Algemeen Overleg met staatssecretaris Nijs (OCW) m.b.t. onderzoek onregelmatigheden bekostiging in het (hoger) onderwijs

Woordvoerder Arie Slob

MdvZ, naar ik hoop is de bel voor de laatste ronde gegaan. Het wordt tijd dat we een punt gaan zetten achter deze problematiek. Duidelijk is zeer gewenst. Conform de wens van de meerderheid van de Kamer (motie Joldersma c.s.) gebeurt dit in samenspraak tussen regering en kamer. We mogen nu gezamenlijk een onafhankelijke commissie in de startblokken zetten. Ik betreur het dat een groot aantal fracties (PvdA, SP, GroenLinks en D66) bewust dit overleg mijden. Ook onze fractie krijgt wel eens niet haar zin in de Kamer, maar onze insteek is dan altijd dat we constructief blijven meedenken vanuit het besluit dat door de meerderheid van de Kamer genomen is. Andere fracties schijnen daar anders over te denken. Ik hoop wel dat acties die zij gaan ondernemen (de PvdA wil hoorzittingen gaan opzetten) dit onderzoek niet in de wielen zal rijden.

Wat betreft de stukken die we nu bespreken kan ik melden dat die er in hoofdlijnen goed uitzien. Ze zijn ook in de lijn van het actieplan (met name deel I) zoals we die al eerder aan de orde hebben gehad. Ik heb wel een paar vragen:

1. Allereerst over de periode die onderzocht gaat worden. In principe heeft het onderzoek ebtrekking op de achterliggende vijf jaar (1998-2002). Vanwege inschrijvingsgegevens gaan we dan terug naar 1 oktober 1996. Bij de BVE ligt dat anders omdat in deze sector in 2000 een nieuw bekostigingssysteem in werking is getreden. Nu kan het zo zijn dat hoe verder we in de tijd teruggaan, de inschrijvingsgegevens een afnemende betrouwbaarheid vertonen. In dat opzicht krijgt de onafhankelijke commissie de ruimte om daar er bv. voor te kiezen dan maar vanaf 1998 te gaan onderzoeken. Ik ga ervan uit dat de commissie daarin zorgvuldig haar keuzen zal maken. Ik wil wel waarschuwen voor ongelijke behandeling. Het mag niet zo zijn dat instellingen die altijd hun gegevens en administraties keurig op orde hebben gehad, intensiever onderzocht worden dan instellingen waar dat niet het geval is geweest.

2. De opdracht van de commissie is tweeledig (wegwerken oranje casussen) en vervolgonderzoek. Wat betreft de oranje casussen ben ik blij met de uitvoering van de door mij en anderen ingediende en door een meerderheid van de Kamer aangenomen motie (motie Slob c.s.). Ik ga ervan uit dat in korte tijd (op instellingsniveau) deze casussen weggewerkt zullen worden.

3. wat betreft het vervolgonderzoek is het doel om bij alle onderwijsinstellingen te toetsen of handelwijzen zoals die beschreven staan in het rapport 'Ruimte voor Rekenschap' voortkomen die in strijd zijn met of met de bedoeling van de wet. Bij dit vervolgonderzoek zal de commissie dus het lijstje uit 'Ruimte voor Rekenschap' gebruiken en de reeds beschikbare gegevens van het zelfreinigend onderzoek. Mij valt op de stelligheid dat het lijstje in 'Ruimte voor Rekenschap'volledig zou zijn. Waar baseert u die stelligheid op? Zou het niet heel goed kunnen zijn dat er nog meer toegepaste overtredingen van de bekostigingsregels boven tafel zullen komen. Ons zicht daarop is toch niet volledig geweest?

4. Wat gebeurt er als er bij instellingen nieuwe handelwijzen boven tafel komen in de categorie Rood, die niet eerder zijn gemeld in het kader van het zelfreinigend onderzoek? Klopt mijn constatering dat hier tegenéxtra zal worden opgetreden?

5. Ik ga ervan uit dat de gegevens die dit vervolgonderzoek zal gaan opleveren meegenomen zullen worden bij het opzetten van een risicoprofiel per instelling. Dat zal - naar ik aanneem- een apart traject worden.

6. U kiest ervoor de commissie bij geconstateerde overtreding (fraude) zelf aangifte te laten doen bij het Openbaar Ministerie. Om dat daar ook een andere keuze mogelijk zou zijn geweest, ben ik benieuwd naar de onderbouwing van deze keuze.