Wat betekent eigenlijk dat 'christelijk-sociaal', waarmee de ChristenUnie zich wil profileren? Kijkend naar de eerste resultaten van de coalitieonderhandelingen wijst Kars Veling op betaalbare zorg, ook voor lage inkomens; op gezinshereniging van echte vluchtelingen, ook als kinderen ouder zijn dan 12 jaar; op het afzweren van de zoek-het-zelf-maar-uit-cultuur en bescherming van het leven, ook waar deze is gericht tegen exploitatie van vrouwen en van seksualiteit.

Programma
De ChristenUnie heeft een christelijk-sociaal programma. Wat is dat? De leden van de jongerenorganisatie PerspectieF vinden het moeilijk om dat concreet te maken. De onderhandelingen over een nieuwe regeringscoalitie geven mij een kans voor open doel om duidelijk te maken wat christelijk-sociale politiek inhoudt. Hoe gaan we in de samenleving om met mensen en met onze omgeving? Christelijk-sociale politiek is de vertaling van het antwoord dat de bijbelse normen en waarden op deze vraag geven. Niets meer en niets minder. Christelijk-sociale politiek is daarom voor een christen heel vanzelfsprekend.

Wat betekent dat concreet?
Dat wil ik duidelijk maken met kritische kanttekeningen op de voorlopige uitkomsten van de onderhandelingen van CDA, LPF en VVD over een regeerakkoord. Kritisch, omdat ik vrees dat het kwetsbare en het zwakke in onze samenleving in de knel zal komen.

Overheidstaak
De gezondheidszorg in Nederland moet toegankelijk en betaalbaar zijn voor iedereen. Dat is het uitgangspunt. Dat is christelijk-sociaal. Nu de collectieve en de particuliere ziektekostenverzekeringen plaatsmaken voor één algemene ziektekostenverzekering, kiezen CDA, LPF en VVD voor een verzekering met een premie die voor iedereen even hoog is. Dat is niet goed. Dat vraagt straks om een jaarlijkse reparatie van de inkomensplaatjes van mensen voor wie die premie te zwaar drukt op het huishoudboekje. Het gaat in de zorg om solidariteit, omdat de gezondheid en het welzijn van onze naaste ons aangaat. Die solidariteit moet het stelsel van ziektekostenverzekeringen stempelen. Dat is christelijk-sociaal.

De opvang van échte vluchtelingen is een christelijke plicht. Voor politieke vluchtelingen moet er een wijkplaats zijn, maar voor economische vluchtelingen is geen plaats in Nederland. Een terughoudend beleid is noodzaak, want ons land heeft maar beperkte mogelijkheden. Maar dat mag niet ten koste gaan van christelijke barmhartigheid en zorgvuldigheid. CDA, LPF en VVD kiezen voor een stop op gezinshereniging met kinderen ouder dan twaalf jaar. Dat is niet verantwoord. Er zijn stadswijken met enorme problemen, die mede veroorzaakt zijn door allochtonen. Daar ga ik niet aan voorbij, maar het is beter om de toestroom van vluchtelingen te beperken door de opvang en de toetsing in de regio van herkomst te organiseren en daarbovenop het budget voor ontwikkelingssamenwerking te verhogen. Dat geeft de mensen weer een economisch perspectief. Dat is christelijk-sociaal.

Gericht op gemeenschap
Tot nu toe ging het over de taak van de overheid. Maar christelijk-sociale politiek betekent ook dat mensen zelf verantwoordelijkheid nemen voor elkaar en voor hun omgeving. Ook in materiële en financiële zin. Het is voor christenen daarom een belangrijke vraag of de coalitiepartners onder aanvoering van het CDA de concentratie op het individu kunnen ombuigen in een gerichtheid op de gemeenschap, de samenleving.

Bepalend is de positie die de LPF kiest. Als Pim Fortuyns laatste boek, De puinhopen van Paars, de richting aangeeft, ziet dat er niet best uit. Daarin draait het om het belang en het plezier van het individu. Maar als de LPF zich meer baseert op De verweesde samenleving, dat Fortuyn in 1995 publiceerde, is er nog hoop. Daarin bekritiseert hij de zoek-het-zelf-maar-uit-cultuur. De vaders hebben met hun zogenaamde tolerantie hun kinderen in de steek gelaten. ,,Verwarring, tolerantie zonder stuur, een vaag en diffuus normen- en waardenstelsel zijn het resultaat'', aldus Fortuyn. Nederland moet opnieuw oog krijgen voor de 'Wet'. Jammer genoeg maakt hij niet concreet wat die 'Wet' inhoudt, maar hij bestrijdt in elk geval dat goed en kwaad bepaald wordt door wat mensen persoonlijk wel of niet aanstaat.

Is de heersende moraal van grenzeloze vrijblijvendheid over haar hoogtepunt heen? Dat is een spannende vraag. Het antwoord is vooralsnog in nevelen gehuld, maar - hoe het ook zij - de ChristenUnie zal zich inspannen om de herontdekking van bijbelse normen en waarden te bevorderen. Dat is christelijk-sociaal.

Respect voor leven
Christelijk-sociale politiek vecht tegen het kwade in de samenleving, zoals de aantasting van het menselijk leven. Het is goed nieuws dat CDA, LPF en VVD over de bescherming van leven hebben gesproken. Ik zal het vervolg van dit gesprek op de voet volgen. Christelijk-sociale politiek vecht in dit kader ook tegen de exploitatie van vrouwen en van seksualiteit.

De legalisering van prostitutie druist in tegen de bijbelse normen en waarden en is helaas geen onderwerp van gesprek tussen CDA, LPF en VVD geweest. De programma's van de drie partijen maken dat ook niet waarschijnlijk. Toch moet er op dit terrein wel iets gebeuren. Het is absurd dat de wet gemeenten verbiedt om een bordeel van hun grondgebied te weren. Ik mag toch aannemen dat ook de VVD gevoelig is voor het argument dat Den Haag niet moet forceren dat prostitutie als een gewone bedrijfstak wordt gezien. Dat biedt misschien kansen.

Christelijk-sociale politiek komt op voor bijbelse normen en waarden in de samenleving. Het gaat daarin om zorg voor elkaar en zorg voor onze omgeving. Dat is goed voor mensen en goed voor de hele samenleving.

Door: Kars Veling