Voordewind wil voorkomen dat kinderen de dupe worden van een scheiding. ,,Per jaar gaan 100.000 stellen uit elkaar. Dat neemt toe, omdat gezinnen onder druk staan door onder meer de economische crisis. De overheid kan geen individuele scheidingen voorkomen, maar mensen wel wijzen op de mogelijkheden voor hulp bij relatieproblemen. Bij scheidingen zijn veel kinderen betrokken en wij maken ons zorgen om de sociale gevolgen hiervan. In de jeugdzorg komt driekwart van de kinderen uit een eenoudergezin. Vooral na een vechtscheiding hebben kinderen vaker angststoornissen. Ook nemen de prestaties op school af. In Groot Brittannië is berekend dat scheidingen de maatschappij 7 tot 15 miljard kosten. De vraag of een scheiding voorkomen kan worden is teveel onderbelicht.’’

 

Voordewind heeft tijdens een rondetafelgesprek een 10 puntenplan gepresenteerd. Deelnemers aan het gesprek waren onder meer vertegenwoordigers van EFT-Nederland, het Nederlands Jeugdinstituut, de Nederlandse Vereniging Relatie en Gezinstherapie, Marriage Course Nederland, Family Factory en wetenschappers. In het plan wordt onder meer opgeroepen om relatieversterking en scheidingspreventie onderdeel te laten uitmaken van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Ook moet er geïnvesteerd worden in een landelijk dekkend netwerk van huwelijks- en relatiecursussen en moet er een landelijke campagne komen die ouders bekend maakt met programma’s gericht op relatieversterking. Voordewind: ,,Ervaringen in bijvoorbeeld Groot Brittannië laten zien dat een landelijke publiekscampagne draagvlak creëert voor preventie en hulpverlening.”

Onderstaand opinieartikel werd donderdag 23 augustus in het Nederlands Dagblad gepubliceerd.

CU: Overheid stimuleer stabiele gezinnen en relaties

Mede door de economische crisis staan gezinnen steeds meer onder druk. Het aantal echtscheidingen neemt toe en elk jaar zijn daar 70.000 kinderen bij betrokken. 75% van de kinderen in de jeugdzorg komt uit een eenoudergezin. Er wordt een groter beroep gedaan op uitkeringen en woonruimten ten gevolg van echtscheidingen, de vraag naar zorg neemt toe, schoolprestatie van kinderen nemen af. Natuurlijk gaat de overheid niet over hoe burgers in hun privéleven met elkaar omgaan. Maar het is wel de vraag of dat betekent dat er helemaal niets kan. Zo schrijft het burgerlijk wetboek sinds 2009 scheidende ouders voor om, vooral met het oog op de kinderen, een ouderschapsplan op te stellen, zodat van meet af aan het maken van goede afspraken over de verzorging van hun kinderen niet op het tweede plan terecht komt. Dit is al een grote stap vooruit. Naar het voorbeeld van landen als Groot Brittannië, Finland, Noorwegen, de VS en Australië is het goed de mogelijkheden te bezien of ook in de fase voorafgaand aan de scheiding, niet meer mogelijk is dan nu gebeurt.

Relatieproblemen
De maatschappelijke gevolgen van scheiding en relatieproblemen zijn er immers wel. Elk jaar gaan er in Nederland 100.000 partners uit elkaar. Een werkgever, woningcorporatie en school hebben allemaal op hun eigen manier te maken met de gevolgen van echtscheidingen. Relatieproblemen zijn dus ook een maatschappelijk probleem. Al is de relatie bepaald niet eenduidig, toch is het veelbetekenend dat nog al wat kinderen in de jeugdzorg gescheiden ouders of ouders met problemen in hun relatie hebben. Veel hulpverlening is minder effectief dan zou kunnen omdat de relatie tussen ouders verstoord is. Het lukt vaak niet om de gegeven adviezen goed toe te passen. Voor goede jeugdzorg is het daarom essentieel om ook de relatie van ouders aan te pakken.

Zorgkosten
Zorgverzekeraars hebben de minister in april geadviseerd om de behandeling van relatieproblemen uit het te verzekeren pakket te halen. Relatietherapie moet je dan zelf gaan betalen, waardoor het onbereikbaar wordt voor velen. De belangrijkste argumentatie van de verzekeraars is dat de zorgkosten naar beneden moeten. Dat zou wel eens een typisch voorbeeld van een ‘pennywise en poundfoolish’ redenering kunnen zijn. Een herstelde relatie is in veel gevallen immers een veel effectievere en ook goedkopere manier om de depressies, angststoornissen of verslavingen aan te pakken die het gevolg kunnen zijn van een verbroken relatie. Het is alleen al om die reden zinnig om na te gaan of deze gevolgen te voorkomen zijn. Natuurlijk zijn mensen eerst en vooral zelf verantwoordelijk. Maar het kan zacht gezegd bepaald geen kwaad hen te attenderen op allerhande initiatieven op dit gebied. Centra voor Jeugd en Gezin kunnen dienen als informatiebron en doorverwijsloket naar bijvoorbeeld cursussen relatieversterking en scheidingspreventie.

10 puntenplan

Daarom wordt vandaag het ‘10 puntenplan relatieverbetering en scheidingspreventie’ gepresenteerd en besproken in de Tweede Kamer samen met een breed veld aan maatschappelijke organisaties op dit gebied. Dit plan is gericht op het versterken van duurzame relatie en het verminderen van de gevolgen van scheiding. Durven we het aan of blijven we alleen pleisters plakken en de andere kant opkijken? De inzet is om als maatschappelijke organisaties te pleiten voor:

behoud van de behandeling van relatieproblemen in het zorgverzekeringpakket;
relatieversterking, conflictbemiddeling en scheidingspreventie een normaal onderdeel van de Centra voor Jeugd en Gezin te laten uitmaken (CJG’s);
een start te maken met een landelijk dekkend netwerk van programma’s gericht op relatieversterking en scheidingspreventie (zoals ook onlangs in Engeland opgezet).

Andere punten die kunnen worden aangepakt zijn onder meer het onderzoeken en versterken van de effectiviteit van Nederlandse programma’s gericht op relatieversterking en het verbeteren van voorlichting, preventie en hulpverlening door te investeren in de deskundigheid van professionals in de GGZ en Jeugdzorg ten aanzien van relatieproblemen. Conform de afspraken rond het ouderschapsplan kan meer onder de aandacht komen dat conflictbemiddeling en mediation bij echtscheiding mede gericht kan zijn op herstel van relaties. Tenslotte is het goed om meer oog te krijgen voor de kinderen in kwestie.

Relatieproblemen zijn niet alleen een gezinsprobleem, maar gaan de hele maatschappij aan. Door deze 10 punten worden gezinnen in hun kracht gezet en is veel winst te behalen in termen van gezondheid, individueel welbevinden en kostenbesparing voor overheid en verzekeraars. Investeren in gezinnen en kinderen is de beste investering in de toekomst van ons land.

Joël Voordewind, Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie
Pieter Dingemanse, klinisch psycholoog en bestuurslid EFT-Nederland