We schrijven het jaar 2116.

Een jonge vrouw, laten we haar Suzanna Jansen noemen, is benieuwd waar haar voorouders vandaan komen en hoe ze hebben geleefd. Na enig speurwerk ontdekt ze dat haar overgrootouders in Hardenberg woonden. In het archief treft ze stukken aan waaruit ze opmaakt hoe het hen is vergaan. Zo krijgt ze een goed beeld hoe de mensen in Hardenberg leefden.

Aan het eind van haar speurtocht beschrijft ze alles in een boek. Een boek dat een indrukwekkend tijdsbeeld geeft van het leven aan het begin van de 21e eeuw in en rond Hardenberg

Van het boek wordt een toneelstuk gemaakt dat in de uiterwaarden van de Vecht wordt opgevoerd. Op de dijk zit het vol mensen. Vol aandacht kijken ze naar het toneelspel.

Wat zien ze?

Deze gedachte bekroop me vrijdagavond in Veenhuizen bij het zien van het toneelstuk "Het Pauperparadijs".
Een stuk als een eerbetoon aan hen die nooit gehoord zijn. Het geeft de paupers een stem. En ze hebben wat te vertellen.

Hoe was het toen mogelijk dat de verschillen tussen arm en rijk zo groot waren. Hoe groot was de kloof tussen de ene en de andere bevolkingsgroep. Groepen die elkaar niet kenden, of niet wilden kennen. Zelfvoldane bestuurders die copieus eten en veel drinken, terwijl in de steden mensen onder erbarmelijke omstandigheden moeten leven en op het platteland mensen in plaggenhutten wonen onder mensonterende omstandigheden. De kindersterfte is hoog, er wordt hongergeleden, de werkenden worden uitgebuit en er is geen plaats voor paupers. Als je een dubbeltje was, werd je niet gemakkelijk een kwartje. Hoe weinig oog had de regering voor de zwakkeren in de samenleving. Er was geen sprake van een zorgzame samenleving. Dan ontstaat er De Koloniën van Weldadigheid. Een grootschalig landbouwproject om de armoede te bestrijden. De sporen van dit maatschappelijk experiment zijn nog steeds zichtbaar in Veenhuizen en dichtbij De Ommerschans.

Zittend op de tribune op het binnenterrein van de voormalige kolonie van weldadigheid denk ik: hoe is het mogelijk dat mensen zo met andere mensen omgaan.

Is het denkbaar dat over 100 jaar een toneelstuk over Hardenberg wordt opgevoerd met dezelfde strekking?

We spreken over een tweedeling in de maatschappij.
Een kloof tussen de onderscheiden bevolkingsgroepen

Tussen
Arm en rijk
Oud en jong
Vitaal en gehandicapt
Werkend of werkloos
Autochtoon en allochtoon
Ingezetene of gast
Overheid en burger
Wij en zij

Wordt de kloof breder en dieper?

Aan welke kant van de kloof staan wij als gemeenteraadsleden?
Mensen met die zichzelf goed kunnen redden.

Hebben wij contact met mensen aan de andere kant van de kloof?
Weten we voldoende wat er in de samenleving speelt en kan de zwakkere op ons rekenen?

In het toneelstuk Het Pauperpardijs wordt over een ambtenaar gezegd dat hij notities schrijft over mensen die hij nog nooit heeft ontmoet. Generaal Van den Bosch had als adagium: “armoede de wereld uit”.

Voor mij persoonlijk en voor de fractie van de ChristenUnie is deze algemene beschouwing een moment van bezinning. Doe we de goede dingen en doen we de dingen goed.?

We zeggen in ons verkiezingsprogramma dat er geen inwoner tussen wal en schip mag vallen. Maken we dat waar en weten we of dit wel of niet het geval is?

We gaan ons de komende 2 jaar, nog meer dan voorheen, inspannen voor een samenleving waar we oog hebben voor elkaar en voor de zwakkere om te voorkomen dat een groep mensen het gevoel heeft dat ze in het Pauperparadijs wonen.

Daarom dringen we opnieuw met klem aan om elk half jaar de sociale monitor te ontvangen. We willen overzichten van de inwoners die daadwerkelijk gebruik maken van de regelingen in het sociale domein.
Daarnaast zijn we het met de accountant eens die ons adviseert periodiek, per kwartaal, financiële managementinformatie te vragen waaruit moet blijken dat het geld dat beschikbaar is voor het sociale domein ook daadwerkelijk daarvoor wordt uitgegeven en de mensen bereikt die het echt nodig hebben.

We hebben hierover twee vragen aan de wethouder:
1. Kunt u een uitspraak doen wanneer we de sociale monitor ontvangen
2. Bent u bereid ons eens per kwartaal de financiële managementinformatie met betrekking tot het sociaal domein te verstrekken

Als we beide stukken na de vakantie aangereikt krijgen zullen we de cijfers grondig bestuderen en afzetten tegen de berichten die ons bereiken.

We willen dat over 100 jaar gezegd wordt dat Hardenberg goed met zijn burgers is omgegaan en dat het geld dat beschikbaar was voor het doel is ingezet.

Het is ook met die reden, dat we zichtbaar betrokken willen zijn. Als partij stimuleren en ondersteunen we eens in de twee jaar op kleine schaal initiatieven vanuit de samenleving. Vrijdag 17 juni overhandigde GertJan Segers de Noaberschapsaward aan een mooi initiatief “Kinderstraat het Kwartier” in Balkbrug

Het toneelstuk het Pauperparadijs geeft een bijzonder tijdsbeeld, maar is voor ons ook een les.
We zien duidelijke paralellen met vandaag. De vooroordelen die er nog altijd zijn over mensen die het zelf niet redden. Het sociaal isolement en het stigma dat dat kan opleveren. De armoede die soms van generatie op generatie kan worden overgedragen. Er worden nog steeds mensen buitengesloten.

