Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie) constateert dat, ondanks de inspanningen van overheden en bedrijfsleven, aansprekende resultaten tot nu toe zijn uitgebleven, ook door de onduidelijkheid over verantwoordelijkheden, bevoegdheden, doelstellingen en kostentoedelingen. Zo kan het niet langer, gelet op de ambitieuze kabinetsdoelstellingen op het gebied van duurzaamheid. In Leek, Grootegast en Marum worden drankkartons en kunststoffen apart ingezameld. De resultaten zijn boven verwachting. Van het ingezamelde materiaal wordt 70% hergebruikt, terwijl de resterende 30% als secundaire brandstof wordt aangewend.

De inzet van de minister om de inzamelings- en recyclingdoelstelling naar 40% op te schroeven, is prima, maar kan dat percentage niet nog meer omhoog, kijkend naar de ervaringen in het noorden van het land? De minister wil naar één doelstelling voor alle kunststofverpakkingen toe, maar daardoor zou het huidige statiegeldsysteem voor grote kunststoflessen kunnen verdwijnen. Dat is onacceptabel, gelet op de mogelijke neveneffecten. De minister wil ook één integrale belasting voor de inzameling van verpakkingsafval, maar houdt dat niet in dat van de diverse dossiers voor zwerfafval en verpakkingen één dossier wordt gemaakt? Hebben gemeenten en bedrijfsleven zich al gebonden aan dit voornemen? Hoe denkt de minister, in overleg met haar collega van Financiën, de invoering van de verpakkingstaks vorm te geven? Wordt dat geïntegreerd in het huidige voorstel van de minister, zodat de geldstromen die met de verpakkingsbijdragen en de betaling aan gemeenten waren gemoeid hier ook deel van gaan uitmaken? Worden die geldstromen niet in mindering gebracht op de verpakkingsbelasting?

Het internaliseren van de milieukosten vormt een preventieve prikkel om tot een reductie van de afvalstromen te komen, maar de introductie van de verpakkingsbelasting moet wel goed gebeuren, bijvoorbeeld door bij de invoering rekening te houden met de milieudruk van de verschillende verpakkingsmaterialen. Kunststof kan zwaarder worden belast dan papier of karton. Dat is beter dan het bij elkaar voegen van de drie percentageregelingen. Een gedifferentieerde verpakkingstaks kan ertoe leiden dat het voor het bedrijfsleven profijtelijk wordt ook voor kleinere kunststofflesjes een statiegeldregeling te ontwerpen. Zijn de gemeenten blij dat het opruimen van zwerfafval voortaan uit de afvalstoffenheffing mag worden betaald? De reinheid van het openbare terrein is een taak van gemeenten, maar de rekening wordt bij de burgers en de veroorzakers van het zwerfafval gelegd. Hoe staat het met de bestuurlijke boete? Voor de fondsen denkt de minister aan een maximale omvang van één keer de jaaromzet, maar dat kan hier en daar tot problemen leiden. Volgens Auto Recycling Nederland (de ARN) wordt onvoldoende rekening gehouden met langlopende verplichtingen en reserveringen voor de verwerking van autowrakken. Er moet een relatie zijn tussen de hoogte van de verwijderingsbijdrage en de omvang van fondsen, maar er moet ook worden gezocht naar maatwerk. Wellicht is het beter te komen tot openbaarheid van jaarverslagen en transparantie van fondsen. In Nederland afgedankte producten gaan vaak naar het buitenland, maar er is al wel een verwijderingsbijdrage voor betaald. Is dat de reden dat sommige fondsen zulke grote reserves hebben?

Nadere gedachtenwisseling
Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie) is blij dat het dossier niet meer op slot zit.

Bron: ongecorrigeerd verslag