De heer Anker (ChristenUnie): Voorzitter. Er staat een heleboel op de agenda. Ik ga het niet over alles hebben, wel over veel. Dan weet u dat.

Eerst wil ik stilstaan bij de medische zorg, waar al eerder uitvoerig over gesproken is. De staatssecretaris heeft een redelijk positieve brief gestuurd, waarin zij toegeeft dat er wel dingen zijn fout gegaan in het verleden, maar dat het opstartproblemen waren die inmiddels zijn opgelost. Wij krijgen brieven van allerhande organisaties waarin staat dat dit helemaal niet het geval is. Mensen maken zich heel grote zorgen als het gaat over het gebruik van de praktijklijn, de privacy, de verpleegkundige intake die in sommige gevallen zes weken na binnenkomst nog niet heeft plaatsgevonden, de tbc-check, beveiligingsmensen die moeten worden ingezet bij spoedeisende hulp. Er is een groot aantal zorgen. Ik wil graag van de staatssecretaris horen hoe zij de signalen waardeert die wij van de andere organisaties krijgen. Volgens mij moet zij daar wat mee. De Taskforce gezondheidszorg asielzoekers wordt opgeheven. Kunnen we echt concluderen dat dit project klaar is? Zou de taskforce niet nog een tijdje moeten doorgaan? Zouden organisaties die zich extra druk maken om de medische zorg voor asielzoekers daar niet een plek in moeten hebben, zodat zij met elkaar tot een goed systeem kunnen komen? Graag een reactie.

Over de leges is ook al uitvoerig gedebatteerd. Ik heb wel eens gezegd dat ik het idee had dat de vuilnisophaaldiensten en bedrijfsrestaurants werden meegerekend bij de leges. Het hebben van een overheidsapparaat kost gewoon geld. Dat is niet direct toe te rekenen naar de producten die de overheid levert. Als ik een paspoort haal, betaal ik daar ook niet de burgemeester mee, bijvoorbeeld. Als ik daar achter zou komen, zou ik daar redelijk wat herrie over maken.

In de begroting staat het voorstel om de leges te verhogen. Ik meen op pagina 98. Tegelijkertijd loopt er op dit moment nog een onderzoek door Ernst & Young naar de kostprijsberekening. Ik vraag me af hoe de staatssecretaris daartoe komt, zeker gelet op alle signalen over de ontzaglijk hoge leges. Ik liep in de praktijk aan tegen een heel specifieke kwestie. Een vrouw krijgt te horen dat zij voor een bepaalde medische procedure niet in aanmerking komt, maar dat er voldoende redenen zijn om een aanvraag in te dienen op basis van artikel 8. Er is dus al een heel proces gaande bij de IND, het dossier is meer dan bekend, maar zij moet weer een heel nieuwe aanvraag indienen en €830 aan leges betalen. Volgens mij zitten wij niet te wachten op extra procedures om een heleboel mensen aan het werk te houden. Waarom zijn die leges zo ontzettend hoog? Voor haar is het extra schrijnend. Het ziet ernaar uit dat zij alle recht heeft om hier te blijven, maar dat kan niet omdat zij het geld niet heeft om die nieuwe procedure aan te gaan. Zij heeft blijkbaar een verkeerde procedure ingezet. Ik vraag me echt af waar het voornemen vandaan komt om de leges te verhogen, terwijl ze al ontzettend hoog zijn, zeker als je ze internationaal vergelijkt.

Over Somalië hebben we een uitgebreid debat gehad naar aanleiding van het opheffen van het categoriaal beschermingsbeleid om misbruik en fraude tegen te gaan. Daar kwam een heel aantal maatregelen uit. Die hebben wij gesteund. Het is een heel zorgelijke situatie in Somalië. Ik ben er helemaal niet blij mee dat het daar zo slecht gaat dat wij daar in Nederland een asielbeleid voor moeten voeren. Dat is echt een probleem. Ik wil van de staatssecretaris weten hoe dit beleid ten aanzien van Somalië vorm heeft gekregen. Door een aantal ngo's, onder andere de UNHCR, zijn ons daarover brieven gestuurd. Komt het voor dat een Somaliër die geen fraude heeft gepleegd en afkomstig is uit een gebied waarvoor voorheen de categoriale bescherming gold, nu geen bescherming krijgt? Kan dat voorkomen? Hoe gaat het bij gedwongen uitzetting van Somaliërs? Gaat het daarbij alleen om onder het categoriaal beleid als relatief veilig aangemerkte gebieden of gaat het om meer bestemmingen? Om welke gebieden gaat het dan? Ik kreeg daarover gisteravond nog een brief van de UNHCR waarin deze zorgen werden geuit. Ik leg die zorgen graag hier op tafel.

Dan de rapportage Vreemdelingenketen. Ik ben blij dat de staatssecretaris de eerste stap heeft gezet in het verbeteren van de rapportage. Op een paar punten vragen wij aandacht. Wij zijn heel blij met de positieve uitwerking van de snelle actieteams op de mensensmokkel vanuit Nigeria naar Nederland, onder andere de Koolviszaak bewijst dat wij een bende hebben kunnen oprollen. Dat is een goede zaak. Het is altijd de vraag geweest waar de mensenhandelstroom naar toe gaat. Ik vraag me af of er nog steeds gekeken wordt naar Nigeria als bronland voor mensenhandel en of de aandacht na de vliegvelden nu naar de havens wordt verlegd?

Het aantal vervolgaanvragen vertoont een dalende trend. Dat is een heel bijzonder en eigenlijk heel positief feit. Het verminderen van vervolgaanvragen is immers een van de doelen van de nieuwe asielprocedure. Het is nu interessant om te weten waarom onder de huidige procedure die vervolgaanvragen aan het dalen zijn. Zijn daar oorzaken voor aan te wijzen? Zijn dat ook succesfactoren die we moeten meenemen naar de nieuwe asielprocedure?

Het COA wordt geconfronteerd met een acute vraag naar capaciteit, zozeer dat er zelfs tenten zijn opgebouwd. Het zijn geen legertentjes meer. Daar ben ik al heel erg blij mee. Het zijn redelijke paviljoens waar ook bedrijven feesten in kunnen organiseren bijvoorbeeld, maar het is niet ideaal. In het vorige AO heeft de staatssecretaris gezegd dat zij er zo snel mogelijk van af wil, maar het lijkt er nu naar uit te zien dat die tenten er nog wel een tijdje staan. Wat is nu precies de planning met de tenten? Vervolgens wordt er in de rapportage gemeld dat het COA in overleg is met een aantal gemeenten voor duurzame capaciteit. Dat is altijd een probleem. Er zijn gemeenten die absoluut geen asielzoekerscentrum willen. Er zijn ook voorbeelden waarin gemeenten na aanvankelijke weerstand er eigenlijk nooit meer van af willen vanwege de effecten op de lokale economie en werkgelegenheid. Is het mogelijk dat de staatssecretaris het COA ondersteunt bij de onderhandelingen die het telkens weer moet voeren met gemeenten over tijdelijke vergunningen of een tijdelijke locatie. Het is een ontzaglijke klus waar het COA telkens voor gesteld wordt. We willen allemaal niet dat asielzoekers terechtkomen in bungalowparken of weet ik wat voor exotische noodvoorzieningen. Dat moet gewoon niet de bedoeling zijn. Als dit nu echt zo'n probleem is, kunnen wij daar dan op landelijk niveau niet iets voor doen?