Als wij niets doen, wie dan wel?

Johannes van den Bosch had een idee, had visie, de Koloniën van Weldadigheid. Wij kunnen vandaag niet zonder ideeën, zonder visie. Wellicht is dat een van de grootste problemen van deze tijd, visieloosheid en kleurloosheid. Johannes van de Bosch deed tenminste wat. Staan wij aan de zijlijn wat toe te kijken? Wat te mompelen van ach en wee? Terwijl ondertussen de ongelijkheid toeneemt, de kloof groter wordt, en het sociaal kapitaal wordt afgebroken.

Zo kijken we vooruit en zien een omgevingswet op ons afkomen die een grote verandering in denken en werken nodig maakt

in november 2015 zegde de wethouder ons toe voor de periode 2017-2019 een substantieel bedrag (wij stelden voor € 150.000) per jaar in de begroting op te nemen, waarop wij onze motie met die strekking hebben aangehouden. Wij stellen vast dat deze toezegging slechts ten dele in de eerste bestuursrapportage 2016 / kaderstelling 2017 terug te vinden is.

Wij gaan er vanuit dat ook de portefeuillehouder zich bewust is van de impact van de invoering van de nieuwe omgevingswet. En vragen hem waarom hij zijn toezegging slechts gedeeltelijk is nagekomen.

Ondanks het feit dat de invoering van de nieuwe omgevingswet is uitgesteld naar 2019, blijft het noodzakelijk voldoende middelen te begroten voor de implementatie ervan. Wij zijn van mening dat € 150.000 in 2017 alleen niet voldoende is; 2019 is dichterbij dan wij denken.
wij komen hier in november van dit jaar, wanneer wij de begroting bespreken, zeker op terug.

We hopen dat het toneelstuk dat in 2116 wordt opgevoerd een beeld geeft van een raad die ruimte geeft aan initiatieven vanuit de samenleving.

Zo pleitte fractielid Klaas Mulder in de oriënterende ronde voor het instellen van een fonds waardoor het mogelijk is maatschappelijke initiatieven te ondersteunen met een bedrag.
 
De raad reageerde overwegend positief op dit idee. Dit heeft ons doen besluiten een motie in te dienen. Deze motie die aan de raad wordt voorgelegd heeft het volgende dictum.

Draagt het college op;

1. Om aan onder Onderdeel B: “nieuw beleid, maatregelen die gewenst zijn” :
Onder de regel “Samen leven, culturele evenementen” toe te voegen de regel
“Samen leven, maatschappelijk initiatieven fonds
Vanaf 2017 € 100.000,=structureel op te nemen in de begroting.

2. Samen met de raad en partijen uit de samenleving een verordening op te stellen waaraan initiatieven uit de samenleving getoetst kunnen worden.

3. Deze verordening vast te stellen voor 1 januari 2017.

Kijken we naar de jaarrekening en de bestuursrapportage hebben we een aantal korte opmerkingen:

1. De gemaakte afspraken
2. De verschillen
3. De Europese aanbesteding
4. De economie
5. Effectmeting
6. Teruggave OZB

1. De gemaakte afspraken
We stellen vast dat de afspraken die met de raad zijn gemaakt in 2015 zijn uitgevoerd.

2. De verschillen
Wat opvalt zijn de grote verschillen tussen de verwachting die in november is uitgesproken en het resultaat dat in april aan de raad is gepresenteerd. We hebben het al eerder geopperd: het is wenselijk dat we tot een andere informatiecyclus komen. We verwachten dat het college ons voortaan bij dergelijke grote verschillen eerder dient te informeren. Kortom: scherper begroten en proactief communiceren bij afwijkingen..

3. De Europese aanbesteding
Onze gemeente moet haar burgers het goede voorbeeld geven. Opnieuw maakt de accountant een opmerking over het niet nakomen van de regels ten aanzien van de Europese aanbesteding. We verwachten dat onze gemeente in 2017 dit op orde krijgt om te voldoen aan de regelgeving en ervoor zorg te dragen dat de account niet opnieuw deze opmerking hoeft te maken.

4. De economie
We zien snelle ontwikkelingen in het koopgedrag van de consument en de vrijetijdseconomie. Het is dan ook om die reden dat we aandringen haast te maken met de visie op de detailhandelsstructuur en vragen de portefeuillehouder wanneer we dit visie-stuk ontvangen.

5. Effectmetingen
We gaven het op deze plaats al eerder aan en roepen opnieuw op de effecten van het beleid te meten. We verwachten bij projecten een nulmeting en tussentijds effectmetingen om na te gaan of ons beleid werkt en de resultaten aan de verwachtingen voldoen.

6. Teruggave OZB
Op bladzijde 6 van de bestuursrapportage wordt gewag gemaakt van een hogere opbrengst OZB van 460.000 euro. De raad wordt een vijftal opties voorgelegd.
De fractie van de ChristenUnie kiest met nadruk voor optie 1, het teruggeven aan de belastingbetaler, met een kanttekening: hoe ziet de burger dat het te veel betaalde terugvloeit naar de belastingbetaler. We zijn benieuwd naar de reactie van de portefeuillehouder.

De fractie van de ChristenUnie hoopt dat ons nageslacht over 100 jaar mild over ons oordeelt. 

Een positief oordeel omdat we ons hebben ingezet voor de bloei van onze stad en regio. Dat we er waren voor zij die onze hulp nodig hadden, voor hen die onze gast waren en bij ons inwoning vonden, dat Hardenberg geen Pauperparadijs was, maar een plek waar het fijn wonen, werken en recreëren was. Een stad waar over de kloof een brug geslagen is.