Gezinsnota in het kort
De nota Gezinsbeleid 2008 beschrijft de maatregelen die het kabinet neemt om Nederland gezinsvriendelijker te maken en de kracht van gezinnen te versterken. Enkele initiatieven zijn al gestart, zoals extra geld voor kinderopvang, het kindgebonden budget bovenop de kinderbijslag en bestrijding van armoede. Maar in de nota presenteerde minister Rouvoet ook nieuwe plannen:

• Gezinnen kunnen vanaf 1 januari 2009, los van de levensloopregeling, gebruikmaken van de ouderschapsverlofkorting (50% van het minimumloon).
• Ouderschapsverlof wordt verruimd naar 26 weken voor beide ouders. Het kabinet kijkt daarnaast ook naar flexibilisering van de regeling.
• In overleg met werkgevers en werknemers spant het kabinet zich voor gezinsvriendelijke bedrijven. Bijvoorbeeld met flexibele werktijden, telewerken en schooltijdbanen.
• Er komen lokale opvoeddebatten met ouders, (brede) scholen, sport- en buurtverenigingen.
• Ter voorkoming van schadelijke gevolgen van scheiding komt er aanbod van programma's voor ouders om conflicthantering te bevorderen.
• Met gemeenten worden wijken gezinsvriendelijker en kindvriendelijker gemaakt.

Download hier de Gezinsnota

Toespraak
Dames en heren,

Het schrijven van een Gezinsnota is een spannend proces. Het gaat immers over relaties, gezinsvorming, opvoeding, keuzes over de inrichting van het leven. Dat raakt dus per definitie aan persoonlijke situaties, ervaringen en emoties van mensen. Spannend!

Uitgangspunt van de gezinsnota is terughoudendheid, eerbiediging van de privésfeer en vrije keuzes van mensen.

Dat betekent dus:

1. afstand houden,
2. voorwaarden scheppen (ook financieel!),
3. alleen ingrijpen wanneer er publieke belangen in het geding zijn. Als de veiligheid of een gezonde ontwikkeling van kinderen in het geding is.

Soevereiniteit
De rol van de overheid is dus betrokken maar begrensd. In de terminologie van mijn eigen politieke traditie: soevereiniteit in eigen kring!

Dat is ook de filosofie achter het gezinsbeleid van dit kabinet. Gezinnen vormen een vitale kracht in onze samenleving, een belangrijke bron van betrokkenheid en sociale samenhang. Zij verdienen de steun van de overheid. Daarom: gezinsvriendelijk beleid. Het komt erop aan de eigen kracht van gezinnen te versterken. Niet voor niets is dat de titel van de gezinsnota.

Alle gezinnen
Ik heb het vanzelfsprekend over alle gezinnen: met één of twee ouders, kleine en grote gezinnen, tweeverdieners en kostwinners, met een vader en een moeder of gezinnen met twee moeders of twee vaders, pleeggezinnen, stiefgezinnen. Alle 2,5 miljoen gezinnen kunnen zonder onderscheid rekenen op de overheid en op deze minister om hen te ondersteunen bij hun functioneren in de samenleving.

Eigentijds gezinsbeleid betekent dat we de actuele thema's in en rond het gezin identificeren. Dat we rekening houden met de vragen die vandáág aan de keukentafel onderwerp van gesprek zijn. En op basis daarvan gaan we na hoe de overheid gezinnen kan ondersteunen als het gaat om tijd, middelen en vaardigheden.

Een belangrijke reden om dat te doen is dat een goed functionerend gezin een positief effect heeft op de persoonlijke, sociale en maatschappelijke ontwikkeling van kinderen. Jeugdbeleid en gezinsbeleid hangen dan ook nauw samen.

Maatschappij
Voor deze nota zijn we het gesprek aangegaan met de maatschappij. Er is onderzoek verricht, ik heb werkbezoeken afgelegd, deskundigen gesproken en panels betrokken bij de invulling van het begrip ‘gezinsvriendelijkheid'.

Welke thema's kwamen daarbij naar voren? Gezinsvorming. Opvoeding. Combinatie gezin en werk. Gezin en omgeving.

Daar gaat de nota dus ook over. Het kabinet ontwikkelt op deze thema's beleid. Beleid gericht op de situaties en de vragen waarmee hedendaagse gezinnen te maken hebben. In die zin is gezinsbeleid voor mij een vorm van sociale innovatie. Actueel, toekomstgericht.

Dat doen we als overheid niet alleen. Het kabinet wil samen met werkgevers, hulpverleners, gemeenten en vele anderen de eigen kracht van gezinnen versterken en zo ons land gezinsvriendelijker maken.

