Vragen van de leden Van der Staaij (SGP) en Huizinga-Heringa (ChristenUnie) aan de minister van Buitenlandse Zaken over de strenge godsdienstwet van Wit-Rusland.

1. Hebt u kennisgenomen van het bericht dat het parlement van Wit-Rusland een strenge godsdienstwet heeft aangenomen? (1)
   
   
2. Kunt u de inhoud van het bericht bevestigen, namelijk dat de nieuwe wet verplichte censuur vooraf regelt voor alle religieuze lectuur en dat onderwijs, hulpverlening en andere activiteiten met een godsdienstig karakter alleen toegestaan worden aan indertijd geregistreerde godsdienstige groeperingen? Is bekend of de president de aangenomen wet reeds heeft ondertekend?
   
   
3. Wat is uw oordeel over de aangenomen wet, mede in het licht van de gevolgen ervan voor de vrijheid van godsdienstige
   minderheden?
   
   
4. Bent u bereid om bilateraal en via de EU uw afkeuring van de aangenomen wet kenbaar te maken en uw zorg uit te spreken over de consequenties die deze heeft voor de vrijheid van met name niet-geregistreerde godsdienstige groeperingen in Wit-Rusland?

1 Nederlands Dagblad, 1 juli jl.; persbericht Keston News Service (Oxford) 28 juni jl.

Antwoord

Antwoord van minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken). (Ontvangen 19 juli 2002)

1. Mij is bekend dat het Lagerhuis van het Belarussische parlement op 27 juni jl. in tweede lezing een wetsvoorstel heeft aangenomen inzake de vrijheid van godsdienst en religieuze organisaties. Dit wetsvoorstel ligt op dit ogenblik bij het Hogerhuis, dat de behandeling voorlopig heeft opgeschort. De President heeft de wet nog niet ondertekend.
   
   
2. Op grond van de artikel 27 van het wetsvoorstel kan het verspreiden van religieuze literatuur pas geschieden nadat het nieuw op te richten Staatsorgaan voor Religiezaken daarover een theologische expertise uitgebracht heeft. De verspreiding van religieuze literatuur op openbare plekken wordt eveneens aan banden gelegd. Voor niet geregistreerde religieuze organisaties wordt het verzorgen van onderwijs, diaconale en charitatieve activiteiten naar verwachting bemoeilijkt.
   
   
3. De wet is nog niet aangenomen. Wanneer het nu voorliggende wetsontwerp zou worden aangenomen, zou dit een verslechtering betekenen voor de positie van met name andere dan traditionele grotere kerken en religies (de Russisch-Orthodoxe en Rooms-Katholieke kerken en het Jodendom). Registratie als rechtspersoon wordt bemoeilijkt voor religieuze organisaties die korter bestaan dan 15 jaar. Deze bepaling treft met name kleinere religieuze bewegingen die de laatste jaren opgekomen zijn. De wet zou ook het functioneren van traditionele kleinere kerken kunnen belemmeren evenals van traditionele kerkgemeenschappen die de laatste jaren een herleving ondervinden. Niet-geregistreerde geloofsgemeenschappen zullen naar verwachting in de praktijk als gevolg van de nieuwe wet praktische problemen ondervinden met betrekking tot zaken die worden voorbehouden aan geregistreerde organisaties. Dit betreft o.m. de verspreiding van eigen drukwerk, en het stichten van priesteropleidingen, zondagscholen of kloostergemeenschappen. Het wetsvoorstel vormt aldus een potentiële bedreiging voor de vrijheid van godsdienst van religieuze minderheden. Overigens zou veel afhangen van de wijze waarop de autoriteiten de wet daadwerkelijk zouden toepassen.
   
   
4. Ja, ik ben voornemens mijn zorgen over het wetsvoorstel aan de orde te stellen in EU-verband en in de OVSE.