Datum:           1 juli 2015

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Voorzitter. Het is goed dat de minister eindelijk heeft gekozen voor het verlagen van het plafond naar 30 miljard kuub. De minister kon ook niet anders, gezien het advies van het Staatstoezicht op de Mijnen, waarin staat dat ophoging van de productie in de tweede helft van dit jaar zal leiden tot een aanzienlijke toename van de seismiciteit. Tegelijkertijd roept dit besluit van de minister bij mijn fractie veel vragen op. Bij de productie wordt uitgegaan van 30 miljard kuub, maar bij de levering van 33 miljard kuub. Hebben we dat echt nodig? Kunnen we de opslag bij Norg, de 3 miljard kuub die nu uit de hoge hoed is getoverd, niet inzetten om de productie nog verder te verlagen naar 27 miljard kuub? Waarom weet de minister nu al dat we die 33 miljard kuub gas ook gaan verkopen, zoals hij aangaf bij de persconferentie? Is dat uit het oogpunt van veiligheid of van inkomsten?

Mijn fractie vindt het ook heel veelzeggend dat de minister in zijn brief steeds over absolute aantallen spreekt, bijvoorbeeld 30 miljard kuub. Als je kiest voor leveringszekerheid, zou je toch moeten spreken van maximaal 30 miljard kuub? Dan kan het altijd nog minder zijn. Ik krijg hierop graag een reactie.

Interessant is dat de minister voor volgend jaar kijkt naar een bandbreedte tussen 21 en 33 miljard kuub. 21 miljard kuub is bedoeld voor een relatief warme winter. Die hebben we toch in januari en februari gehad? Ik heb ook begrepen dat het scenario van 33 miljard kuub uitgaat van een winter zoals die van 1985. Om het even in perspectief te plaatsen: toen won Evert van Benthem de Elfstedentocht, en het jaar daarop weer. Twee strenge winters na elkaar dus. Hebben we nu, net als in 1985, weer 33 miljard kuub nodig voor de leveringszekerheid? Mijn fractie gelooft er niets van. Teleurstellend is dat de provincie Groningen en de gemeenten niet betrokken zijn bij het besluit van productieverlaging. Het is hun alleen ter kennisgeving verteld, nota bene aan de vooravond van bekendmaking. We hebben twee keer gedebatteerd over het rapport van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid, maar ik concludeer dat de minister niet handelt conform zijn toezeggingen.

De ChristenUnie wil op korte termijn de productie van gas nog veel verder verlagen. De inzet van conversiecapaciteit en meer import van gas is voor de korte termijn misschien een oplossing, maar op langere termijn moeten we toch echt onafhankelijk worden van het gas, om economische, ecologische en geopolitieke redenen. De ChristenUnie wil daarom meer energiebesparing en duurzame warmte in de plannen terugzien. Dat komt nu totaal niet in de brief voor. ECN heeft bijvoorbeeld berekend dat in 2020 11 tot 16,5 miljard kuub gasbesparing mogelijk is. Wil de minister daar een speerpunt van maken, ook in lijn met mijn aangenomen motie uit 2013?

Om de veiligheid te garanderen moet volgens SodM de gaswinning fors omlaag, in combinatie met het versterken van woningen. Uit onderzoek van TNPO blijkt dat niet gerekend wordt met 5 op de schaal van Richter, maar 4,5. Dat lijkt een verlaging, maar het enorme veiligheidsrisico voor de inwoners van de provincie Groningen blijft gewoon bestaan. De commissie-Meijdam heeft gekeken naar een acceptabel risiconiveau van de Groningers, wat uiteindelijk moet leiden tot een nationale praktijkrichtlijn. Het is zaak dat deze snel wordt vastgesteld, zodat duidelijk is wat er nodig is voor de versterkingsoperatie. Bedrijven, zoals het Chemie Park Delfzijl, zijn nog steeds onvoldoende in beeld qua veiligheid. Dat is zorgelijk. Wil de minister snel aan de slag gaan met het veiligheidsniveau van de industrie?

Gisteren nog kreeg ik mails over de schadeafhandeling. Die is gewoon niet goed. Onlangs ging het weer over de Commissie Bijzondere Situaties: mensen met een onverkoopbaar huis zitten letterlijk en figuurlijk gevangen in hun eigen woning. Vanuit de provincie Groningen is de suggestie gedaan om de schadeafwikkeling onafhankelijk van de NAM te maken en onder te brengen bij de Nationaal Coördinator, dus bij het ministerie van EZ. Gaat de minister dit advies opvolgen? Mijn fractie overweegt op dit punt een motie in te dienen.

Er wordt een Aardbevingskamer bij de rechtbank ingericht. Dat is goed nieuws. Eerder werd een motie van ChristenUnie en GroenLinks hierover weggestemd, maar nu komt hij er toch. De drempel blijft soms echter hoog voor gedupeerden. Wil de minister daarom een tussenstap overwegen in de vorm van arbitrage of mediation? Ook deze suggestie is afkomstig uit de provincie.

Dan de compensatie en waardevermeerdering. Waarom zijn er nog steeds gemeenten aan de rand van het bevingsgebied die niet van deze regelingen gebruik kunnen maken? Ik denk bijvoorbeeld aan Hoogezand-Sappemeer en Menterwolde.

Het is niet de bedoeling om de productie uit kleine velden ineens op te voeren, zoals we zien bij de Waddeneilanden, bij Assen, Blijham, Saaksum en Woerden. Nu, op dit moment van het notaoverleg, wordt bijvoorbeeld de boorinstallatie in Blijham door de NAM opgebouwd. Boren heeft ongelooflijk veel impact op de omgeving. Provincie, gemeenten en bewoners zijn niet betrokken, er is geen actuele risicoanalyse en geen actueel winningsplan, bewoners hebben enkele dagen voorafgaand een brief in de bus gekregen. Sinds het rapport van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid zou je verbetering verwachten, maar de NAM maakt nog steeds het onderscheid tussen boren en winnen. Is de minister het met mij eens dat ook bij boringen de aanbevelingen van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid moeten worden opgevolgd? Dat betekent actualisatie van de risicoanalyses, actualisatie van vergunningen en nauwe betrokkenheid van gemeenten en bewoners.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.