Bijdrage Joël Voordewind aan een algemeen overleg met staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Kamerstuknr. 32 793

De heer Voordewind (ChristenUnie): Dank u wel, voorzitter. Goed om hier te zijn. Ik vervang collega Dik, die normaal in de VWS-commissie zit, maar nu helaas ergens anders is. Ik doe dat met veel plezier omdat ik de afgelopen twaalf jaar altijd het alcoholdossier heb mogen doen en omdat het onderwerp suïcidepre-ventie mij erg na aan het hart gaat. Ik zal dus met volle inzet het standpunt van de ChristenUnie vertegenwoordigen. Er zijn inderdaad 76 agendapunten, dus ook ik heb uit de alleen al elf pagina’s met titels van stukken een selectie moeten maken. Ik ga me in mijn bijdrage richten op roken, alcohol en suïcidepreventie.

Voorzitter. Het is goed dat het preventiebeleid centrale aandacht krijgt in het regeerakkoord. Het is goed dat de preventietafels nu gaande zijn. Het is natuurlijk lastig om daar al ver op vooruit te lopen omdat ze midden in het proces zitten, maar we hebben wel een tussenstand van de Staatssecretaris gehad. Ik hoop dus toch het een en ander van de Staatssecretaris te kunnen horen. Ik vraag hem bijvoorbeeld hoe die rondetafelgesprekken zich verhouden tot de 374 pledges van de beweging Alles is gezondheid. Hoe verhouden die twee processen zich tot elkaar? Gaan we dingen niet overnieuw doen?

Dan maar meteen over naar het onderwerp alcohol. Ik ben blij dat alcohol een van de drie speerpunten is en dat een van de drie tafels daaraan gewijd is. Het is een belangrijk onderwerp. We weten dat er in Nederland 1 miljoen probleemdrinkers zijn. Ik denk dat we binnenkort de nieuwe cijfers krijgen over het comazuipen en de slachtoffers daarvan. Ik verwacht niet dat die in een keer naar beneden zijn gegaan, dus er is alle reden om daar de volle aandacht voor te hebben. Ik ben ook blij met het alcoholmanifest waarin duidelijk de drie spitsen worden aangegeven: verhoging van de prijs, beperking van de beschikbaarheid en een verbod op reclame.

Wat betreft de beschikbaarheid heb ik al eerder gepleit voor controle en handhaving in met name de supermarkten. We hebben onlangs de cijfers over de sportkantines gehoord. Die zijn echt belabberd, namelijk tussen de 15% en 18%. Zolang ik dit dossier doe, hebben we bij de supermarkten een verhoging van de handhaving gezien van 40% naar 55%. Dat zijn heel kleine stappen. Met vrijblijvendheid en vrijwilligheid zijn die met de sector voor elkaar gebokst, maar die percentages zijn nog veel te laag. Als we zeggen dat 18 de leeftijd is, dan moet daar ook echt op gehandhaafd worden. Ik heb een wetsvoorstel voorbereid om echt tot een minimale handhaving van 80% tot 85% te komen. Ik hoor graag wat de Staatssecretaris daarvan vindt. Ik weet ook dat supermarkten zoals Lidl en Albert Heijn hebben laten zien dat het mogelijk is. Zij halen op dit moment tussen de 70% en 80% met verschillende systemen, die effectief zijn. We moeten daarin echt een stap gaan maken.

Dan kom ik wat betreft de beschikbaarheid op blurring, dus het verspreiden van alcohol bij niet-horecagelegenheden. Die pilot is echt tot een wildgroei verworden. Wat is de mening van de Staatssecretaris daarover? Als we echt serieus de beschikbaarheid willen aanpakken, zullen we de blurring moeten stoppen. Ik hoor graag de reactie van de Staatssecretaris op dat punt.

Over alcoholreclame voeren we al jaren discussie hier in de Kamer en er zijn al heel veel onderzoeken naar uitgevoerd. Ik wil de Staatssecretaris manen om de komende drie, vier jaar niet nog meer onderzoeken aan die stapel toe te voegen. Er liggen er namelijk al heel veel. Als de branche tegen mij zegt «je moet niet beginnen met die alcoholreclame», dan vraag ik altijd «waarom besteedt u er dan honderden miljoenen per jaar aan?» Schijnbaar zien zij wel degelijk het effect van alcoholreclame op het gebruik van alcohol bij jongeren. Frankrijk heeft alleen productinformatie, geen lifestyle-informatie. Er zijn andere landen die helemaal geen reclame hebben, bijvoorbeeld Finland. Ook Zweden heeft sterke maatregelen. Aan welke maatregelen denkt de Staatssecretaris, samen met de sector aan die tafel, als het gaat om het terugdringen van alcoholreclame? Kinderarts Nico van der Lely van de Stichting Jeugd en Alcohol heeft zich gericht op de sportkantines en daar een programma voor gemaakt. Sport en alcohol gaan niet goed samen, vooral niet als het onder de 18 jaar is. Gaat de Staatssecretaris positief naar die plannen kijken?

Dan ga ik snel door naar tabak. Mijn fractie is blij met de voortvarende inzet van de Staatssecretaris op dit thema. Goed dat hij de macht van de tabakslobby ter discussie stelt bij het bepalen van de normen. We moeten inderdaad naar een rookvrije generatie. Ook de rookloze sigaret zou moeten worden aangepakt. Ik sluit me aan bij collega Kuik die zegt dat we echt moeten kijken naar het roken in de auto met minderjarige, jonge kinderen. Dat is een voorstel dat wij geloof ik tien jaar geleden al een keer hebben gelanceerd. Misschien heeft het CDA dat toen ook wel gesteund; dat weet ik niet meer precies. Toen werden we in ieder geval weggehoond, want het zou veel te veel gericht zijn op de privacy. Maar het gaat hier om het welzijn van heel jonge kinderen. De relatie tussen astma en het jong confronteren met rook is volgens mij ook al eerder benoemd.

De voorzitter: Uw vijf minuten spreektijd zijn inmiddels voorbij en u wilt vast ook nog twee zinnen zeggen over suïcidepreventie.

De heer Voordewind (ChristenUnie): Dank u dat u me dat laat doen.

De voorzitter: Ik geef u nog even heel kort wat extra tijd.

De heer Voordewind (ChristenUnie): Heel kort; het is heel fijn dat u dat doet. 113 organiseert in september de Zero Suicide Summit in Rotterdam. Is de ambitie om echt terug te gaan naar nul in de suïcidepreventie ook de ambitie van de Staatssecretaris? Ik ben blij dat er nu echt een deltaplan ligt voor suïcidepreventie. We hebben er als Kamer twaalf jaar op aangedrongen. Nu hebben we eindelijk dat geld vrij en moeten we doorpakken. Ik heb er alle vertrouwen in dat de Staatssecretaris dat ook gaat doen.

Dank u wel, voorzitter.

Informatie