Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Voorzitter. Het staat buiten kijf dat het aangekondigde massaontslag een aderlating is voor de kenniseconomie waar wij in Nederland met zijn allen voor staan. Aan de ene kant lijkt onze ambitie om een plek in de top vijf van de mondiale concurrentie-index te verwerven, nog meer buiten bereik te komen. Aan de andere kant lees ik in de brief van de minister dat zich wel degelijk nieuwe buitenlandse bedrijven melden, omdat zij het vestigingsklimaat in Nederland zo goed vinden. Dat is nu juist wat de ChristenUnie-fractie bevreemdt in de beslissing van Merck. Natuurlijk kan de Tweede Kamer niet op de stoel van de ondernemer gaan zitten, maar waar sprake is van investeringen uit gemeenschapsgeld is het gepast dat de Kamer doorvraagt. Het kabinet heeft al een heleboel vragen beantwoord, waarvoor mijn dank. Er blijven echter nog enkele onduidelijkheden bestaan.

In de brief schrijft het kabinet dat de sterke afslanking van het bedrijf in Oss is ingegeven door brede, bedrijfseconomische en strategische overwegingen. Massaontslagen moeten in ons land echter voldoen aan de Wet melding collectief ontslag. Is aangetoond dat er ten volle is voldaan aan de eisen hiervan?

In hoeverre mogen medewerkers in de toekomst gebruikmaken van hun kennis, bijvoorbeeld in een life science campus? Dit is ook door andere sprekers naar voren gebracht. Ik heb begrepen dat de kennis die Organononderzoekers toepassen, eigendom is en blijft van MSD doordat die beschermt is door MSD-octrooien. Klopt dit? Indien dit het geval is, is de minister dan voornemens MSD te vragen een vrijwillige octrooirechtelijke licentie te verschaffen? Ik wil niet meteen overgaan tot dwang, maar als het niet vrijwillig gebeurt, is de minister dan bereid om MSD te dwingen een octrooilicentie te geven voor alle MSD-octrooien die nodig zijn om de farmaresearch in de gebieden waarin Organon sterk is, in Oss voort te zetten?

Heeft de minister zelf al een beslissing genomen voor een life science park of campus? Ik lees allerlei dingen over werkgroepen en taskforces, maar de ChristenUnie-fractie vindt dat het niet vrijblijvend moet zijn. In hoeverre is het mogelijk dat het kabinet, hoe demissionair ook, een bepaalde mate van daadkracht toont?

De ChristenUnie-fractie hecht eraan dat wij onze uiterste best doen om te bekijken op welke manier het kabinet gebruik kan maken van het Europees Globaliseringsfonds om er zorg voor te dragen dat deze kennis niet verloren gaat.

Ik lees in de brief dat er een sociaal plan is voor de MSD-medewerkers. Vaak wordt er gewacht met het van werk naar werk begeleiden van mensen totdat bekend is wie boventallig is geworden. Dan zijn we echter vaak te laat. Wanneer is bekend wie boventallig wordt? Wat zijn dan de mogelijkheden binnen of buiten het sociaal plan om mensen die aangeven dat zij al iets hebben gevonden, te ondersteunen?

De minister schrijft in de brief dat haar niet bekend is hoeveel werkgelegenheid dit de toeleveranciers gaat kosten. Voor de Kamer is het echter belangrijk dit te weten, want het moet meegenomen worden als wij praten over een mobiliteitscentrum en dergelijke. Hoeveel werkgelegenheid wordt er tenietgedaan door deze beslissing?

Volgens het kabinet is het investeringsklimaat in Nederland goed. Dat geloof ik graag, maar wat goed is, kan altijd beter. Welke maatregelen kan dit demissionair kabinet nog nemen om meer kennisintensieve bedrijven naar Nederland te halen? De minister schrijft klip-en-klaar dat er een aantal verbeterpunten lagen voor MSD. In hoeverre zijn die verbeterpunten gerealiseerd? Waarom heeft MSD toch de conclusie getrokken dat het de stekker eruit moet trekken?

De voorzitter: Mevrouw Ortega, uw tijd zit er bijna op. Wilt u afronden?

Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Ik heb nog een laatste vraag over de investering. Collega Ulenbelt vroeg onder meer in hoeverre het mogelijk is om een bepaalde investering die gemaakt is met gemeenschapsgelden op de een of andere manier terug te halen. Ik hoor bijvoorbeeld dat 80% van de life science projecten niet doorgaat. Dat is een verkeerde investering, want waar blijft het rendement? Mijn vraag luidt heel duidelijk: hoe kunnen wij in de toekomst met dit soort aspecten omgaan? Moeten wij bijvoorbeeld niet iets inbouwen in onze subsidievoorwaarden waardoor ervoor wordt gezorgd dat gedane investeringen een bepaalde mate van rendement opleveren?