het voorstel van Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (32399) In dat wetsvoorstel is het uitgangspunt vooraf wordt getoetst of is voldaan aan de criteria voor verplichte zorg. Alleen in noodsituaties is geen voorafgaande toets voor verplichte zorg vereist. De regering redeneert vanuit de systematiek van het penitentiaire recht, de leden van de fractie van de ChristenUnie verzoeken de regering bij de gevraagde toelichting in te gaan op de vraag waarom vanuit het perspectief van de patiënt dit onderscheid in toetsing vooraf en toetsing achteraf gerechtvaardigd is.