Bijdrage Stieneke van der Graaf aan een notaoverleg met minister Blok van Buitenlandse Zaken en indiener Bisschop, Tweede Kamerlid (SGP)

Kamerstuknr. 34 884

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):

Dank u wel, mevrouw de voorzitter. Namens de ChristenUnie spreek ook ik allereerst mijn grote waardering uit voor de heer Bisschop en zijn ondersteuning en de fractie van de SGP, die een doorvlochten initia-tiefnota hebben geschreven. Mijn complimenten daarvoor. De titel van deze initiatiefnota is: «De lidstaten weer aan het roer! Naar een radicaal andere Europese Unie». Dat is stevige taal voor de SGP. Ook wij hebben daar met belangstelling naar gekeken. De SGP heeft een nota geschreven als antwoord op de zorgen over meer federale ontwikkelingen binnen de Europese Unie. Daar hebben zij een ander geluid tegenover willen zetten. De ChristenUnie deelt een aantal van de zorgen die de SGP heeft over die tendens.

Ik wil graag beginnen met de constatering dat de SGP ziet dat de Europese samenwerking Nederland veel heeft gebracht. Maar wat ik eigenlijk nog mis in de nota van de SGP, is waar zij nu echt de meerwaarde ziet van de Europese samenwerking. Waar ziet de SGP die wel, zo vraag ik de indiener.

Ik zal ingaan op een aantal aanbevelingen uit de nota. Ik ga niet op alle aanbevelingen in, maar dus wel op een aantal daarvan. Een belangrijk punt is het idee van de gedifferentieerde samenwerking. De indiener noemt een aantal voorbeelden van terreinen waarop er volgens hem al vormen van die samenwerking bestaan, zoals de Schengenzone en de eurozone. Maar op welke andere terreinen ziet hij daar mogelijkheden voor?

De voorstellen voor een soort Europese memorie van toelichting bij wijzigingen in de verdragen en een meer ambtelijke rol voor de Europese Commissie vinden wij interessant. Het zou goed zijn als er een duidelijk interpretatiekader geleverd zou worden voor verdragswijzigingen. Zo kunnen de regels ook niet zo gemakkelijk in de jurisprudentie worden opgerekt. Ik wil de Minister... Ik moet hem aanspreken als de adviseur van de Kamer, hè? Ik doe voor de eerste keer een notaoverleg op deze manier, dus dat is even wennen. Ik zou de adviseur van de Kamer graag willen vragen hoe hij aankijkt tegen de suggestie voor een Europese memorie van toelichting.

De SGP constateert dat de Europese Commissie een meer politieke rol heeft. Dat ziet de ChristenUnie ook. Om de betrokkenheid van parle-menten te vergroten, is ook de ChristenUnie voorstander van het invoeren van een rodekaartprocedure. Ik zou heel graag ook de visie van de adviseur van de Kamer willen horen over het idee van de indiener om de Europese Commissie pas beleidsinitiatieven te laten nemen als daartoe een expliciet verzoek ligt van de Raad.

Dan het idee van de indiener om een permanente werkgroep in te stellen die Europese regels of programma’s gaat onderzoeken, met de vraag of ze niet beter geschrapt kunnen worden omdat ze overbodig zijn of omdat ze in het licht van proportionaliteit en subsidiariteit niet nodig zouden zijn. De ChristenUnie vindt dat een goed idee. De heer Mulder zei al dat er eerdere exercities naar zijn gedaan. De huidige Commissie is daar ook mee bezig, maar in de praktijk is het blijkbaar lastig. Ik vraag de indiener naar voorbeelden van regels die geschrapt zouden moeten worden. En ik vraag de adviseur van de Kamer om nog iets met de Kamer te delen als het gaat om de opbrengst van de werkgroep onder de huidige Nederlandse Eurocommissaris.

Over het idee van een opt-out zou ik de indiener wat nader willen bevragen. Verwacht hij niet dat veel lidstaten dan wat meer voor de lusten zullen gaan en niet voor de lasten? Hoe ziet de indiener dit in het licht van de onderlinge solidariteit en een toekomstbestendige Europese samen-werking en Unie? Graag een toelichting van de indiener daarop.

In de initiatiefnota is voorgesteld om lidstaten de ruimte te geven om wet- en regelgeving verschillend uit te voeren. Onze eerste reactie was: dat kan nu toch ook al? We kennen het onderscheid tussen verordeningen en richtlijnen. Kan de indiener dit toelichten? Waarom acht hij dit voorstel nodig?

Dan een laatste vraag, die ook anderen hebben gesteld. Voor een aantal voorstellen die zijn gedaan in de nota van de SGP is simpelweg een verdragswijziging nodig omdat we er anders geen uitvoering aan kunnen geven. Ik zie dat op dit moment in het licht van de Europese verkiezingen, de brexit, de nieuwe Europese begroting, een nieuw parlement en een nieuwe commissie nog niet zo snel gebeuren.

De voorzitter:

Afrondend.

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):

Ja. Hoe ziet de SGP dit zelf? En wat als er geen wijziging is voorzien?

De voorzitter:

Dank u wel, mevrouw Van der Graaf.

Verdere informatie