Keuzevrijheid bevorderen
Gezinsvriendelijk beleid ondersteunt zowel de opvoeding van kinderen, de betrokkenheid van vaders daarbij en de arbeidsparticipatie én ontplooiingsmogelijkheden voor vrouwen. Het kabinet wil vooral de keuzevrijheid van gezinnen bevorderen als het gaat om gezin en werk.

Door middel van het project gezinsvriendelijke werkgevers wordt ernaar gestreefd de randvoorwaarden op de werkplek beter af te stemmen op de behoeften van gezinnen. Modern gezinsbeleid en modern werkgeversbeleid gaan hand in hand!

Ouderschapsverlof
En wat doen we verder. Het ouderschapsverlof voor vaders én moeders wordt per 1 januari volgend jaar verlengd naar 26 weken. De ouderschapsverlofkorting wordt losgekoppeld van de levensloopregeling. Veel meer ouders dan nu kunnen een financiële tegemoetkoming voor het ouderschapsverlof verwachten. Meer daarover staat in de notitie over modernisering van het verlofstelsel, die binnenkort naar de Tweede Kamer gaat.

Financiële tegemoetkoming
Het kabinet komt gezinnen verder financieel tegemoet met het kindgebonden budget bovenop de kinderbijslag. In 2009 worden de bedragen verhoogd voor gezinnen met meer dan één kind. Hoe meer kinderen een gezin telt, hoe hoger het totale bedrag is.

29,4 jaar
Geachte aanwezigen,

De gemiddelde leeftijd waarop Nederlandse vrouwen met kinderen beginnen is 29,4 jaar. Medici hebben aan de bel getrokken dat deze relatief hoge leeftijd medische risico's met zich meebrengt. Ik laat onderzoeken hoe de kennis over de medische risico's verbeterd kan worden.

Uiteraard beslist iedereen zelf over het moment van kinderen krijgen. Dat is geen zaak voor de overheid. Maar wij vinden wel dat vrouwen én mannen over de kennis moeten kunnen beschikken om zelf een verantwoorde keuze te maken.

Scheidingen
Verder wil ik hier stilstaan bij de sterke toename van het aantal scheidingen. De negatieve gevolgen daarvan worden steeds zichtbaarder. Jaarlijks hebben 60.000 kinderen te maken met het uit elkaar gaan van hun ouders. Bijna één op de drie kinderen ondervindt daarvan nare gevolgen, zoals depressies, angst, mindere schoolprestaties, agressie.

Nu is het niet aan de overheid om mensen te vertellen of zij wel of niet uit elkaar moeten gaan. Berichten over verplichte relatietherapie zijn al helemaal uit de lucht gegrepen. Bovendien ben ik mij er zeer van bewust dat het soms voor alle betrokkenen - ook de kinderen - beter is dat de ouders wel uit elkaar gaan. Zeker bij voortdurende conflicten.

Dat alles neemt niet weg dat programma's over omgaan met conflicten in relaties, ouders kunnen helpen om te voorkomen dat kinderen de dupe worden van onderlinge problemen.

Het kabinet wil daarom ouders die zelf willen investeren in hun relatie- en opvoedvaardigheden daartoe mogelijkheden bieden. Op die manier kunnen zij hun vermogen versterken om met conflicten om te gaan. En de kwaliteit van de opvoeding verbeteren. Ook wanneer een scheiding onvermijdelijk is, is het belangrijk dat beide ouders vroegtijdig op zoek gaan naar een manier om de mogelijke schade voor de kinderen beperkt te houden.

Opvoeden
Goed kunnen opvoeden is geen aangeboren gave, maar iets dat je moet leren. Los van het feit dat het perfecte gezin niet bestaat, mogen gezinnen waar zich moeilijkheden voordoen, rekenen op zorg en ondersteuning van de overheid. Dit geldt ook voor opvoedingsvragen. Daarvoor kunnen ouders en kinderen bijvoorbeeld terecht bij een Centrum voor Jeugd en Gezin.

Dames en heren,

Ik moet oppassen dat ik hier niet heel de Gezinsnota aan u verkondig. Volgens mij is het verstandig dat u onze visie rustig en objectief tot zich neemt. ‘De kracht van het Gezin' vormt de basis voor beleid dat de sociale samenhang versterkt en beleid dat beoogt gezinnen te versterken. Beleid dat de Nederlandse samenleving ten goede komt.

Dank u wel.

• Lees ook de reactie van Tweede Kamerlid Joël Voordewind

(bron: Jeugd en Gezin)

Gekoppelde documenten

	Titel	Bestandsgrootte	MIME-type
	20081103_Rouvoet_gezinsnota	5,5 MB	application/pdf